İsteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında fiyat teklifi almasının ihalede alt yüklenici çalıştıracağı şekilde yorumlanabilir mi?

KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2016/044
Gündem No : 6
Karar Tarihi : 27.07.2016
Karar No : 2016/UH.III-1866

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Sim Turizm Taşımacılık Paz. ve Tic. Ltd. Şti.,

Sezenler Cad. No:1/2 Sıhhiye Çankaya/ANKARA,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Çankaya Belediye Başkanlığı Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü,

Ziya Gökalp Caddesi No:11 Kat:10 Çankaya/ANKARA,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/148989 İhale Kayıt Numaralı “Eskişehir, Konya, Amasra, Kapadokya (10000 Kişilik) Gezisi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Çankaya Belediye Başkanlığı Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü tarafından 30.05.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Eskişehir, Konya, Amasra, Kapadokya (10000 Kişilik) Gezisi” ihalesine ilişkin olarak Sim Turizm Taşımacılık Paz. ve Tic. Ltd. Şti.nin 18.06.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.06.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.07.2016 tarih ve 39120 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.06.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/1590 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale konusu işin seyahat acentaları tarafından yapılması gereken bir iş olduğu, idarece Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 8.1.(ğ.) maddesinde yer alan B2/D2 belgelerinin seyahat acentaları yönünden yasal sunuluş şeklinin ve seyahat acentalarının bağlı olduğu TÜRSAB tarafından D2/B2 belgesi hususunda idareye sunulan belgenin göz ardı edilerek kendileri tarafından sunulan söz konusu belgenin kendi adlarına düzenlenmediğinden dolayı kabul edilmediği, sunmuş oldukları belge ve ekindeki sözleşmenin altyüklenici çalıştırılması anlamına gelmediği, böyle değerlendirildiği takdirde diğer isteklilerce sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarındaki fiyat tekliflerinin de altyüklenici çalıştırılacağı anlamında yanlış bir değerlendirme yapmaları gerektiği, aşırı düşük teklif açıklamasında söz konusu belgesini kullandıkları firmadan fiyat teklifi aldıkları ve ekinde sözleşmenin olmadığı, itiraz ve şikayetlerini idarenin iddia ettiğinin aksine belgenin dokumanda yeterlik kriteri olarak düzenlenmesi ve istenilmesine yönelik olmadığı, belgeyle ilgili değerlendirmenin ilgili mevzuata uygun yapılmadığı, belgelerinin geçerli kabul edilerek tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

A) Adı: Eskişehir, Konya, Amasra, Kapadokya (10000 Kişilik) Gezisi

B) Miktarı ve Türü: Eskişehir, Konya, Amasra, Kapadokya(10.000 Kişilik) Gezisi Hizmet Alımı İşi

Ayrıntılı bilgi İdari Şartname’nin ekinde yer almaktadır.

C) Yapılacağı Yer: Eskişehir, Konya, Amasra, Kapadokya

Ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

“İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

…

h) Ulaştırma Bakanlığından alınmış B2 ve/veya D2 belgesi

Turizm Bakanlığından alınan Seyahat Acenta yetki belgesi

Tursab üyelik belgesi ve gezilerde kullanılacak her otobüs için Tursab’dan alınmış 2016 araç bandrolü” düzenlemesi,

“Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “18.1. İhale konusu hizmetin tamamı veya bir kısmı, alt yüklenicilere yaptırılamaz.” düzenlemesi,

“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri yükleniciye aittir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. geziler esnasında yapılacak tüm giderler yüklenici firmaya aittir.

25.4. sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak katma değer vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde idare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. ihale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Teknik Şartname’nin “Ulaşım ve Organizasyon” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1- En az 2011 model ve üzeri otobüsler olacaktır. firma kendi otobüslerini kullanacak ise araç ruhsatlarının aslı ya da tasdikli suretlerini, eğer yüklenici firma araçları kiralayacak ise kira sözleşmesinin aslı ya da noter tasdikli suretlerini sözleşme esnasında sunacaktır. Gezi, 1618 sayılı kanunun gerektirdiği firmalarla yapılacaktır.

4.2- Konuk listesi yolculuktan en az 10 saat önce verilecektir.

-İhaleye katılan istekliler Ulaştırma Bakanlığından alınmış B2 ve/veya D2 belgesine sahip olmalıdır.

4.3-Yüklenici firma Turizm Bakanlığından alınan Seyahat Acenta yetki belgesine sahip

olacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

05.05.2016 tarihli ihale ilanının “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1.1.3. İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler,

Ulaştırma Bakanlığından alınmış B2 ve/veya D2 belgesi

Turizm Bakanlığından alınan Seyahat Acenta yetki belgesi

Tursab üyelik belgesi ve gezilerde kullanılacak her otobüs için Tursab’dan alınmış 2016 araç bandrolü” düzenlemesine yer verilmiştir.

