Aşırı düşük açıklama yazısında araçların isteklinin kendi malı olması halinde hangi belgelerin açıklama kapsamında sunulması gerekmektedir?

3 Mart 202014 Mart 2020

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2019/055

Gündem No : 23

Karar Tarihi : 18.12.2019

Karar No : 2019/UH.I-1664

BAŞVURU SAHİBİ:

Doğanay Ağır İş Mak. Taah. Taş. İnş. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Şanlıurfa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/454797 İhale Kayıt Numaralı “Şuski Genel Müdürlüğüne Ait İçme Suyu Kuyularındaki Motopompların Montaj, Demontaj, Kuyuya Düşen Pompanın Çıkarılması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Şanlıurfa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından 25.10.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şuski Genel Müdürlüğüne Ait İçme Suyu Kuyularındaki Motopompların Montaj, Demontaj, Kuyuya Düşen Pompanın Çıkarılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Doğanay Ağır İş Mak. Taah. Taş. İnş. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 21.11.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.11.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.12.2019 tarih ve 51321 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.12.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/1529 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Ekonomik açıdan en avantajlı istekli Çellik Kardeşler Elektronik Elektrik Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin benzer iş tanımına uygun olmadığı ve İdari Şartname‘de istenilen oranı karşılamadığı,

2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının aşağıda belirtilen gerekçelerle mevzuata uygun olmadığı,

– Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin mevzuata aykırı olduğu,

– Araç ve iş makinası giderlerine ilişkin olarak yapılan açıklamada Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2019 yılı amortisman bedellerinin göz önünde bulundurulmadığı, amortisman oranının eksik ve yanlış hesaplandığı, araçların ihale dokümanında belirtilen tüm özellikleri karşılamadığı,

– Ekonomik açıdan en avantajlı isteklinin tarafından kuyu temizliği ve kuyu montaj – demontaj kaynaklı çıkan teressubat ve moloz nakli ve döküm bedeline ait giderlere ilişkin maliyet öngörülmediği, nakliye hesabında yer alan mesafe, yoğunluk, yükleme ve boşaltma, zorluk katsayısı ve taşıma katsayısı gibi hesaplamaların yanlış yapıldığı ve bunlarla ilgili tevsik edici belgeler sunulmadığı,

– İdarece istenen araç ve iş makinelerine dair şoför gideri, yakıt, sigorta, her türlü vergi resim harç, fenni muayene, egzoz muayene ve pulu, trafik sigortası, kasko, yedek parça, bakım onarım, lastik, nakliye ve ulaşım giderleri, iş sağlığı ve güvenliği gideri ile binek araca ait tüm giderlerin aşırı düşük teklif açıklamasında mevzuata uygun olarak hesaplanarak gösterilmediği,

– Tebliğ’in 79.2.7’nci maddesi uyarınca araç ve iş makinelerine ait yakıt tüketiminin söz konusu araçların motor hacmi, çalışma saat/gün ve mesafesine göre hesaplanmadığı, araçların teknik özelliklerinden düşük bir oranda hesaplandığı, ayrıca hesaplamalara dair herhangi bir teknik bilgi ve belgeye yer verilmediği, akaryakıt fiyatının açıklanması için EPDK tarafından Şanlıurfa ili bazında günlük olarak yayımlanan ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasındaki akaryakıt fiyatının kullanılmadığı,

– İşçilik maliyetlerinin hatalı hesaplandığı (1 saat çalışma ücreti maaş, yemek, yol, ulaşım, SGK, bütün giderler), şoför ve operatör dahil kiralanan araçlara ait şoför ve operatöre ilişkin açıklamalarında; çalıştırılacak işçilere verilecek ücretlerin güncel asgari ücret kullanılarak hesaplanması gerektiği, Teknik Şartname’de belirtilen asgari ücretin % fazlasının eksik hesaplandığı, 2019 ve devam eden yıllarda asgari ücrete gelecek fiyat farkının yansıtılmadığı, fazla çalışma, haftalık izin ve doğacak yıllık izin süreleri kapsamında çalıştırılması gereken ikame şoför giderine yer verilmediği ve işçilere ödenecek olan bedellerin, resmi tatil vb. ödemelerinin açıklanmadığı, ayrıca operatör ve şoför giderleri için KİK işçilik hesaplama modülünün kullanılmadığı,

