Araç kiralama işlerinde, “araç kira sözleşmesi” ile aşırı düşük teklif açıklaması yapılması mevzuata uygun mudur?
KAMU İHALE KURUL KARARI
Toplantı No : 2014/010
Gündem No : 72
Karar Tarihi : 03.02.2014
Karar No : 2014/UH.II-714
Şikayetçi:
İpek Halı Yıkama Tem. Güv. İnş. GıdaTaş. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti., HAMİDİYE MAH. 677.SOK. NO:23 BALIKESİR
İhaleyi Yapan Daire:
Manisa Çalışma Ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, Sakarya Mahallesı 1110 Sokak No: 12 45020 MANİSA
Başvuru Tarih ve Sayısı:
24.12.2013 / 40591
Başvuruya Konu İhale:
2013/149190 İhale Kayıt Numaralı “Manisa Çalışma Ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, 3 Yıllığına, 5 Adet Şöförlü Araç Kiralama İhalesi” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Manisa Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğütarafından 15.11.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan “Manisa Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, 3 Yıllığına, 5 Adet Şöförlü Araç Kiralama Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak İpek Halı Yıkama Tem. Güv. İnş. Gıda Taş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 19.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.12.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.12.2013tarih ve 40591sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.12.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/4834sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülerek ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmesinin mevzuata aykırı olduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında kendi malı olmayan araçlar için kira sözleşmesi sunduğu, kira sözleşmesinin tek başına teklifi açıklamaya yeterli olmadığının Kamu İhale Kurulu’nun 2013/UH.III-2572 sayılı kararıyla sabit olduğu, kendi malı araçlar için ise amortisman gideri öngörmediği, bu hususun da 2013/UH.I-2171 sayılı Kurul kararında teklifin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi olarak tespit edildiği, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan istekliye ait teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuruya konu ihalenin Türkiye İş Kurumu Manisa Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nün resmi hizmetlerinin yürütülebilmesi için 5 adet sürücülü binek araç kiralama işi olduğu, işin süresinin 01.01.2014 – 31.12.2016 tarihleri arasında 36 ay olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.
Alıma konu ihaleye ilişkin düzenlenen İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesi “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil edilecektir.
25.2.25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3.Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
5 (Beş) personel için brüt asgari ücrete ilaveten brüt asgari ücretin %10’si oranında bordroda gösterilmek suretiyle fark ücreti verilecektir.
İhtiyaç halinde toplamda 1500 saat fazla çalışma yapılabilecektir.(3 yıl x 5 şoför x 100 saat = 1500 saat) Ücret fazla çalışma yapılması halinde ödenecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
– Yol bedeli (5 kişi için 22 gün üzerinden, kişi başı günlük (gidiş-geliş) brüt 3,20-TL olup nakdi olarak ödenecek ve brüt tutar üzerinden bordrolarda gösterilecektir)
– Yemek bedeli (5 kişi için 22 gün üzerinden kişi başı günlük brüt 7,02-TL, olup nakdi olarak ödenecek ve brüt tutar üzerinden bordrolarda gösterilecektir)
25.3.3. Malzeme giderleri:
Akaryakıt, bakım onarım, amortisman ile işin yapılması sırasında ve bu ihale dokümanında istenen tüm araç aksesuar ve parçalarının bedeli (kışlık lastik, hava yastığı, araçlar için navigasyon cihazı vb.) ihale dokümanı kapsamında isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil edilecektir.
25.3.4. Diğer giderler:
– Araç Kiralama Bedeli : 5 Araç İçin, 3 yıl içinde, Toplam Fiili iş günü Sayısı Olan 3.750 Gün (3 yıl için toplam 750 işgünü x 5 araç = 3.750 gün) teklif fiyata dahil edilecektir.
– Km. Başına Yakıt Ücreti : 5 Araç İçin, 3 yıl içinde, Toplam 202.500 km. (Yıllık bir araç 13.500 Km. x 5 araç x 3 yıl =202.500 km.) teklif fiyata dahil edilecektir.
25.4.Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. % 2” şeklinde düzenlenmiştir.