30.06.2016 tarihinde yapılan ihalede 7 adet doküman alındığı/indirildiği, ihaleye 6 isteklinin teklif verdiği, 5 isteklinin teklifleriyle ilgili olarak İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesi gereği aşırı düşük teklif açıklama sunmasının istenildiği, Ayakizi Turz. Taşımacılık Seyahat Org. Reklamcılık Bilişim Hizm. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti., başvuru sahibi Sim Turz. Taşımacılık Paz. ve Tic. Ltd. Şti. ve Etimesgut Seyahat İnş. Tur. Eml. Gıda ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının istenilen tüm bileşenleri içerdiği, aşırı düşük teklif açıklamaları için sunulan fiyat tekliflerinin mevzuata uygun şekilde sunulduğu, ancak Güvence Tur. İnş. Taş. Em. İlt. Si. İt. İh. ve Sig. A. H. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunduğu fiyat tekliflerinin SM, YMM, SMMM tarafından onaylanmamış olduğu ve araç bildirim raporunun ise fotokopi olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, başvuru sahibi Sim Turz. Taşımacılık Paz. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklif dosyası kapsamında sunduğu ve aşırı düşük teklif açıklamasında da yer alan B2 belgesinin kendisine ait olmayıp Lüks Karadeniz Otobüs İşletmesi(Muharrem İslam) adına düzenlendiği ve aralarında sözleşme imzalandığı, anılan isteklinin alt yüklenici olarak işi yaptırmayı düşündüğü, dolayısıyla İdari Şartname’nin 18’inci maddesi gereği işin tamamının veya bir kısmının alt yükleniciye yaptırılamayacağı, bu nedenle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Özyüce Turz. Seyahat Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin ise belirtilen sürede aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığından teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Mesnevi Turizm Taşımacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ise teklifinin sınır değerin üzerinde olduğu ve geçerli kabul edildiği, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunan Ayakizi Turz. Taşımacılık Seyahat Org. Reklamcılık Bilişim Hizm. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, ihalenin Etimesgut Seyahat İnş. Tur. Eml. Gıda ve Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

İhaleye ait birim fiyat teklif cetveli,

A1

B2

Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6

Birimi

Miktarı

Teklif Edilen4 Birim Fiyat

Tutarı

1

Konya Gezisi

Kişi

2.500

2

Amasra Gezisi

Kişi

2.500

3

Kapadokya Gezisi

Kişi

2.500

4

Eskişehir Gezisi

Kişi

2.500

Toplam Tutar (K.D.V Hariç)

şeklinde olup, idarece teklifi sınır değerin altında bulunan 5 istekliden, aşırı düşük teklif açıklamasına esas olmak üzere birim fiyat teklif cetvelinin 3’üncü satırında yer alan Kapadokya gezisi kaleminin önemli teklif bileşeni olarak belirtildiği ve bu kapsamda Teknik Şartname’nin 4.8’inci maddesinde yer alan personel giderleri, 6’ncı maddesi gereği Kapadokya gezi programı kaleminde yer alan unsurlara ait giderler ile 7’nci maddesinde yer alan sabah kahvaltısı, öğle ve akşam yemekleri, rehberlik hizmetler giderleri de dahil olmak üzere İdari Şartnamenin 33.2’nci maddesine göre açıklama yapmalarının istenildiği görülmüştür.

Başvuru sahibi teklif dosyasında T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen BKN.U-NET.B253.76 numaralı 06.11.2019 tarihine kadar geçerliliği bulunan “Lüks Karadeniz Otobüs İşletmesi-Muharrem İslam” adına düzenlenen Bölge Müdürlüğü ve Ankara 37’nci Noterliği tarafından onaylı B2 yetki belgesini sunduğu ekinde de yetki belgesi sahibinin taşıtlarına yönelik bilgileri içeren belge ve aralarında düzenlenen araç kiralama sözleşmesini sunduğu,

Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında da B2 yetki belgesini temin ettiği “Lüks Karadeniz Otobüs İşletmesi-Muharrem İslam” tarafından alınan 50 adet×1.200,00 TL birim fiyatlı toplamda 60.000,00 TL tutarlı 30.05.2016 tarihli fiyat teklifi sunduğu görülmüştür

04.05.2016 tarih ve 29702 sayılı Resmi Gazete ile Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’te “ğ) 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu ile 5/10/2007 tarihli ve 26664 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Seyahat Acentaları Yönetmeliği hükümlerine göre kurulmuş seyahat acentalığı belgesine sahip olanların, yaptıkları organizasyonlarda verecekleri hizmetlerin kapsamına karayolu taşımacılığını da dahil etmeleri halinde; gerçekleşecek taşıma yurt içi ise A1, B2 veya D2, uluslararası ise A2 veya B2 yetki belgesi alarak taşıma yapmaları veya bu taşımaları söz konusu yetki belgesi sahiplerine yaptırmaları şarttır.” hükmüne yer verildiği görülmüştür.

