İhaleye giren şirketler, faaliyet alanları dışındaki ihalelere girebilir mi?
KAMU İHALE KURUL KARARI
Toplantı No : 2016/055
Gündem No : 31
Karar Tarihi : 12.10.2016
Karar No : 2016/UY.III-2502
Şikayetçi :
Nisan İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti. – Yapıtem Yapı Teknolojileri Merkezi İnş. Taah. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.
İhaleyi Yapan Daire:
Edirne İl Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı:
29.08.2016 / 49726
Başvuruya Konu İhale:
2016/222092 İhale Kayıt Numaralı “Keşan İmam Hatip Lisesi Kampüsü Yapımı” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Hamdi GÜLEÇ
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ
BAŞVURU SAHİBİ:
Nisan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Yapıtem Yapı Teknolojileri Merkezi İnş. Taah. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
Anafartalar Mahallesi İbrahim Müteferrika Sokak No:13/7 Altındağ/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Edirne İl Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü,
Kocasinan Mahallesi Prof. Dr. Süheyl Ünver Caddesi No:2 Kat: 3 22100 EDİRNE
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2016/222092 İhale Kayıt Numaralı “Keşan İmam Hatip Lisesi Kampüsü Yapımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Edirne İl Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 15.07.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Keşan İmam Hatip Lisesi Kampüsü Yapımı” ihalesine ilişkin olarak Nisan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Yapıtem Yapı Teknolojileri Merkezi İnş. Taah. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 16.08.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.08.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.08.2016 tarih ve 49726 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.08.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/2017 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki,
a) Yaklaşık maliyete esas miktarlar üzerinden sistematik bir şekilde indirim yapıldığı, anılan istekli tarafından sunulan hesap cetveli incelendiğinde yaklaşık maliyetteki miktarlardan yüksek bir miktarın öngörülmediği, birçok iş kaleminde de yaklaşık maliyetteki miktarlardan %10 ve daha fazla oranda farklılıklar olduğu, söz konusu hesap cetvelinde aritmetik hatalar bulunduğu, açıklama istenilmeyecek iş kalemlerine yer verilmediği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemlerinden bir kısmına hesap cetvelinde yer verilmediği, ayrıca yaklaşık maliyette yer almayan ancak projeye göre yapılması zaruri olan iş kalemlerine de hesap cetvelinde yer verilmediği,
b) İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olduğu,
c) Bazı iş kalemleri için kamu kurum ve kuruluşlarınca hazırlanan birim fiyatların kullandığı, ancak bu fiyatların bazılarının cari yıl birim fiyatı olmadığı ve hangi kurum ve kuruluşun fiyatının kullanıldığının belirtilmediği, ayrıca poz numaralarında hata yapıldığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen listenin yanlış olarak sunulduğu, yapılan hesaplamalarda aritmetik hata olduğu, kamu kurum ve kuruluşlarının kar ve genel gider içermeyen birim fiyatının üzerine kendi belirledikleri kar ve genel giderlerinin çok düşük olarak eklendiği, bu nedenle kar ve genel giderler toplamına bakıldığında yapım işinin ifası sırasında yapılacak ve bedeli tespit edilebilecek asgari genel giderlerden dahi düşük bir bedelin ortaya çıktığı,
d) Sunulan analizlerin, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmadığı, analiz fiyat tutarlarının teklif fiyatlarının üzerinde olduğu, ayrıca analizlere ilişkin yapılan çarpım ve toplamalarda hesaplama hatasının bulunduğu, diğer taraftan analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınmak suretiyle yapılan hesaplama hatasının ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltildiği, ancak bu şekilde düzeltilen analiz fiyatının teklif fiyatlarının üzerinde olduğu,
e) Kamu İhale Genel Tebliği’nde istekliler tarafından inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör. asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edileceği belirtildiği, ancak söz konusu iş kalemlerinin açıklamasında malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterilmediği,
f) Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alındığı, ancak fiyat teklifini veren kişilerle tam tasdik sözleşmesi yapılmadığı ve beyannamelerini imzalamaya yetkili olmayan meslek mensubu tarafından söz konusu fiyat tekliflerinin düzenlendiği, teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-0.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-0.6) düzenlenmediği, söz konusu tutanakların fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenmediği ve meslek mensubu tarafından muhafaza edilmediği, maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifinin sunulduğu, ancak fiyat teklifinin mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu, fiyat teklifine ait hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olduğu, söz konusu tespitin (Ek-0.5) formunda yapılmadığı, fiyat teklifin meslek mensubu tarafından ilgili ibarenin yazılmak suretiyle imzalanmadığı ve ilgili meslek mensubunun iletişim bilgilerin belirtilmediği, kaşeleme ve mühürleme işlemlerinin eksik olduğu, satış tutarı tespit tutanağına dayanılarak fiyat teklifi sunulduğu, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, söz konusu tespitin (Ek-0.6) formunda yapılmadığı, fiyat teklifinin meslek mensubu tarafından ilgili ibarenin yazılmak suretiyle imzalanmadığı ve ilgili meslek mensubunun iletişim bilgilerin de belirtilmediği, kaşeleme ve mühürleme işlemlerinin eksik olduğu, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren ilgililerden alınmadığı, özel kaşe kullanılmadığı, söz konusu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmadığı, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyan, emsal bedel beyanı ile Ek-0.5, Ek-0.6, Ek-0.7 ve Ek-0.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğru olmadığı, Ek-0.5, Ek-0.6, Ek-0.7 ve Ek-0.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olmadığı, diğer taraftan işletme hesabına göre defter tutuluyor olmasına rağmen; yukarıda belirtilen tutanakların, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenmediği, meslek mensubunun Yeminli Mali Müşavir veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavir unvanlarına sahip olmadığı, bu yönüyle sunulan açıklamaların yanıltıcı veya muhteviyatı itibariyle doğru olmayan bilgiler içerdiği,
2) İhale üzerinde bırakılan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin ihale konusu işe ve İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde düzenleme altına alınan benzer iş tanımına uygun olmadığı, söz konusu belgelerin anılan Şartname kapsamında istenilen asgari oranı karşılamadığı ve EKAP kaydının bulunmadığı, ayrıca söz konusu belgeleri düzenleyen kurum ve kuruluşların iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar arasında yer almadığı,
3) İhale üzerinde bırakılan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ‘nın pilot ve özel ortağın ortakları hakkında kamu davasının bulunduğu, anılan İş ortaklığı’nı oluşturan şirketler hakkında açılmış iflas erteleme davalarının bulunduğu, ayrıca anılan İş Ortaklığı tarafından sunulan teklif mektubunu imzalayan ancak, ortaklık hissesi bulunmayan vekil ve temsilcilerinin ihalelere katılmaktan yasaklı olduğu,
4) İhale üzerinde bırakılan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan teklif mektubunun standart forma uygun olmadığı, teklif mektubunda yer alan bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olmadığı, para biriminin belirtilmediği ve ortaklara ilişkin bilgilerinin hatalı olduğu,
5- İhale üzerinde bırakılan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın pilot ve özel ortağının EKAP’a kaydının bulunmadığı, her iki ortağında ana sözleşmelerinde ihale konusu işi yapabileceğine ilişkin yeterli ve açık hükümlerin yer almadığı,
6) İhale üzerinde bırakılan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın pilot ve özel ortağı tarafından sunulan bilanço bilgileri tablosunun standart forma uygun olarak düzenlenmediği, söz konusu tablonun ilgili meslek mensubu tarafından imzalanmadığı ve tam tasdik sözleşmesinin bulunmadığı, ayrıca bilanço bilgileri ve eki belgelerde yer alan bilgiler vergi dairesi kayıtları ile örtüşmediği, sağlanması gereken asgari kriterlerin karşılanmadığı, raporlarda ve belgelerde yapılan güncellemelerin doğru olmadığı, sunulan faturaların anılan İş Ortaklığı’nca yapılan işlere ilişkin olduğu, ancak söz konusu işlere ilişkin olarak hisselerine düşen miktarlarının hatalı olarak alındığı, belgelerde yer alan kaşeleme ve mühürleme işleminin mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı:Keşan İmam Hatip Lisesi Kampüsü Yapımı
b) Yatırım proje no’su/kodu:-
c) Miktarı ve türü:
3 adet binadan oluşan kampüs yapımı
ç) Yapılacağı yer:Edirne İli Keşan İlçesi” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan Şartname maddelerinden ihale konusu işin adının “Keşan İmam Hatip Lisesi Kampüsü Yapımı” işi olduğu, isteklilerin tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden verecekleri, ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacağı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlığa konu ihalenin genel sürecine bakıldığında, 15.07.2016 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 10 istekli tarafından teklif verildiği, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme neticesinde, ihaleye teklif veren isteklilerden Kılıç İnş. Taah. San.ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin, anılan istekliye ait teklif zarfının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 30’uncu maddesine uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı,
