İsteklilerce piyasadan alınan tekliflerle aşırı düşük açıklama piyasa fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığına yönelik ayrıca bir inceleme yapılabilir mi?
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2019/056
Gündem No : 33
Karar Tarihi : 26.12.2019
Karar No : 2019/UH.II-1722
BAŞVURU SAHİBİ:
Has Emlak Müş. Orm. Paz. Kom. San. Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İzsu),
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/292959 İhale Kayıt Numaralı “Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığına Bağlı Yeşil Alanların Bakımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İzsu) tarafından 02.08.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığına Bağlı Yeşil Alanların Bakımı” ihalesine ilişkin olarak Has Emlak Müş. Orm. Paz. Kom. San. Tic. Ltd. Şti.nin 04.11.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.11.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.11.2019 tarihli ve 48991 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.11.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1454 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından teklif dosyası kapsamında sunulan bazı yeterlik belgelerinin eksik ve hatalı olduğu, şöyle ki,
1.1- Anılan iş ortaklığı tarafından sunulan iş deneyim belgesinin İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde yer verilen benzer iş tanımına uygun olmadığı, Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti.nin %50’den fazla hissesine sahip ortağı adına sunulan iş yönetme belgesinde yer alan benzer iş kapsamındaki işlerin tutarının teklif edilen bedelin % 80’ini karşılamadığı, anılan iş ortaklığı adına sunulan iş deneyim belgesinin EKAP’ta kayıtlı olmadığı,
1.2- Anılan istekli tarafından sunulan teklif mektubunun yetkisiz kişiler tarafından imzalandığı, isteklinin teklif vermeye yetkili olduğuna ilişkin imza sirküleri ve temsil belgelerinin teklif dosyası kapsamında sunulması gerektiği, teklif mektubunun tek imza ile imzalandığı,
1.3- İdari Şartname’nin 25.1.3’üncü ve Sözleşme Tasarısı’nın 7’nci maddesinde yer verilen düzenleme uyarınca sunulması gereken taşıma, nakliye, kontrol teşkilatına ait konteynır ve karavan ile araç ve yakıtına ait bilgi ve belgelerin sunulmadığı, Teknik Şartname’nin 3’üncü maddesinde yer alan rulo çim %30 lolium perenne, %30 fectuca arundina, %40 cynodon dactylon, 1 yıllık yetiştirilme süreci ve 3 cm’lik boyut özelliklerinin karşılanmadığı,
1.4- İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde yer verilen TS 12866 belgesinin onaylı suretinin sunulmadığı,
2 ) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki;
2.1- Makine ve araç gereçlerin ihalede belirtilen özellikleri karşılamaması nedeniyle bilgi ve belge ile açıklanamadığı, makine bedellerine ilişkin amortisman hesabının yanlış yapıldığı, Tebliğ’de öngörülen süreden daha az amortisman süresinin kullanılarak kendisine avantaj sağladığı, araçların yakıt giderlerine ilişkin mazot fiyatı hesaplanırken mesafe başına tüketimin varsayıma dayalı olarak hesaplandığı,
2.2- Fiyat teklifinin rayiç fiyatının %50’si oranında olduğu, bu fiyat avantajının nasıl sağlandığına dair belge ve bilgilerin sunulmadığı, fiyat teklifinin dayanağı oklan EK-O-5 ve EK-O-6 belgelerinin talep edilmesinin gerektiği,
Fiyat teklifi alınan firmaların alım satım yapma gibi bir faaliyet alanının bulunmadığı, fiyat teklifindeki tutarların maliyet tespit tutanağı ve satış tutarı tespit tutanağı ağırlıklı birim fiyatın maliyetin/birim satış tutarının altında olduğu, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının “toplam birim maliyet” e dayalı fiyat teklifi ile yapılması gerekirken “ağırlıklı ortalama birim maliyet”e dayalı olarak açıklamasının mevzuata aykırı olduğu,