– İş makineleri ve araçlar için zorunlu sigorta giderlerine ilişkin açıklamalarında, trafik sigortası, kasko için ilgili aracılık şirketinin bölge müdürlüğü veya genel müdürlüğünce onaylı fiyat teklifi alınmadığı, sigorta ve kasko sürelerinin işin süresini kapsamadığı ve 2020 yılında meydana gelecek artışın önceki dönem enflasyon oranında arttırılmadığı, açıklamanın her bir araç grubu içindeki toplam araç sayısını kapsamadığı, araç grupları içerisindeki farklı özelliklerdeki araçların ayrıştırılmadan fiyat teklifi alındığı ve ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğüne ait teyit yazısının eklenmediği,

– İş makineleri ve araçların vergi giderlerine, muayene ve egzoz gazı emisyon ölçüm giderlerine ilişkin açıklamalarında güncel olmayan fiyatların kullanıldığı, 2020 ve 2021 yılları için herhangi bir artış öngörülmediği, açıklamanın tek kalem üzerinden yapıldığı, araç grubu içerisindeki farklı özelliklerdeki araçları kapsamadığı, toplam araç sayılarını karşılamadığı, egzoz emisyon gideri ve pul giderinin eklenmediği, söz konusu giderlere ilişkin belgelendirmelerin mevzuata uygun yapılmadığı,

– İhale konusu işte çalıştırılacak olan tüm araçların vergi (mtv vs.) maliyetlerine ilişkin yapılan hesaplamaların ve açıklamaların yetersiz olduğu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 298’inci maddesinin (b) bendindeki hüküm gereği Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ihale tarihinden (25.10.2019) önce ekim ayına ait ÜFE oranlarının Ekim 2019’da açıklandığı, açıklanan oranın %1,70 olduğu, yıllara sari olan ihale konusu işte bahse konu hükme göre maliyet artışının öngörülmediği,

– İş makineleri ve araçların periyodik bakım giderlerine ilişkin açıklamalarında tamir bakım, onarım vs. giderlerinin tevsiki için yetkili servis ve satış bayisinden alınan belgelerin kullanılması gerektiği, herhangi bir firmadan alınan belgelerle yapılan tevsikin uygun olmadığı, faaliyet alanı farklı firmalardan teklif alındığı, aynı grup içerisindeki farklı özellikteki iş makineleri ve araçları kapsamadığı, toplam iş makineleri ve araçların sayısını kapsamadığı,

– İş makineleri ve araçların lastik giderlerine ilişkin açıklamalarında; faaliyet alanı farklı firmalardan teklif alındığı, araç grubu içerisindeki farklı özelliklerdeki araçları kapsamadığı, toplam araç sayısı ve toplam lastik adedini kapsamadığı,

– Gider kalemlerinin tümüne ilişkin, ayrı ayrı olmak üzere fiyat teklifi alınan firma ve meslek mensubu onaylı fiyat teklifi alınmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesi kapsamında sunulan açıklamaların uygun olmadığı, fiyat teklifi alınan yer ile tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannameleri imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için yazılması gereken ifadenin yazılmadığı, meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, ayrıca fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alınmadığı, yıllara sari maliyetler için herhangi bir fiyat artışının öngörülmediği, alınan fiyat tekliflerinin Tebliğin 79.2.4’üncü maddesine uygun olmadığı, ayrıca fiyat tekliflerinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemlerine ait olmadığı,

– Operatörler için iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin giderlerin mevzuata uygun hesaplanmadığı,

– İş makinelerinde bulunan kişilere ya da üçüncü şahıslara verilecek her türlü maddi, manevi, hasar zarar ölüm gibi hallerde ödenmesi gereken tazminat giderlerinin hesaplanmadığı,

– Kiralama yoluyla açıklama sunulması halinde sunulan açıklamaların ve belgelerin ayrı ayrı sunulması gerekmekte iken sunulmadığı, her şey dahil (birden fazla maliyet bileşenin birleştirilerek ve gerekli belgeler sunulmadan) olarak yapılan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu, kiralık araçlar için kiraya veren firma ve meslek mensubunca onaylı fiyat teklifinin, kendi malı olan araçlar için amortisman bedellerinin aşırı düşük teklif açıklamasına dahil edilmediği,

– Sözleşme giderleri ve genel giderler hesabında hata yapıldığı, teklif toplamı üzerinden hesaplanmadığı ve teminat mektubu giderlerine yer verilmediği; ayrıca iş personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olmamasına rağmen sözleşme giderleri ve genel giderlerin %4 olarak hesaplandığı ve ayrıca hesaplanması gereken KİK payı (on binde beş), sözleşme damga vergisi (binde dokuz nokta kırk sekiz), damga vergisi (binde beş nokta altmış dokuz)” gibi giderlere dair açıklama yapılmadığı,