Birim fiyat teklif cetveli ise;
A B
Sıra No
İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Miktarı
Teklif Edilen Birim Fiyat
Tutarı
Birimi İşçi sayısı Ay/gün/saat
1 Hizmet Araçlarında Çalıştırılacak Şoför Ücreti Ay 5 36
I. ARA TOPLAM (K.D.V Hariç)
Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Birimi Miktarı Teklif Edilen Birim Fiyat Tutarı
1 Günlük Araç Kiralama Bedeli [ 5 Araç İçin 3 yıl içinde Toplam Fiili iş Gün Sayısı Olan 3.750 Gün (3 yıl için toplam 750 işgünü x 5 araç = 3.750 gün)] İş Günü 3.750
2 Km. Başına Yakıt Ücreti [5 Araç İçin Toplam 202.500 km. (Yıllık bir araç 13.500 Km. x 5 araç x 3 yıl =202.500 km.)] Km 202.500
II. ARA TOPLAM (K.D.V. Hariç)
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
şeklinde oluşturulmuştur.
İdarece yüklenici kârı hariç olmak üzere yaklaşık maliyet 560.326,50 TL olarak tespit edilmiş olup, teklif bedeli bu tutarın altında olan ve bu aşamaya kadar teklifi geçerli kabul edilen 5 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, Mesir Tur Seyahat İşl. Tic. Ltd. Şti. tarafından süresi içinde aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığından, Mehmet Hanifi Yıldırım, Şentur Otom. Kurumsal Hizm. ve İnsan Kayn. Tur. Taş. Araç Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Gençler-66 Turizm Taş. Pet. Ürn. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında ise teklif edilen işçilik maliyetinin söz konusu işe ilişkin asgari işçilik maliyetini karşılamadığından adı geçen isteklilere ait tekliflerin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği,
Teklif bedeli idarece tespit edilen kârsız yaklaşık maliyet tutarının üzerinde olduğu için kendisinden teklifine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması istenilmeyen Ferdi-Tur Akaryakıt Taş. Tem. İnş. Otom. Tic. ve San. Ltd. Şti. ne ait teklifin de teklif edilen işçilik maliyetinin söz konusu işe ilişkin asgari işçilik maliyetini karşılamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı 06.12.2013 tarihli ihale komisyonu kararından anlaşılmaktadır.
İdarenin aşırı düşük teklif sahiplerinden açıklama talep ettiği yazıda birim fiyat teklif cetvelindeki tüm birim fiyatların, işçilik maliyetine ilişkin işçilik hesaplama ve %3 sözleşme giderleri dahil olacak şekilde; akaryakıt, araç kiralama bedeli, sigorta, tamir, bakım vb. giderlerinin ise Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen şekilde sunulması istenilmiş, önemli maliyet bileşenleri;
Sözleşme giderleri dahil işçilik bedeli,
Araç kiralama bedeli ve
Yakıt ücreti olarak belirtilmiştir.
İdarece tesis edilen işlemler incelendiğinde;
İdarenin, İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde yer verilen “İhtiyaç halinde toplamda 1500 saat fazla çalışma yapılabilecektir.(3 yıl x 5 şoför x 100 saat = 1500 saat) Ücret fazla çalışma yapılması halinde ödenecektir.” düzenlemesi uyarınca fazla çalışma maliyetini hem kendi yaklaşık maliyet hesabında, hem de tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında dikkate aldığı ancak, birim fiyat teklif cetvelinde, fazla çalışma karşılığı ödenmesi gereken ücrete ilişkin ayrı bir satır açılmadığı görülmektedir.
İdari Şartname’nin söz konusu düzenlemesi de dikkate alınmak suretiyle hesaplanan asgari işçilik maliyeti 318.564,00 TL olarak tespit edilmiştir.
Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yayımlanan birim fiyat teklif cetveline ilişkin standart formun dip notunda “Fazla çalışma öngörülmesi durumunda, fazla çalışma için ayrı satır açılacaktır. İdareler bu satırı düzenlerken birim sütununa “saat” ibaresini yazacak, miktar sütununa toplam fazla çalışma saatini yazacaktır. Farklı ücret grupları için fazla çalışma öngörülüyorsa her biri için ayrı satır açılacaktır.” açıklaması mevcut olup, aynı ifade idarece düzenlenen birim fiyat teklif cetvelinde de aynen korunmuştur.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78.8’inci maddesinde “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir.” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in 78.22’nci maddesinde “Birim fiyat teklif cetvellerinde işçilik maliyeti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalar ve malzeme gideri ile brüt asgari ücretin üzerinde ücret öngörülen personel varsa bunlara ilişkin maliyetlerin ayrı ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin bulunduğu personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesinin birim fiyat teklif cetvelinde, bu iş kalemi/kalemleri kapsamındaki işlerde çalıştırılmak üzere ihale dokümanında asgari sayısı belirtilen personele ilişkin maliyetlere işçilik kaleminde değil, ait olduğu iş kalemi içerisinde yer verilecek ve istekliler de tekliflerini buna göre sunacaklardır.