(Ek-O.7) teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmadığı, satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamada da teklif edilen birim fiyatın, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu ve malın ticaretinin anılan isteklinin faaliyet alanında bulunmadığı, fiyat tekliflerinin usulüne uygun şekilde onaylanmadığı, Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği,
2.3- Tebliğ’in 79.2.2.8’inci maddesi uyarınca yapılan açıklamada emsal bedele ilişkin belge ve bilgi sunulmadığı,
2.4- Araçlara ilişkin sadece kira sözleşmelerinin sunularak açıklama yapılmasının Tebliğ’e aykırı olduğu, anılan sözleşmenin Tebliğ’nin 79.4.2.4’üncü ve 79.4.2.5’inci maddesinde yer alan şartları taşımadığı, belgelendirmeye esas belgelerin imza sirküleri ve mali müşavire ait faaliyet belgesinin yer almadığı, kaşe ve mühürlerinin eksik olduğu,
Amortisman hesabı yapılırken araçların şirket aktifine hangi bedelle kayıt olduğu hususunda meslek mensubunca onaylanmış bir belge ile veya demirbaş ya da amortisman defter örnekleri ile tevsik edilmediği, sunulan belgelerin Tebliğ’in 79.4.2.4’üncü ve 79.4.2.5’inci maddelerinde yer alan ibareleri taşımadığı, imza sirküleri ve mali müşavire ilişkin faaliyet belgesinin sunulmadığı, kaşe ve mühürlerinin eksik olduğu,
Bakım onarım yedek parça ve lastik giderine ilişkin açıklamaların Tebliğ’in 79.2.3’üncü maddesi uyarınca tevsik edilmediği, anılan belgelerin Tebliğ’de yer alan ibareyi taşımadığı, imza sirküleri ve mali müşavire ilişkin faaliyet belgesinin, kaşe ve onayının bulunmadığı, mazot fiyatı hesaplanırken mesafe başına tüketimin varsayıma dayalı olarak hesaplandığı,
Araç giderlerine ilişkin açıklamada fiyat teklifinin ve fiyat tekliflerine dayanak olan maliyet/satış tutanaklarının sunulmadığı, fiyat teklifi üzerinde yer alması gereken ibarenin meslek mensubu imza ve kaşesinin bulunmadığı, fiyat teklifi üzerinde zorunlu trafik sigortası ve kasko, araç muayene ve egzoz gideri, vergiler, bakım onarım ve amortisman giderlerinin gösterilmediği, fiyat tekliflerinin dayanağı tutanaklarda araç kira bedeli, trafik ve kasko gideri bakım ve onarım gideri, araç vergisi ve amortisman bedelinin ayrı ayrı gösterilmediği, bakım-onarım, yedek parça, lastik giderleri, kasko ve trafik sigortasına ilişkin sürenin sözleşme süresinden daha kısa tutularak haksız avantaj sağlandığı,
2.5- Birim fiyat teklif cetvelinde yer alan kalemlere ilişkin açıklamalarda malzeme, montaj ve işçilikte ayrı ayrı fiyat açıklamalarına yer verilmediği,
2.6- Sözleşme ve genel giderlerin maliyet açıklamasına dahil edilmediği,
2.7- Miktarların dokümana aykırı şekilde düşürüldüğü, kamu kurum ve kuruluşların rayiçlerinin altında fiyat sunularak haksız yere fiyat avantajı sağladığı, analiz formatlarının mevzuata uygun olmadığı, alınan fiyatların ihale tarihini kapsayacak şekilde düzenlenmediği,
2.8- Fiyat tekliflerindeki işçiliğin asgari işçilik fiyatının altında olduğu,
2.9- Sigorta giderine ilişkin alınan fiyat teklifinde teyit yazısının yetkili makamlardan alınmadığı,
2.10- Tebliğ’in 79.2.2.5’inci maddesi uyarınca yapılan açıklamada ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılmadığı, Tebliğ’in 79.2.2.6’ncı maddesi uyarınca yapılan açıklamada kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında olmadığı,
2.11- Anılan istekli tarafından işçilik, yazlık ve kışlık lastik, MTV, GSP, temizlik, egzoz pulu, iş sağlığı ve güvenliği, fenni muayene ve sözleşme giderlerinin tevsik edilmeyerek mevzuata aykırı şekilde açıklama yapıldığı,
2.12- Teknik Şartname’de yer alan giderlere ilişkin bilgi ve belgeye dayalı açıklama yapılmamasının Tebliğ’in 38’inci maddesine aykırı olduğu, ayrıca, haksız olarak fiyat avantajı sağlandığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
1.1- Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde benzer iş “İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işler” şeklinde tanımlanmıştır.