– İşçilik giderlerinin saat üzerinden hesaplanarak birim fiyat poz tarifinde yer alan hükümlere aykırı bir şekilde açıklamada bulunulduğu, ihale dokümanında belirtilen personelin tüm mesaisini idare için kullanacağından aylık işveren payı da dikkate alınarak hesaplama yapılması gerektiği, Teknik Şartname’nin 2’nci maddesinde belirtilen 2 adet makine mühendisi, 1 adet atölye elemanı, 10 adet vinç operatörü, 20 montaj ustası ve 10 adet elektrik ustası için açıklama yapılmadığı, ayrıca tüm bu personel için açıklama yapılmış olsaydı bile, bu kişilerin alacağı ücretlerin ilgili meslek odaları (mühendisler odası, tekniker odası) tarafından her yıl yayımlanan tarifenin altında olamayacağı; işçilik maliyeti içerisinde yer alan yemek, yol, konaklama giderlerine yer verilmemesinin tek başına teklifi aşırı düşük hale getirdiği; birim fiyat tariflerinde açıkça fazla mesai yaptırılacağı düzenlenmiş olmasına rağmen açıklamaların personel giderleri kısmında fazla mesai için herhangi bir ücretin öngörülmediği,

– Birim fiyat teklif cetvelinde 1 ve 2 sıra nolu pozlarda belirtilen imalat girdi maliyetleri ile ilgili açıklamaların yukarıda belirtilen hususlara aykırı olarak yapıldığı, ayrıca bu pozlardaki imalat girdi miktarlarının da idarece belirlenen girdi miktarlarından eksik olarak belirlenerek savunma yapıldığı, bu durumun da mevzuata ve hukuka aykırılık teşkil ettiği,

– İhale konusu iş kapsamında 2 adet 2019 model ve üzeri 4×2 dizel çift kabinli pikabın iş süresince idareye tahsis edileceği ve tüm giderlerin de yüklenici tarafından karşılanacağı, bu giderlerin de teklif fiyata dahil olduğunun belirtilmesine karşılık bu araçlar ile ilgili hiçbir bedele aşırı düşük teklif açıklamasında yer verilmediği ve aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleriyle ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

c) Yapımla ilgili hizmet işleri dahil hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilecek danışmanlık hizmetlerinde, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 38 inci maddesinde düzenlenen iş deneyimini gösteren belgelerin,

istenilmesi zorunludur.

…

(2) İlk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleri, ilgisine göre birinci fıkranın (a) veya (b) bendi kapsamında değerlendirilir.

(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 25’i ile % 50’si aralığında idarece belirlenecek bir orandan az olmamak üzere,

b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerde, yaklaşık maliyetin %25’i ile % 50’si aralığında, idarece belirlenecek parasal tutardan az olmamak üzere,

ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması istenir.

(4) İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin, açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre ihale edilmesi halinde, iş deneyimine ilişkin oranlar üçüncü fıkranın (a) bendine göre belirlenen oranın, bir yıldan fazla süreli işlerde 4/5’i, iki yıldan fazla süreli işlerde 3/5’i, üç yıldan fazla süreli işlerde 2/5’i alınarak hesaplanır ve bu oranlar yeterlik kriteri olarak öngörülür. Belli istekliler arasında ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerde ise bu oranlara göre belirlenen parasal tutarlar yeterlik kriteri olarak öngörülür.

(5) İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

(6) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya (Mülga ibare:13.06.2019-30800 R.G./5. md.; yürürlük:23.06.2019) yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.

(7) Tüzel kişi tarafından sunulan iş deneyimini gösteren belgenin, ihale veya son başvuru tarihinden geriye doğru en az bir yıldır kesintisiz olarak aynı tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, bu ortağa ait iş deneyimini gösteren belgeler teminat süresi sonuna kadar başka bir tüzel kişiye kullandırılamaz.

(8) Konsorsiyumların katılabileceği ihalelerde, uzmanlık gerektiren kısımlar esas alınarak konsorsiyum ortağı tarafından birden fazla kısma ya da tek bir aday veya istekli tarafından işin tamamına başvuruda bulunulması veya teklif verilmesi halinde, iş deneyimini tevsik etmek amacıyla her bir kısım için iş deneyimini gösteren ayrı bir belge sunulabilir” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: ŞUSKİ Genel Müdürlüğüne ait İçme Suyu Kuyularındaki Motopompların Montaj, Demontaj, Kuyuya Düşen Pompanın Çıkarılması İşi.

