İptal edilen ihalelerde birden fazla teklif mektubu veren istekliler için de yasaklılık kararı verilir mi?
KAMU İHALE KURUL KARARI
Toplantı No : 2016/053
Gündem No : 22
Karar Tarihi : 28.09.2016
Karar No : 2016/UH.II-2387
Şikayetçi :
Baloğlu Mühendislik Mimarlık İnşaat Turizm Ticaret Limited Şirketi
İhaleyi Yapan Daire:
Burdur İl Özel İdaresi Genel Sekreterlik
Başvuru Tarih ve Sayısı:
19.09.2016 / 52186
Başvuruya Konu İhale:
2016/285120 İhale Kayıt Numaralı “Burdur Çavdır Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi (12 Derslikli) (Ticaret Lisesi) Performans Analizi Ve Mimari -Statik- Mekanik-Elektrik Proje Revizesi Hizmet Alımı İşi” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Hamdi GÜLEÇ
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ
BAŞVURU SAHİBİ:
Baloğlu Mühendislik Mimarlık İnşaat Turizm Ticaret Limited Şirketi,
Y. Pazarcı Mahallesi 4011 Sokak No: 8/1 Manavgat/ANTALYA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Burdur İl Özel İdaresi,
Bahçelievler Mahallesi Ali Kemal Erdem Bulvarı Ek Bina No: 1 15100 BURDUR
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2016/285120 İhale Kayıt Numaralı “Burdur Çavdır Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (12 Derslikli) (Ticaret Lisesi) Performans Analizi ve Mimari -Statik- Mekanik-Elektrik Proje Revizesi Hizmet Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Burdur İl Özel İdaresi tarafından 12.08.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Burdur Çavdır Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (12 Derslikli) (Ticaret Lisesi) Performans Analizi ve Mimari -Statik- Mekanik-Elektrik Proje Revizesi Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Baloğlu Mühendislik Mimarlık İnşaat Turizm Ticaret Limited Şirketi nin 29.08.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.09.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 19.09.2016 tarih ve 52186 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.09.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/2146 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, bahse konu ihaleye birden fazla teklif sundukları gerekçesiyle idare tarafından tekliflerinin değerlendirilme dışı bırakıldığı, 10.08.2016 tarihinde sundukları teklif zarfına bir önceki günün (09.08.2016) kaşesi vurularak teslim alınması suretiyle evrakta sahtecilik yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ihalelerde yaklaşık maliyetlerin birbiriyle tutarsız olduğu, bu sebeple taraflarınca 4 (dört) ayrı teklif hazırlandığı, hazırlanan diğer birim fiyat teklif mektubu ve ekinde yer alan teklif cetvellerinin sehven ihaleye sundukları teklif dosyasında bırakıldığı, söz konusu 4 (dört) adet teklifin yaklaşık maliyetin üzerinde geçersiz teklifler olduğu, geçersiz olan tekliflerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesinin (d) bendine göre birden fazla teklif verilmesi durumu olarak değerlendirilemeyeceği ve anılan Kanun’un 58’inci maddesinin kendilerine uygulanamayacağı gibi Kamu İhale Kurulunun 2013/UY.II-348 sayılı kararında belirtildiği üzere sundukları 4 (dört) adet teklifin ayrı zarflarda değil tek zarf içerisinde bulunmasından dolayı da adı geçen Kanun maddelerinin kendilerine uygulanamayacağı, geçerli teklif kalmaması gerekçesiyle tüm tekliflerin reddedilerek iptal edilmesiyle sonuçlanan söz konusu ihalenin yok hükmünde olduğu, yok hükmünde olan bir ihalede cezai yaptırımların uygulanmasının mevzuata aykırı olduğu, ihalelere katılmaktan yasaklanmaları durumunda ticari itibarlarının zedeleyeceği, bununla birlikte yaşama hakkı ve çalışma hürriyeti gibi temel hak ve hürriyetlerinin kısıtlanması sonucunu doğuran idarece verilen yasaklama kararının anayasaya aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İdari Şartname düzenlemeleri incelendiğinde ihale konusu işin “Burdur Çavdır Mesleki ve teknik Anadolu Lisesi (12 derslikli) (Ticaret Lisesi) Performans Analizi ve Mimari -Statik- Mekanik-Elektrik Proje Revizesi Hizmet Alımı” işi olduğu, işin açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “Teklif; Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri ifade eder.” hükmü ile
“Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır: … j)17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen…” hükmü,
Bahsi geçen Kanun’un dördüncü kısmında yer alan “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir.
Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.
İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.
Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir. Verilen bu karar Resmi Gazetede yayımlanmak üzere en geç onbeş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller tutulur.
İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıya aktarılan hükümlerden, 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesinde sayılan yasak fiil ve davranışlarda bulundukları tespit edilenlerin ihale dışı bırakılacağı, ayrıca yasak fiil ve davranışlarda bulunanlar hakkında adı geçen Kanun’un dördüncü kısmında belirtilen yasaklar ve ceza sorumluluğuna ilişkin hükümlerin uygulanacağı,
Anılan Kanun’un 4’üncü maddesinde yer alan “teklif” tanımı dikkate alındığında, teklifin esaslı unsurunun “fiyat teklifi” olduğu, teklif bedeli içermeyen mektupların “teklif mektubu” niteliği kazanamayacağı, 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesinin (d) bendinde yasak fiil ve davranışlar arasında sayılan “ihalelerde birden fazla teklif verme” fiilinin, ancak birden fazla “fiyat teklifi verilmesi” halinde işlenebileceği anlaşılmıştır.