Anılan Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı olarak iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belge hiçbir şekilde toplanamaz.
(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz…” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığına Bağlı Yeşil Alanların Bakımı
b) Miktarı ve türü: 44 adet atıksu arıtma tesisinde yeşil alanların bakımı, bitki ve peyzaj ürünleri temini ve tırpanla çim veya çayır biçme işidir. (4734 sayılı KİK 62.e.2 ve Genel Tebliğin 78.1.1 maddesi kapsamı dışındadır.). Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: İzmir İli, Çiğli, Foça, Aliağa, Kemalpaşa, Yenifoça, Havza, Ödemiş, Çandarlı, Hasköy, Güneybatı, Tire, İYTE, Çeşme, Doğanbey ve Gerenköy Atıksu Arıtma Tesisleri ve ayrıca İzmir il sınırları içindeki 44 adet Atıksu Arıtma Tesisi
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
…
İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
…
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
Kamu veya özel sektörde park veya yeşil alanlarda çevre düzenlemesi veya bakım veya temizlik veya sulama işleri benzer iş sayılacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla, pilot ortak Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. adına Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen 13.04.2015 tarihli ve 2013/8170-768869-1-1 sayılı, belge tutarının “3.163.697,23 TL” olduğu yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, belgeye konu işin adının “İşletmeler Başmühendisliği bünyesindeki otoyollar ve çevreyolu güzergahında ağaçlandırma için fidan, bitki temini, eski fidanların bakımı sulanması hizmet işi”, işin tanımının ise “Otoyol ve çevreyolu güzergahında ağaçlandırma için fidan, bitki temini, eski fidanların bakımı sulanması hizmet işi” şeklinde belirtildiği görülmüş olup, buna göre söz konusu iş deneyime konu işin benzer iş tanımına uygun olduğu, iş ortaklığının ihalede teklif ettiği tutar (3.339.012,55 TL) dikkate alındığında pilot ortak olarak sağlaması gereken iş deneyim tutarını karşıladığı ve anılan belgenin EKAP kaydının bulunduğu anlaşılmıştır.
Özel ortak Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla özel sektöre taahhüt edilen işler kapsamında “…Çevre düzenleme yapım işinin taşerona yaptırılmasına ilişkin sözleşme” konulu sözleşme ve söz konusu sözleşmeye esas 1 adet KDV hariç 296.610,17 TL tutarında fatura sunulduğu görülmüş olup, buna göre söz konusu iş deneyime konu işin benzer iş tanımına uygun olduğu ve iş ortaklığının ihalede teklif ettiği tutar (3.339.012,55 TL) dikkate alındığında özel ortak olarak sağlaması gereken iş deneyim tutarını karşıladığı anlaşılmıştır.
Diğer özel ortak Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla özel sektöre taahhüt edilen işler kapsamında “Niğkad-Bir düzenli depolama tesisi yeşil alan bakımı ve temizlik hizmet alım işi” konulu sözleşme ve anılan sözleşmeye esas 1 adet KDV hariç 190.450,00 TL tutarında fatura sunulduğu görülmüş olup, buna göre söz konusu iş deneyime konu işin benzer iş tanımına uygun olduğu ve iş ortaklığının ihalede teklif ettiği tutar (3.339.012,55 TL) dikkate alındığında özel ortak olarak sağlaması gereken iş deneyim tutarını karşıladığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, özel sektöre gerçekleştirilen işlerde iş deneyim belgesi düzenlenmediğinden EKAP’a kayıt zorunluluğunun bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin anılan iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
1.2- İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri,
c) Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu,
…
e) Vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi,
f) İsteklinin ortak girişim olması halinde, bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun iş ortaklığı beyannamesi…” düzenlemesi yer almaktadır.
Anılan iş ortaklığı tarafından ihale işlem dosyasında sunulan belgeler incelendiğinde teklif mektubunun şirketi temsil ve ilzama yetkili kişiler tarafından imzalandığı, Ticaret Sicili Gazeteleri, imza sirküleri, imza beyannamesi ve vekaletname örneklerinin teklif dosyası kapsamında sunulduğu, dolayısıyla teklif mektubunun iş ortaklığını oluşturan tüm ortakların yetkilileri tarafından usulüne uygun olarak imzalandığı görülmüş olup, başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
1.3- İhale dosyası kapsamında yapılan incelemede, başvuru sahibinin iddiasına konu ettiği taşıma, nakliye, kontrol teşkilatına ait konteynır ve karavan ile araç ve yakıtına ait bilgi ve belgelerin yeterlik kriteri olarak belirlenmediği görülmüştür. Bu itibarla başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır.