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

Derinkuyu pompası takma (Montaj) yapılması (Nakliye Dahil) 2000 adet, Derinkuyu pompası sökme (Demontaj) yapılması (Nakliye Dahil) 2000 Adet Hizmet Alımı İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Şanlıurfa” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 20’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde, iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. İş ortaklığında teknolojik ürün deneyim belgesini sunan ortağın kendisine ait iş deneyim tutarına ilişkin asgari yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. Konsorsiyum ortağının teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde ise, belgeyi sunduğu kısım veya kısımlar için iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir.

7.5.2. Bu Madde boş bırakılmıştır.

7.5.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Hertürlü Kamu veya Özelde Sondaj Kuyularının, Motopomplarının Montaj veya Demondaj veya Kuyuya Düşen Pompalarının Çıkarılması Hizmet Alımı veya Yapım İşleri Benzer İşler Olarak Kabul Edilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İncelemeye konu ihalenin “2019/454797 İhale Kayıt Numaralı Şuski Genel Müdürlüğüne Ait İçme Suyu Kuyularındaki Motopompların Montaj, Demontaj, Kuyuya Düşen Pompanın Çıkarılması İşi” olduğu, benzer işin ise “7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir: Her türlü Kamu veya Özelde Sondaj Kuyularının, Motopomplarının Montaj veya Demondaj veya Kuyuya Düşen Pompalarının Çıkarılması Hizmet Alımı veya Yapım İşleri Benzer İşler Olarak Kabul Edilecektir.” şeklinde düzenlendiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan alt yüklenici iş bitirme belgesine konu işin “Şanlıurfa büyükşehir belediyesi hizmet alanı içerisinde yer alan muhtelif mahallelerde veya ilçe merkezlerinde bulunan veya yeni açılan sondaj kuyularının motopompların montaj, demontaj, kuyuya düşen pompanın çıkarılması işi” olduğu, dolayısıyla ihale konusu iş ile ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan alt yüklenici iş bitirme belgesine konu işin aynı nitelikte olduğu anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 14.06.2019 tarihli, 2017/638228-2499168-1-1 sayılı, Şanlıurfa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı’nca düzenlenmiş 2017/638228 İKN’li “Şanlıurfa büyükşehir belediyesi hizmet alanı içerisinde yer alan muhtelif mahallelerde veya ilçe merkezlerinde bulunan veya yeni açılan sondaj kuyularının motopompların montaj, demontaj, kuyuya düşen pompanın çıkarılması işi”ne ait, 14.06.2019 kabul tarihli alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, belge tutarının 3.127.500,00 TL olduğu, anılan isteklinin teklif tutarının 1.850.000,00 TL olduğu, İdari Şartname düzenlemeleri gereğince anılan istekli tarafından karşılanması gereken asgari iş deneyim tutarının 370.000,00 TL (1.850.000,00TL*0,20) olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan alt yüklenici iş bitirme belge tutarının asgari iş deneyim tutarını karşıladığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmüne,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) (Değişik: 12/06/2015-29384 R.G./4. md.) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.

(3) (Değişik: 12/06/2015-29384 R.G./4. md.) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4) (Değişik: 12/06/2015-29384 R.G./ 4. md.) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c) ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin kullanılması zorunludur.

(5) (Ek: 12/06/2015-29384 R.G./ 4. md.) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.

b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.

c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihaleleri.” hükmüne yer verilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. (Değişik madde: 25/01/2017-29959 R.G./10. md.; yürürlük:1/2/2017) Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan (Ek ibare: 29.06.2017-30109 R.G./2. md.) ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan (Ek ibare: 29.06.2017-30109 R.G./2. md.) ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.2. (Değişik madde: 25/01/2017-29959 R.G./11. md.) Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. (Ek cümle: 25/01/2017-29959 R.G./12. md.) Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, (Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./3. md.; Mülga ibare: 13.06.2019-30800 R.G/14. md., yürürlük: 23.06.2019) YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.

79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyt bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.

…

79.2.7. (Ek madde: 25/01/2017-29959 R.G./14. md.) İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının(Ek ibare: 06/02/2018-30324 R.G./7. md. ) % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. (Ek cümle: 16/03/2019-30716 R.G./18. md.) Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. (Ek cümle: 25/01/2017-29959 R.G./15. md.) Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İlgili mevzuatı uyarınca ödenmesi gereken her türlü vergi, resim ve harç bedelleri teklif fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin her türlü vergi, resim, harç, giderleri vb giderler ile ulaşım, sözleşme kapsamındaki her türlü sigorta giderleri sözleşme bedeline dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

Yine aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. 2 adet 2019 model ve üzeri 4×2 dizel, pikap (kamyonet) çift kabinli , 2 Adet Makina Müh. , 1 Adet Personel (Ayrıntılı Bilgi Teknik Şartnamede Mevcuttur.) olarak düzeltilmiştir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdare tarafından EKAP üzerinden teklif bedeli sınır değerin altında kalan istekliye gönderilen aşırı düşük sorgulama yazısında “…Kurumun teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntılar aşağıda belirtilmiştir.