Bununla birlikte, söz konusu personelin fazla çalışma yapması ve/veya ulusal bayram ve/veya genel tatil günlerinde çalıştırılması öngörülüyor ise, 78.8. maddesine göre çalışılacak gün ve personel sayısı ile toplam fazla çalışma saati belirlenirken, bu personel de dikkate alınmak suretiyle maliyet hesaplaması yapılarak ulusal bayram ve genel tatil günleri iş kalemi ile fazla çalışma iş kalemine dahil edilecektir.”açıklaması ile,
Aynı Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;
İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.
79.2. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir. Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir.
79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıya aktarılan mevzuat düzenlemeleri, idarenin tesis etmiş olduğu işlemler ile bir arada değerlendirildiğinde;
Başvuru konusu hizmet alımı ihalesinde İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde fazla çalışma yapılacağı düzenlenmiş ve buna ilişkin miktar 1500 saat olarak belirlenmiş iken, birim fiyat teklif cetvelinde fazla çalışma karşılığında ödenecek ücret için ayrı bir satır açılmamış olmasının, teklif verilmesi aşamasında isteklileri tereddüde düşürdüğü, 14 isteklinin sadece 4’ünün fazla çalışma karşılığı yapılacak ücreti de karşılar şekilde işçilik maliyeti öngördüğü, ancak birim fiyat teklif cetveline bu hususa ilişkin ayrı bir satır açılmadığından, söz konusu giderin isteklilerin tekliflerinde ne kadar olduğunun bilinemediği, bu aykırılığın tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında tereddüde neden olduğu gibi sözleşmenin uygulanması aşamasında da problem yaratacağı ve mevcut dokümanla ihalenin sonuçlandırılamayacağı anlaşılmıştır.
Nitekim, aşırı düşük teklif olarak belirlenen 5 istekliden 4’ünün ve teklif bedeli idarece tespit edilen kârsız yaklaşık maliyet tutarının üzerinde olduğu için kendisinden teklifine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması istenilmeyen Ferdi-Tur Akaryakıt Taş. Tem. İnş. Otom. Tic. ve San. Ltd. Şti.ne ait teklifin de teklif edilen işçilik maliyetinin söz konusu işe ilişkin asgari işçilik maliyetini karşılamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, buna rağmen teklif bedeli idarece belirlenen toplam yaklaşık maliyetin üzerinde olan ancak, birim fiyat teklif cetvellerinde işçilik maliyeti için öngördükleri tutarın idarece işçilik maliyeti için belirlenen 318.564,00 TL’nin altında olduğu görülen 3 isteklinin değerlendirme dışı bırakılmadığı 06.12.2013 tarihli ihale komisyonu kararından anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan, fazla çalışma için ödenecek ücreti dikkate alarak teklif veren 4 istekliden ihale üzerinde bırakılan istekli olan Sami Güldağlar tarafından söz konusu işçilik kalemi için 337.500,00 TL, başvuru sahibi ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen İpek Halı Yıkama Tem. Güv. İnş. Gıda Taş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 320.400,00 TL, Gümüşser Tur. Araç Kir. Tem. Yön. Dan. Gıda Nakl. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Hüseyin Köseoğlu tarafından ise 318.564,00 TL bedel teklif edildiği görülmüş olup, bu durumda işçilik maliyetine yüklenici kârı dâhil etmeyen Gümüşser Tur. Araç Kir. Tem. Yön. Dan. Gıda Nakl. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Hüseyin Köseoğlu’na aylık ücret ve fazla çalışma yapılması karşılığında ödenecek ücretin net bir şekilde belirlenebilir olduğu, ancak bahse konu her iki isteklinin de toplam teklif tutarlarının idarece belirlenen yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu görülmüştür.