Teknik Şartname’nin “Genel Şartlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…Yüklenici firma tarafından iş kapsamında 20.000 m2 rulo çim temin edilecek ve serilecektir. Rulo çim kontrol teşkilatının istediği karışımlarda hazırlanmış olup, İdarenin belirlediği tarih ve miktarda uygun alanlara serilecektir. Nakliye ve serim işi yüklenici firmaya aittir.
RULO CİM TEMİNİ VE SERİMİ:
Rulo Çim: Bermuda formunda ve Sonbahar mevsiminde ara çimlemesi yapılmış olacaktır. Ara çimleme oranı; %30 Lolium Perenne,
%30 Festuca Arundinacea
%40 Cynodon Dactylon olarak yapılmış olacaktır.
Rulo çim en az bir yıl yetiştirilmiş, canlı, hazır ve doğal olacaktır.
Rulo çim toprak kalınlığı en az 3 cin olmak zorundadır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin yukarıda yer verilen 3’üncü maddesinde yüklenici firma tarafından ihale konusu iş kapsamında 20.000 m2 rulo çimin temin edilerek idarenin belirlediği tarih ve miktarda uygun alanlara serileceği, nakliye ve serim işinin yüklenici firmaya ait olduğu belirtilmektedir. İhaleye ilişkin dokümanda yer verilen düzenlemeler değerlendirildiğinde, bahsi geçen düzenlemede özellikleri belirtilen rulo çim temini ve serimi işine ilişkin bilgi ve belgelerin teklif dosyası kapsamında sunulmasının talep edilmediği görülmüştür. Anılan ürünlerin Teknik Şartname’de belirtilen özellikte olup olmadığı hususunun da kontrol teşkilatı tarafından denetleneceği anlaşılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
1.4- İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5.3. TS 12866 Belgesi…” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenen, 29.07.2019 tarihli ve TSE onaylı TS 12866 Hizmet yeterlilik belgesinin sunulduğu, anılan belgenin idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” şeklinde onaylandığı anlaşılmış olup, söz konusu belgenin mevzuata uygun şekilde sunulduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.
…
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
…
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
…
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü ulaşım, sigorta, vergi, resim, harç ve sözleşme giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.-Mevsimlik bitkilerin taşınması ile ilgili tüm sorumluluk ve nakliye ücreti yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.
-Nakliye esnasında zayi olan bitkiler yenisi ile değiştirilecek olup, teklif fiyata dahildir.
-Rulo çimlerin temini, taşınması, kamyon üzerinden indirilmesi ile ilgili tüm sorumluluk, nakliyesi ve serim işi yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.
-Bitkilerin dikileceği alanların dikim öncesi hazırlığı ve dikimi yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.
-İdarenin kontrol teşkilatı ile koordinasyonun sağlanabilmesi ve yüklenicinin çalışanlarının soyunma-giyinme, yemek vs. ihtiyaçlarının görülmesi amacıyla yüklenici tarafından bir konteynır ya da karavan temin edilecek olup, teklif fiyata dahildir.
-Tüm çalışmalardaki uygulamaların miktarı ve periyotları ziraat mühendisliği kuralları çerçevesinde kontrol mühendislerince değiştirilebilir olacak, yapılacak değişiklikler için yüklenici herhangi bir ücret talep etmeyecektir.
-Yüklenici, kontrol mühendislerinin bilgisi ve denetimi dışında yapacağı her türlü bakım çalışmalarından hiçbir ücret talep etmeyecektir.
-Yüklenici çalışma alanlarında işin devamı sırasında her türlü emniyet tedbirlerini almak ve çalıştırılan işçilerin ve çalışmadan dolayı etkilenecek üçüncü şahısların da hayati riskleri ile maddi ve manevi tüm zararlardan sorumludur.