Söz konusu ihaleye 9 isteklinin katıldığı, 19.08.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile isteklilerden yedisinin teklif bedellerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olması nedeniyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına (Prosan Danışmanlık Mim. İnş. Proje Müh.Taah.San.ve Tic. Ltd. Şti., Taylan Çiçek, Halil İbrahim Çelik, Medtaş Müh. Mim. Proje ve Dan. Ltd. Şti., Asplan Mim. Müh. Med. Gıda İnş.Taah.San.ve Tic. Ltd. Şti., Beled Müh. İnş. Eml. Taah. San. Tic. Ltd. Şti., Aula İnş. Mim. Müh. Taah. San.ve Tic. Ltd. Şti. – Kerem Emrah Neşvat İş Ortaklığı), İdari Şartname’nin 33.2’nci maddesi gereğince teklifi sınır değerin altında kalan Dolunay Grup İnş. Taah. Müh. Proje ve Dan. Ltd. Şti.nin teklifinin açıklama istenmeksizin değerlendirme dışı bırakılmasına, Baloğlu Müh. Mim. İnş. Tur. Tic. Ltd. Şti.nin alternatif teklif verebilme halleri dışında teklif zarfında birden fazla teklif vermesi nedeniyle teklifinin değerlendirilme dışı bırakılmasına ve 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesinde yer alan “Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmüne göre işlem yapılmasına, ihaleye teklif veren isteklilerden geçerli teklif çıkmaması nedeniyle İdari Şartname’nin 34’üncü maddesine göre tüm tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesine karar verildiği görülmüştür.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, başvuru sahibinin teklif zarfı kapsamında 97.350,00 TL tutarında teklif bedeli içeren teklif mektubu ve eki teklif cetveli, 115.710,00 TL tutarında teklif bedeli içeren teklif mektubu ve eki teklif cetveli, 132.750,00 TL tutarında teklif bedeli içeren teklif mektubu ve eki teklif cetveli, 151.930,00 TL tutarında teklif bedeli içeren teklif mektubu ve eki teklif cetveli olmak üzere 4 (dört) adet teklif mektubu ve eki birim fiyat teklif cetvellerini sunduğu, teklif mektuplarının her birinde belirtilen işin adının bahse konu ihaleye ait İdari Şartname’de belirtilen işin adı olan “Burdur Çavdır Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (12 Derslikli) (Ticaret Lisesi) Performans Analizi ve Mimari – Statik – Mekanik- Elektrik Proje Revizesi Hizmet Alımı İşi” ile aynı olduğu, her birinde belirtilen ihale kayıt numaralarının “2016/285120” ihale kayıt numaralı bahse konu ihaleye ait olduğu, birbirinden farklı bedeller içeren dört ayrı birim fiyat teklif mektubu ekinde sunulan dört adet birim fiyat teklif cetvelinin içerdiği teklif bedellerinin birbiriyle uyumlu olduğu görülmüştür.
Ayrıca, adı geçen istekli hakkında idarece 4734 sayılı Kanun’un ihalelere katılmaktan yasaklamaya ilişkin 58’inci madde hükümlerinin uygulanacağı yönünde karar alındığı, Kurum tarafından EKAP üzerinden gerçekleştirilen sorgulama neticesinde ise söz konusu istekli hakkında yasaklama işleminin henüz gerçekleştirilmediği anlaşılmıştır.
Yukarıya aktarılan hükümler bir arada değerlendirildiğinde, bedel içeren birden fazla teklif mektubu sunulmasının “ birden çok teklif verilmesi fiili” niteliği kapsamında değerlendirilmesinde başvuru sahibi tarafından sunulan tekliflerin geçerli olup olmamasının bir öneminin bulunmadığı, idareler tarafından 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesinde sayılan yasak fiil ve davranışlarda bulunan istekliler için adı geçen Kanun’un dördüncü kısmında belirtilen yasaklar ve ceza sorumluluğuna ilişkin hükümlerin iptal edilen ihalelerde uygulanamayacağı yönünde herhangi bir düzenleme bulunmadığı, bu hususlar göz önüne alındığında başvuru sahibince, tek bir teklif zarfı içerisinde, birbirinden farklı tutarlarda, her biri imzalı ve kaşeli olmak üzere usulüne uygun düzenlenmiş dört ayrı teklif mektubu sunulmasının, şikayete konu ihaleyi gerçekleştirilen idare tarafından 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesinin (d) bendinde yer alan “ Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.” fiili kapsamında değerlendirilerek adı geçen isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının ve hakkında yasaklılık işlemlerinin başlatılmasının mevzuata aykırı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, başvuru sahibinin 10.08.2016 tarihinde sundukları teklif zarfına idarece bir önceki günün (09.08.2016) kaşesi vurularak teslim alınması suretiyle evrakta sahtecilik yapıldığı iddiasına ilişkin olarak, idarece gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan teklif zarfı alındı belgesi üzerindeki tarihin 10.08.2016 olduğu görülmekle birlikte, idare iddia edildiği şekilde teklif zarfına bir önceki günün kaşesini vurmuş olsa bile, başvuru sahibinin bu iddiasının incelemeye konu edilen iddia yönünden esasa etkili olmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