Verilecek savunmada;

1 ) Çalıştırılacak işçi sayısı ve giderleri.( Maaş, sigorta )

2 ) Bu iş kapsamında çalışacak teknik personel giderleri.

3 ) Bu iş kapsamında çalıştırılacak araç sayısı ve giderleri ( Varsa kira sözleşmesi, yakıt, amortisman , muayene, sigorta v.b. giderler)…” ifadelerine yer verilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler üzerinden yapılan incelemede,

– İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olmadığı iddia edilmekte ise de anılan istekli tarafından üçüncü kişilerden alınmış olan herhangi bir fiyat teklifinin sunulmadığı ve başvuru sahibinin bu yöndeki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

– İdarece EKAP üzerinden gönderilen 31.10.2019 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “…Kurumun teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntılar aşağıda belirtilmiştir.

Verilecek savunmada;

1 ) Çalıştırılacak işçi sayısı ve giderleri.( Maaş, sigorta )

2 ) Bu iş kapsamında çalışacak teknik personel giderleri.

3 ) Bu iş kapsamında çalıştırılacak araç sayısı ve giderleri ( Varsa kira sözleşmesi, yakıt, amortisman , muayene, sigorta v.b. giderler)…” ifadelerine yer verilmiştir.

Aşırı düşük teklif sorgulama yazısında önemli teklif bileşeni olarak işçilik ve teknik personel gideri, araçlara ilişkin olarak ise varsa kira sözleşmesi, yakıt, amortisman, muayene, sigorta vb. giderlerin önemli teklif bileşeni olarak belirtildiği anlaşılmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif sorgulama yazısında belirtilen önemli teklif bileşenlerinin her biri hakkında ayrı ayrı açıklama sunulması gerektiği, aşırı düşük teklif sorgulama yazısında her türlü vergi, resim, harç, egzoz emisyon gideri, kasko, yedek parça, bakım onarım gideri, lastik gideri, nakliye ve ulaşım gideri, iş sağlığı ve güvenliği gideri, binek araca ait tüm sahiplik giderleri ve birim fiyat teklif cetvelinde yer verilen özel pozlara ait miktarların önemli teklif bileşeni olarak belirtilmediği, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük sorgulama yazısında belirtilmeyen önemli teklif bileşenleri için açıklama sunulmasına gerek bulunmadığı ve başvuru sahibinin bu yöndeki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

– İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. 2 adet 2019 model ve üzeri 4×2 dizel, pikap (kamyonet) çift kabinli , 2 Adet Makina Müh. , 1 Adet Personel (Ayrıntılı Bilgi Teknik Şartnamede Mevcuttur.) olarak düzeltilmiştir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Genel şartlar” başlıklı 2’nci maddesinde “1. İstekliler, bu Teknik Şartname ilişiğindeki ihtiyaç duyulacak Dalgıç Motopomp Montaj, Demontaj,Kuyuya Düşen Pompanın Çıkarılması hizmeti işi için K.D.V. hariç olmak üzere her iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının (Nakliye Dahil) çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif vereceklerdir. Kısmi teklif kabul edilmeyecektir.

2. Dalgıç Motopomp Montaj,Demontaj,Kuyuya Düşen Pompanın Çıkarılması işinde Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Hizmet Alanı;

– Viranşehir- Ceylanpınar (2 adet vinç)

– Akçakale-Harran (2 vinç)

– Suruç-Halfeti-Birecik (1 vinç)

– Bozova-Karaköprü (1 vinç)

– Siverek-Hilvan (2 vinç)

– Haliliye (1 vinç)

– Eyyübiye (1 vinç)

olarak Yedi Bölgeye ayrılıp, çalışılacak her bölge için Yüklenici Firma tarafından en az yukarıda belirtilen sayıda Vinç ve an az 1 adet pikap (kamyonet) bulundurulacaktır.( talebin artması durumunda İdarenin bu sayıyı talepleri karşılayacak sayıya çıkarma hakkı ve yüklenicinin bunu karşılama zorunluluğu vardır.) Her vinçte 1 Adet Vinç operatörü,2 Adet Montaj Ustası,Pano ve Elektrik bağlantılarını yapmak için 1 adet Elektrik Ustası bulundurulması gerekmektedir.