-Alanlarda yapılacak temizlik ve bakım işlerinde kullanılacak olan çöp torbası ve işin devamı sırasında gerekli olan tüm malzemeler (kazma, kürek, sulama hortumu, çapa vs.) için ayrıca bir bedel ödenmeyecek olup, teklif fiyata dahildir.
-Yüklenici, sözleşme süresince kontrollük hizmetlerinde kullanılmak üzere özellikleri teknik şartnamede belirtilen en fazla 2 yaşında 1(bir) adet binek aracı şoförsüz olarak tahsis edecektir. Araç günlük ortalama 100 km yapacaktır. Aracın temini, sigorta giderleri, yakıtı, haftada en az bir kez iç ve dış temizliğinin yapılması, bakımı ve işletmesi ile ilgili tüm giderler yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.
-Yüklenici karı teklif fiyata dahildir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “İşverene Tahsis Edilecek Motorlu Araç” başlıklı bölümünde “Yüklenici Yer Teslim Tutanağı imzalandıktan itibaren 3 gün içerisinde, sözleşme süresince İdareye kontrollük hizmetlerinde kullanılmak üzere 1 adet Binek Aracı şoförsüz olarak geçici kabul yapılana kadar tahsis edecektir. Araç günlük ortalama 100 km yapacaktır.
…
Binek Aracın Teknik Özellikleri; Araç 0-2 yaş aralığında, en az 1400 cc motor hacminde, en az 90 Hp gücünde. Klima, Çift Airbag, ABS fren sistemi, trafik seti, yangın tüpü donanımına sahip ve dizel motorlu. Hatchback ve otomatik vites araç olacaktır.
Aracın temini, sigorta giderleri, yakıtı, haftada en az bir kez iç ve dış temizliğinin yapılması, bakımı ve işletmesi ile ilgili tüm giderler yükleniciye ait olup araçla ilgili olarak yükleniciye ayrıca bir ödeme yapılmayacaktır. Araç üçüncü şahıs sorumluluklarına karşı tam sigortalanacaktır. Araç kaza sigortası tam ikame değeri üzerinden yapılacaktır. Kaza halinde, bütün sigorta kesintileri yüklenici tarafından ödenecektir.
Motorlu araç, teslim alma belgesinin çıkartılmasında sonrası da dahil olmak üzere sözleşme süresince, iş şartlarına göre akşamları ve hafta sonlarında da İdare tarafından kullanılabilecektir. İdarenin kullanımına tahsis edilecek araçların öngörülen süre içerisinde temin edilmesinde temerrüde düşüldüğü takdirde idare, öngörülen araç tahsis edilinceye kadar ihtiyaç duyulan tüm araçları temin etme hakkını saklı tutar. Aracın temin ve bakımı ile ilgili giderler yüklenicinin hak ettiği veya edeceği tutarlardan mahsup edilecektir.
Teknik şartnamede belirtilen iş kalemlerinin yüklenici firma tarafından İdarenin istediği tarihte yapılmaması ve işlerin gecikmesi durumunda yapılmayan ve gecikilen her gün için sözleşme bedelinin %0,I (binde bir) oranında günlük ceza kesilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Diğer taraftan, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması talep edilen iş kalemlerine ilişkin ihale dokümanı içerisinde birim fiyat tariflerine de yer verildiği görülmüştür.
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.09.2019; işi bitirme tarihi 28.02.2022
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İtirazen şikayete konu işin İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığına Bağlı Yeşil Alanların Bakımı işi olduğu, ihaleye 9 istekli tarafından teklif verildiği, idare tarafından sınır değerin 3.934.189,40 TL olarak belirlendiği, sınır değerin altında teklif verdiği görülen isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, Öz Demireller Harf. Nakl. Tic. ve San. Ltd. Şti. ve Oben Dan. Bilgi İşlem Eğit. İnş. Tem. Yem. ve Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap vermemesi nedeniyle tekliflerinin reddedildiği, Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunarak ihalenin üzerinde bırakıldığı ve başvuru sahibi Has Emlak Müş. Orm. Paz. Kom. San. Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
İhale üzerine bırakılan Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığına gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesine ilişkin 23.08.2019 tarihli yazıda “4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19. maddesine göre Açık İhale Usulü” ile ihale edilen “Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığı’na Bağlı Yeşil Alanların Bakım İşi” ihalesi için vermiş olduğunuz teklifin; İhale Komisyonunca. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38. maddesi, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79. maddesi hükümlerine göre incelenmesi neticesinde sınır değerinin altında kaldığı tespit edilmiştir.