Başvuru sahibi tarafından 16.06.2016 tarih ve 32772 sayılı Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nden alınan yazıda “… Seyahat acentaları, Taşıma Yönetmeliği ile 1618 Sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak çıkarılan Seyahat Acentaları Yönetmeliği kapsamında, taşıma firmaları ile yapılacak kiralama/taşıma sözleşmesine istinaden bu firmalardan temin ettikleri D2 veya B2 yetki belgesi sahibi araçları faaliyetlerinde kullanabilmektedirler. Nitekim Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde taşıtların kullanımına ilişkin kuralları düzenleyen 25’inci maddesi “taşıtların özmal veya sözleşmeli olarak kullanılması” başlığı ile düzenlenmiştir…. Seyahat acentalarının kendi adlarına düzenlenmiş yetki belgesine sahip olmalarının yasal bir zorunluluk olmadığı aksine Yönetmelik hükmü ile söz konusu yetki belgesine sahip araçları kiralama hakkını tanındığı,…D2 veya B2 belgesinin istekli firma olarak katılım gösterecek turizm seyahat acentalarının adına tescil olma zorunluluğunun yasal dayanağının bulunmadığı, ihaleye katılım gösterecek seyahat acentaları tarafından sözleşme ile temin edilebileceğini…” belirtir yazının temin edildiği görülmüştür.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “ (1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.

(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur….” hükmü yer almaktadır.

Karayolu Taşıma Yönetmeliği düzenlemeleri incelendiğinde, B2 yetki belgesinin, tarifesiz olarak uluslararası ve yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı yapacaklara verileceği, B2 yetki belgesi için başvuranların, ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş özmal otobüslerle toplam 90 adet koltuk kapasitesine ve 50.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şartının aranacağı görülmektedir.

İhale ilanının 4’üncü ve İdari Şartname’nin 7.1.h maddesinde yer alan düzenlemede Ulaştırma Bakanlığı’ndan alınmış B2 ve/veya D2 belgesi talep edilmektedir. Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde de ihaleye katılan isteklilerin Ulaştırma Bakanlığı’ndan alınmış B2 ve/veya D2 belgesine sahip olmaları gerektiği düzenlemesine yer verilmiştir. Anılan yeterlik belgeleri ihale konusu işin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuatı uyarınca zorunlu olan izin, sicil, ruhsat niteliğinde belgeler arasındadır. Dolayısıyla B2 yetki belgesinin söz konusu taşımacılık faaliyetinde bulunacak isteklinin kendi adına düzenlenmiş olması gerekmekte, belgenin araç veya araçlara ilişkin olarak değil taşıma faaliyetlerinde bulunacaklara düzenlenen bir belge olduğu anlaşılmaktadır. İdarece başvuru sahibinin teklifinin bir başka firmaya ait yetki belgesi sunması sebebiyle değil, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında taşıma hizmeti için fiyat teklifi alman firmanın yetki belgesini sunması sebebiyle alt yüklenici çalıştırılmış olacağı, bu durumun da İdari Şartnamenin 18.1’inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı görülmektedir. İsteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında fiyat teklifi almasının ihalede alt yüklenici çalıştıracağı şekilde yorumlanamayacağı, dolayısıyla idarenin söz konusu değerlendirme dışı bırakma gerekçesinin yerinde olmadığı düşünülmekle birlikte, yukarıda yer verilen düzenlemeler gereğince isteklilerin ihaleye katılımda kendi adlarına düzenlenmiş olan B2 ve/veya D2 belgesi sunmaları gerektiği, aksi durumda tekliflerinin değerlendirme dışı şikayet incelemesinde re’sen değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi olarak dikkate alınamayacağı açıktır.

Bu itibarla; isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında fiyat teklifi almasının ihalede alt yüklenici çalıştıracağı şekilde yorumlanamayacağı, dolayısıyla idarenin söz konusu değerlendirme dışı bırakma gerekçesinin mevzuata uygun olmadığından isteklinin teklifinin değerlendirmeye alınması gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Sim Turz. Taşımacılık Paz. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.