Yüklenici Firma Bu İş için ŞUSKİ Genel Müdürlüğü Motopomp Atölyesinde iş takibini sağlayacak İki adet Makine Mühendisi ve bir adet atölye elamanı çalıştıracaktır. Her bir mühendis için aylık 2 (iki) Asgari ücret, atölye elemanı için aylık 1,5 (birbuçuk) Asgari ücret yüklenici tarafından karşılanacaktır. Makine Mühendisi diploması, Elektrik Ustasının Ustalık Belgeleri, Vinçlere ait Ruhsatların Sözleşme öncesi İdareye ibraz edilmesi gerekmektedir…” düzenlemesi,

Aynı Teknik Şartname’nin 2.26’ncı maddesinde “26. İdarece istenen araçlar
1-) 2 adet 4×2 dizel, pikap (kamyonet) çift kabinli

ÖZELLİKLER

1- Araçlar işin süresi boyunca idareye tahsis edilecektir.
2- Araçlar en az 2019 ve üzeri model olacaktır.
3- Araçlar klimalı olacaktır.
4- Araçların bakım onarımı ,vergileri yükleniciye ; YAKIT ise İdareye ait olacaktır.
5- Araçların sigorta ve Kaskosu Yükleniciye aittir.
6- Araçlar Kurum personeli tarafından kullanılacaktır.
7- Araçlar Şuski Hizmet alanları içerisinde görev alacaktır.
8- Araçlar İdareye teslim edildikten sonra sözleşme imzalanacaktır.

9- Çalışma esnasında araç arızalandığında veya başka bir sebeple ise çıkamadığı takdirde yerine muadili araç verilecektir.Verilmediği takdirde Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları değer listesinde yer alan Kasko Sigortası Değerinin % 2 si tutarının 30 a bölünmesiyle elde edilen tutarlar gelmediği günler ile çarpılarak bulunan tutar hakkedişinden kesilecektir.

10 – Araçlar sözleşme bedeline dahildir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen doküman düzenlemelerinden ihale konusu iş kapsamında istenen araç sayısının idareye teslim edilecek olan 2 pikap, 10 vinç ve her bir bölgede en az 1 pikap (kamyonet) olmak üzere en az 7 pikap (kamyonet) olmak üzere toplam 19 araç olması gerektiği anlaşılmaktadır.

Aşırı düşük teklif sorgulama yazısında önemli teklif bileşeni olarak işçi ve teknik personel gideri, araçlara ilişkin olarak ise varsa kira sözleşmesi, yakıt, amortisman, muayene, sigorta vb. giderlerin önemli teklif bileşeni olarak belirtildiği anlaşılmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük sorgulama belgeleri arasında yer verilen üst yazıda “… Ayrıca bahse konu işte çalıştırılacak araçlar kendi öz sermayemizle satın alınmış olup herhangi bir kiralama yapılmadan içme suyu kuyularındaki motopompların montaj, demontaj, kuyuya düşen pompanın çıkarılması işinde kullanılacaktır. Bu araçlara ait ilgili evrak ve ruhsatlar yazımız ekinde sunulmuştur…” ifadelerine yer verilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif sorgulama yazısında belirtilen önemli teklif bileşenlerinin her biri hakkında ayrı ayrı açıklama sunulması gerektiği, aşırı düşük sorgulama yazısından araçların isteklinin kendi malı olması halinde amortisman hesaplamalarının sunulması gerektiğinin anlaşıldığı, istekli tarafından da ihale konusu iş kapsamında istenen araçlar için kiralama yönteminin kullanılmadığı ve araçların kendi malı olduğunun belirtildiği, ancak aşırı düşük açıklamaları kapsamında kendi malı araçların amortisman giderlerine ilişkin herhangi bir açıklama sunulmadığı ve sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

– İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan maliyet cetvelinde teknik personel (mühendis) 2 kişi, işçi gideri olarak ise 18 kişi üzerinden işçilik maliyeti hesaplandığı, ancak ihale konusu iş kapsamında toplam 7 bölgede 10 vinç çalıştırılacağı her bir vinç bünyesinde bir vinç operatörü, iki montaj ustası ve bir elektrik ustasının bulundurulması gerektiği dolayısıyla sadece vinçlerde toplam 40 personelin çalıştırılacağı, ayrıca her bir bölge için de en az 1 adet pikap (kamyonet) bulundurulması gerektiği yönünde düzenlemelere yer verilmiş olsa da kamyonet sürücülerinin isteklinin personeli mi yoksa kamyonetlerin idarenin kendi personeli tarafından mı kullanılacağı yönünde açık bir düzenlemenin yer almadığı, diğer taraftan Teknik Şartname’nin 2.26’ncı maddesinde yer alan “idarece istenen araçlar” başlıklı maddesinde ise araçların kurumun kendi personeli tarafından kullanacağı yönünde düzenlemeye yer verildiği, dolayısıyla her bir bölgede bulundurulacak olana pikap (kamyonet) sürücü giderine ilişkin net bir düzenlemenin yer almadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yer verilen cetvelde belirtilen işçilik giderinin (18 işçi) sürücü maliyeti mi yoksa istenen diğer personele ait maliyet mi olduğunun anlaşılamadığı ve anılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında istenilen tüm personele ilişkin açıklama sunulmadığı anlaşılmış olup sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yakıt giderine ilişkin olarak Ahmet Akbıyık Petrol İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan proforma faturanın sunulduğu, söz konusu faturada motorin litre fiyatı olarak 6,65 TL birim fiyata yer verildiği, ancak söz konusu proforma faturada yer verilen birim fiyatın ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında yer alan il bazında günlük yayımlanan bayi fiyatlarının altında olmadığı,

Sigorta giderine ilişkin olarak yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında istenen toplam araç sayısı olan idareye teslim edilecek olan 2 pikap, 10 vinç ve her bir bölgede en az 1 pikap (kamyonet) olmak üzere en az 7 pikap (kamyonet) olmak üzere toplam 19 araç üzerinden sigorta giderinin hesaplanması ve söz konusu araçların her biri için ayrı ayrı alınmış olan sigorta giderini tevsik edici belge sunulması gerekirken sadece 5 araç için poliçe sunulduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından araçların tamamı için sigorta giderinin tevsik edilmediği ve açıklamanın eksik sunulduğu, diğer taraftan ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan maliyet cetvelinde ise araç muayene ve sigorta giderine ilişkin olarak 6 araç için aylık 3.396,48 TL tutara yer verildiği ve sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Fenni muayene giderinin aşırı düşük sorgulama yazısında önemli teklif bileşeni olarak belirtildiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında araçların muayene giderlerine ilişkin herhangi bir belge sunulmadığı, sunulan maliyet cetvelinde ise araç muayene ve sigorta giderine ilişkin, 6 araç için aylık 3.396,48 TL tutara yer verildiği, ancak ihale konusu iş kapsamında istenen toplam araç sayısının idareye teslim edilecek olan 2 pikap, 10 vinç ve her bir bölgede en az 1 pikap (kamyonet) olmak üzere en az 7 pikap (kamyonet) olmak üzere toplam 19 araç olduğu, bu itibarla anılan istekli tarafından fenni muayene giderine ilişkin tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığı, ihale konusu iş kapsamında istenen araçların tamamına ilişkin olarak muayene gideri açıklaması yapılmadığı ve sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

– İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yakıt giderine ilişkin herhangi bir hesaplama ya da araçların ortalama yakıt tüketimine ilişkin tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığı, diğer taraftan ihale dokümanında akaryakıtın yüklenici tarafından karşılanacağına dair açık bir düzenleme olmamakla birlikte, sadece Teknik Şartname’nin 2.26’ncı maddesinde istenen araçlar için akaryakıtın idare tarafından karşılanacağına dair düzenlemeye yer verildiği, ayrıca aşırı düşük sorgulama yazısında da akaryakıtın açıklanması istenen önemli teklif bileşeni olarak belirtildiği, tüm bu hususlar dikkate alındığında akaryakıtın yüklenici tarafından karşılanacağının anlaşıldığı, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamasında idareye teslim edilecek olan 2 pikap, 10 vinç ve her bir bölgede en az 1 pikap (kamyonet) olmak üzere en az 7 pikap (kamyonet) olmak üzere toplam 19 araçtan idareye teslim edilecek olan 2 pikap dışındaki 17 araç için akaryakıt hesabının yapılarak toplam akaryakıt maliyetinin hesaplanması gerektiği anlaşılmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan maliyet cetvelinde yakıt giderine ilişkin olarak 6 araç üzerinden aylık yakıt tutarının hesaplandığı ve ihale konusu iş süresi olan 18 ay ile çarpılarak da toplam yakıt maliyetinin hesaplandığı, ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak olan araçların tamamına ilişkin akaryakıt açıklaması sunulmadığı, diğer taraftan aşırı düşük teklif açıklamasında yer verilen 6 aracın akaryakıt miktarı hesabına ilişkin herhangi bir bilgi/belge bulunmadığı görülmüş olup, sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

– İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacaktır. Ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 18 (on sekiz) aydır

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan istekli tarafından 2019 yılı KİK işçilik hesaplama modülünde yer alan birim fiyatlar (sözleşme ve genel giderler dahil maliyet) üzerinden işçilik maliyetinin hesaplandığı, İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde yol ve yemek giderine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği ve işçilik maliyetinin yol ve yemek bedeli öngörülmeden hesaplanması gerektiği, ihale dokümanı kapsamında fazla çalışma, ikame şoför ve personele ilişkin düzenlemeye yer verilmediği, diğer taraftan ihale konusu iş süresinin işe başlangıç tarihinden itibaren 18 ay olduğu, istekliler tarafından da diğer yıllara ilişkin olarak işçilik maliyetinde bir artışın öngörülmesi gerektiği ve söz konusu hesaplamanın da aşırı düşük teklif açıklamasında yer verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Bu itibarla ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yer verilen cetvelde belirtilen işçilik giderinin (18 işçi) sürücü maliyeti mi yoksa istenen diğer personele ait maliyet mi olduğunun anlaşılamadığı ve anılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında istenilen tüm personel giderine ilişkin açıklama sunulmadığı anlaşılmış olup sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

– Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 18 (on sekiz) aydır

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idareye teslim edilecek olan 2 pikap, 10 vinç ve her bir bölgede en az 1 pikap (kamyonet) olmak üzere en az 7 pikap (kamyonet) olmak üzere toplam 19 araçtan her biri için ayrı ayrı ihale konusu iş süresini kapsayacak şekilde (18 ay) motorlu kara taşıtları zorunlu mali sorumluluk sigortası giderine ilişkin belgelendirme ve hesaplama yapılması gerekirken, anılan istekli tarafından 5 kamyon için sigorta poliçesi sunulduğu, poliçe tarih aralıklarının ise 12.09.2019 – 12.09.2020, 04.03.2019 – 04.03.2020, 12.03.2019 – 12.03.2020, 16.10.2019 -16.10.2020, 28.09.2019 – 28.09.2020 tarihleri aralığını kapsadığı, hazırlanan maliyet cetvelinde de araç muayene ve sigorta giderine ilişkin olarak 6 araç için aylık 3.396,48 TL tutara yer verildiği, diğer araçlar için herhangi bir sigorta tevsiki yapılmadığı, ayrıca ihale süresini kapsayacak şekilde sigorta maliyetine ilişkin herhangi bir güncelleme yapılmadığı,

Sunulan sigorta poliçelerinin 3 tanesinin Mapfre Sigorta A.Ş.den alındığı, söz konusu sigorta şirketi unvanı altında iki imzanın yer aldığı, diğer iki sigorta poliçesinin ise Türk Nippon Sigorta’dan alındığı ve söz konusu sigorta poliçesi üzerinde poliçenin hangi merciler tarafından hazırlandığını belirten herhangi bir kaşe ya da bilginin yer almadığı, sadece meslek mensubu tarafından onaylandığı, poliçe ekinde bölge müdürlüğü ya da genel müdürlükten alınmış herhangi bir teyit yazısının da sunulmadığı, dolayısıyla sigorta giderine ilişkin olarak sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

– İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. 2 adet 2019 model ve üzeri 4×2 dizel, pikap (kamyonet) çift kabinli, 2 Adet Makina Müh., 1 Adet Personel (Ayrıntılı Bilgi Teknik Şartnamede Mevcuttur.) olarak düzeltilmiştir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin 2.26’ncı maddesinde “26. İdarece istenen araçlar
1-) 2 adet 4×2 dizel, pikap (kamyonet) çift kabinli

ÖZELLİKLER

9- Çalışma esnasında araç arızalandığında veya başka bir sebeple ise çıkamadığı takdirde yerine muadili araç verilecektir. Verilmediği takdirde Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları değer listesinde yer alan Kasko Sigortası Değerinin % 2 si tutarının 30 a bölünmesiyle elde edilen tutarlar gelmediği günler ile çarpılarak bulunan tutar hakkedişinden kesilecektir.

10 – Araçlar sözleşme bedeline dahildir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idareye teslim edilecek olan 2019 model ve üzeri 2 araç için aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığı, dolayısıyla sunulan açıklamanın ihale konusu iş kapsamında istenen araçların tamamını kapsamadığı anlaşılmış olup sunulan açıklamanın uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

Bunları da Okuyabilirsiniz ?

İlginizi çekebilir.