Bu nedenle;
Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, dikkate alınacağından teklif fiyatınızı oluşturulan iş kalemine ait birim fiyatınıza ilişkin, Kamu İhale Genel Tebliğinin 79. maddesindeki düzenlemeleri doğrultusunda açıklamaların yapılması gerekmektedir.
Teklif mektubunuz eki teklif cetvelindeki iş kalemleri ile ilgili olarak;
1)Yeşil alan bakımına ait 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9 sıra no’lu iş kalemleri,
2) Bitki ve malzeme teminine ait 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 21, 25, 26 sıra no’lu iş kalemleri,
3) Personel giderleri,
4)Özellikleri ve çalışma koşulları Teknik Şartnamede tanımlanan ve kontrollük hizmeti için tanımlanan 1 adet binek araca ait giderlerin açıklanması gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen teklif maliyet bileşenlerine ait açıklamanızın yazılı olarak, 29.08.2019 tarihi mesai saati Bitimine kadar İZSU Genel Müdürlüğü Genel Evrak birimine teslim edilmesi, aksi takdirde teklifinizin değerlendirme dışı bırakılacağının bilinmesi hususunda, bilgi ve gereğini rica ederiz.” ifadelerinin bulunduğu görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde incelenmesi neticesinde;
Anılan istekli tarafından 27.08.2019 tarihli aşırı düşük teklif açıklamaları sunulmuş olup, açıklama üst yazısının ekinde, birim fiyat teklif cetvelinin 1, 2, 3, 8, 9 ve 10’uncu sırasında yer alan ve aşırı düşük teklif sorgulama yazısında açıklanması talep edilen iş kalemlerine ilişkin Nd Peyz. Yapı Pro. Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına düzenlenen 27.08.2019 tarihli fiyat tekliflerinin, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 21, 25 ve 26’ncı sırasında yer alan iş kalemlerine ilişkin ise İzmir Flora Süs Birt. Üret. Paz. Peyz. Nakl. İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına düzenlenen 27.08.2019 tarihli fiyat tekliflerinin sunulduğu, satışlar üzerinden düzenlenen fiyat teklifleri üzerinde iş kalemlerinin birim fiyat tariflerinde yer alan açıklamalarına yer verildiği, mevzuat gereğince bulunması gereken ibare, meslek mensubuna ait kaşe ve imzanın bulunduğu, teklifleri düzenleyen şirketlerin ticaret unvanlarından da anlaşıldığı üzere fiilen teklife konu alanda faaliyet gösterdiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin “Fiyat teklifinin rayiç fiyatının %50’si oranında olduğu, bu fiyat avantajının nasıl sağlandığına dair belge ve bilgilerin sunulmadığı, fiyat teklifinin dayanağı oklan EK-O-5 VE EK-O-6 belgelerinin talep edilmesinin gerektiği…” şeklindeki iddiasına ilişkin olarak;
Kamu İhale Genel Tebliği’nden aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılacak yöntemlerin belirlendiği, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin de söz konusu açıklama yöntemlerinden biri olduğu, mevzuatta belirlenen şartları taşıyan fiyat teklifleri ile açıklama yapılması durumunda söz konusu fiyatların piyasa fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığı yönünden ayrıca bir inceleme yapılamayacağı anlaşılmıştır.
Ayrıca, Kamu ihale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, tutanakların fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği açıklanmıştır.
Yapılan incelemede, anılan istekli tarafından fiyat teklifi ekinde maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunulmasına ilişkin bir zorunluluk olmadığı ve idare tarafından bu tutanakların meslek mensubundan istenilmesinin gerekli görülmediği, dolayısıyla inceleme kapsamında istenilmesine de gerek olmadığı, fiyat tekliflerinin mevzuatta aranan şekil şartlarına uygun olarak düzenlendiği anlaşılmıştır.