Dolayısıyla, ihale dokümanında işin süresi boyunca 1500 saat fazla çalışma yapılacağı öngörülmüşken, birim fiyat teklif cetvelinde bu hususa ilişkin ayrı bir satır açılmamasının mevzuata aykırı olduğu ve isteklileri tereddüde düşürdüğü, fazla çalışma için ödenecek ücreti dikkate alan 4 isteklinin teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir iş kalemi olmadığından, personele ödenecek aylık ücret ve fazla çalışma karşılığında ödenecek ücretin tespit edilemediği görüldüğünden, ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında kendi malı olmayan araçlar için kira sözleşmesi sunduğu, kira sözleşmesinin tek başına teklifi açıklamaya yeterli olmadığının Kamu İhale Kurulunun 2013/UH.III-2572 sayılı kararıyla sabit olduğu, kendi malı araçlar için ise amortisman gideri öngörmediği bu hususun da 2013/UH.I-2171 sayılı Kurul kararında teklifin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi olarak tespit edildiği, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan istekliye ait teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme neticesinde tespit edilen hususlar aşağıda yer almaktadır:
İdari Şartname’de, temini istenen araçlar için isteklinin kendi malı olma şartının aranmadığı ihalede idarece aşırı düşük teklif sahiplerinden açıklama talep edilen 25.11.2013 tarihli yazılarda sözleşme giderleri dahil işçilik bedeli, araç kiralama bedeli ve yakıt ücreti olan birim fiyat teklif cetvelinin her bir kalemi önemli teklif bileşeni olarak belirtilmiş, söz konusu yazıda akaryakıt, araç kiralama bedeli, sigorta, tamir, bakım vb. giderlerinin Kamu İhale Genel Tebliğinde belirtilen şekilde tevsik edilmesi istenilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan Sami Güldağlar tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında asgari işçilik maliyetinin 5 personele 36 ay üzerinden yapılacak aylık ödemeler toplamı 304.389,00 TL, fazla çalışma karşılığı ödenecek ücretler toplamı ise 14.175,00 TL olmak üzere 318.564,00 TL üzerinden belirlediği görülmüştür.
Araç maliyetine ilişkin olarak ise, işin yürütülmesinde ihtiyaç duyulan 5 aracın 3’ü için her biri aylık 350,00 TL üzerinden düzenlenen kira sözleşmeleri sunduğu, söz konusu sözleşmelerde “Kira süresince kiralanan aracın her türlü bakım, onarım, tamir, lastik vs giderleri aracı kiraya verene aittir. Araç plakasına kiralama süresince yazılacak para cezaları kiracı tarafından ödenecek ve kira bedelinden mahsup edilmeyecektir. Kiraya veren herhangi bir nedenle cezaları ödemek zorunda kalırsa kiracıya rücu edecektir. Araçta navigasyon cihazı olacaktır.” ifadesine yer verildiği ve bu çerçevede kiralanan araçlar için yakıt gideri haricinde, bakım-onarım, lastik gideri, sigorta, kasko ve benzeri giderler için başkaca bir maliyet öngörülmediği anlaşılmıştır.
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında araç kira sözleşmesi sunulmuşsa da, araç kiralama işlerinde bu tür sözleşmelerin ihale mevzuatı anlamında teklif fiyatını tevsik edici belge olarak kabul edilmesi mümkün gözükmemektedir.
Zira, Kamu İhale Genel Tebliği’nde “79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
…
79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)” açıklaması yer almaktadır.
Anılan açıklama, araç kiralama hizmeti işine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasında özel araç sahipleri ile yapılmış kira sözleşmelerinin tek başına teklif edilen fiyatı tevsik edici belge olarak kullanılmasına imkan vermemektedir.
Böyle bir yöntem, 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinde ve ikincil mevzuatta öngörülen aşırı düşük teklif fiyatının belgelendirilmesi kriterlerine uygun olmayacaktır.
İdarenin aşırı düşük teklif sahiplerinden açıklama talep ettiği yazıda araç kiralama bedeli, sigorta, tamir, bakım vb. giderlerin Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen şekilde tevsik edilmesi gerektiğinin istenildiği dikkate alındığında, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin, ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi malı olan 2 araca ilişkin amortisman gideri öngörmediği yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;
İhale üzerinde bırakılan Sami Güldağlar tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında kendi malı olan 2 araç için bakım maliyeti, lastik gideri, Motorlu Taşıtlar Vergisi, vize ve egzos gideri, trafik sigortası için maliyet öngörüldüğü, araçların amortisman bedelinin bir maliyet kalemi olarak teklif maliyetine ilave edilmediği görülmüştür. 2012 model olduğu istekli tarafından beyan edilen 2 araca ilişkin olarak amortisman bedelinin maliyet açıklamasına dahil edilmemesinin başvuru sahibinin emsal olarak gösterdiği 15.05.2013 tarihli ve 2013/UH.I-2171 sayılı Kurul kararında da belirtilen şekilde mevzuata uygun olmadığı, isteklilerin kendi malı olan araçlara ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bir maliyet öngörmeleri gerektiği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