Diğer taraftan, birim fiyat teklif cetvelinin 4, 5, 6’ncı sırasında bulunan iş kalemlerinin tevsikinde kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan birim fiyat analizlerinin kullanıldığı,
Bu çerçevede birim fiyat teklif cetvelinin 4’üncü sırasında yer verilen “Tırpanla çim veya çayır biçme” iş kalemi için DSİ tarafından yayınlanan DSİ/37.090 poz numaralı analizin yayınlanan analiz formatına uygun olarak kullanıldığı,
5’inci sırasında yer verilen “Fidan diplerinin 50 cm çapında çapalanması” iş kalemi için DSİ tarafından yayınlanan DSİ/37.10 poz numaralı analizin kullanıldığı, ancak analiz içeriğinde yer alan erbab işçi girdisine ilişkin miktarın analiz formatına aykırı olarak düşürüldüğü,
6’ncı sırasında yer verilen “Ağaçlarda 0 ile 2 m. Yüksekliğe kadar yan dalların budanması” iş kalemi için söz konusu iş kaleminin 2010 yılında yayınlanan 37.081/KH poz numaralı analizin kullanıldığı, analiz içeriğinde yer alan bahçıvan ve fidan ustası ile düz işçi girdisine ilişkin miktarların analiz formatına aykırı olarak düşürüldüğü görülmüş olup, anılan açıklamanın bu yönüyle mevzuata uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.
Aşırı düşük teklif açıklama üst yazısında ihale konusu işte kullanılması öngörülen araç maliyetine ilişkin “Binek araç 1400 cc 90 hp ve otomatik vites bu özellikleri taşıyan 2 yaş araç piyasa günlük kira bedeli 80,00 TL olup, günlük ortalama 100 km ile toplam yakıt 35,00 TL mevcut ihale süreci boyunca 104.880,00 TL tutarındaki bedeli makine ile çim biçimi ve tırpan ile çim çayır biçimi pozlarımızdaki ve diğer iş kalemlerimizdeki kar oranlarımızın içerisinden karşılanacaktır.” ifadelerine yer verildiği fakat araca ilişkin hiçbir giderin belgelendirilerek tevsik edilmediği görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer verilen açıklamalar uyarınca aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan isteklilerin aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin yazıda belirlenen önemli teklif bileşenlerine ilişkin açıklamalarını belgelere dayalı olarak sunmaları gerekmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği‘nin 79.4.1’inci maddesi gereğince isteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamaların belgelere dayanması gerektiği, belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamaların kabul edilmeyerek söz konusu tekliflerin reddedilmesi gerektiği dikkate alındığında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının belgelere dayalı olarak yapılmadığı görülmüş olup, bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olarak yapılmadığı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca, 4734 sayılı Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin birinci fırkasının (e) bendinde “5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri (MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatları, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketler; merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü, mahalli idare ve şirket bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamaz ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümleri uygulanmaz.
2) Bu bendin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; bu Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konuşu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade eder. Mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilir. Hizmet alım sözleşmesi kapsamında niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin bulunması halinde personel çalıştırılmasına dayalı olup olmama yönünden yapılacak değerlendirme her hizmet türü için ayrı ayrı yapılır. Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmez.
3) Kurum, hizmet alımının personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı ya da niteliği itibarıyla bu sonucu doğurup doğurmadığı hususunda (2) numaralı alt bentte sayılan kriterleri ayrı ayrı ya da birlikte dikkate almak suretiyle usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
4734 sayılı Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin birinci fırkasının (e) bendinde 696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan değişiklikle, anılan maddede sayılan idarelerin ilgili bütçelerden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerine göre başvuruya konu ihalenin “Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığına Bağlı Yeşil Alanların Bakımı” işi olduğu, işin süresinin “İşe başlama tarihi 01.09.2019; işi bitirme tarihi 28.02.2022” olarak belirtildiği ve niteliği gereği süreklilik arzettiği, yaklaşık maliyet hesabında ihale konusu işte çalıştırılacak olan personel sayısının 19 adet olarak belirtildiği ve personel ücretlerine ilişkin tam zamanlı çalışma karşılığı hesaplama yapıldığı fakat dokümanda personel sayısı ve çalışma saatlerine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı anlaşılmış olup, ihale konusu işin 696 sayılı KHK kapsamında olup olmadığı hususu ve bu konuda varılacak sonucun idarenin takdir ve sorumluluğunda olduğu anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