İhale komisyonunca geçerli teklifler üzerinden yapılan hesaplama neticesinde aşırı düşük teklif sınır değerin 13.066.466,10 TL olarak tespit edildiği, söz konusu sınır değerin altında teklif verdiği anlaşılan Güvenal Kollektif Şti. ile AZ Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, adı geçen isteklilerden Güvenal Kollektif Şti. tarafından süresi içerisinde aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap verilmediği ve bu nedenle anılan isteklinin teklifinin reddedildiği,
09.08.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen AZ Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Nisan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Yapıtem Yapı Teknolojileri Merkezi İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır…” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.4. …Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıdaki açıklamalarından ihale komisyonunca, idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi, belirlenen bu sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi, bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmaması, ayrıca, ihale komisyonu tarafından, “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmemesi gerektiği, ayrıca tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmemesi; aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılması, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi gerektiği,
İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmalarının istenilmeyeceği, analizler ve hesap cetveli, anılan Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden isteneceği,
Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında; teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunmaları gerektiği, diğer taraftan sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulmasının istenilmeyeceği,
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için ise bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerektiği, ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamaların anılan Tebliğ’in 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabileceği anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin olarak genel sürece bakıldığında, ihale komisyonunca sorgulamaya tabi tutulacak 77 tane iş kaleminin belirlendiği görülmüştür. Öte yandan idare tarafından aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısına bakıldığında, “Toplam teklif bedelinizi oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli Ekli “Açıklama İstenilmeyecek Analiz Girdilerinin Listesi”nde yer alanlar hariç olmak üzere; açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanı kapsamında verilen Analiz Formatına uygun analizler” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, bahse konu açıklama yazısı ekinde de açıklama istenilen iş kalemleri ile açıklama istenilmeyen analiz girdilerini gösteren tablonun gönderildiği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaya ilişkin tespit ve değerlendirmeler aşağıda yer almaktadır.
a) Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi, isteklilerinde bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında ise işi uygulama projesindeki şekliyle bitirmesi gerekmektedir. Ayrıca anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir. Bu bağlamda şikayete konu ihalenin de anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapıldığı hususu dikkate alındığında, imalat miktarlarının ihale dokumanı içerisinde isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerce miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal listeleri üzerinden hesaplanması gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenemeyeceğinden söz konusu farklılıkların makul kabul edilebilecek bir oranda olması gerekmektedir.
Başvuruya konu ihalede idarece 77 iş kaleminden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin olarak idarenin metrajları ile isteklinin metrajlarının karşılaştırıldığı, karşılaştırma sonucunda istekli tarafından verilen metrajların idarenin metrajlarından az olan iş kalemlerinde aralarında önemli oranda bir fark olmadığı, başvuruya konu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapıldığı, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işinde metrajların isteklilere verilmediği dikkate alındığında isteklinin idareden daha az olan metrajlarında makul oranda bir farklılığın olabileceği, ancak işin her halükarda proje, teknik şartname ve genel olarak ihale dokümanına uygun yapılmak durumunda olduğu anlaşılmıştır.
Ayrıca, sunulan hesap cetvelinde aritmetik hata bulunmadığı anlaşılmıştır.
Aşırı düşük teklif sahibi tarafından sorgulanma tabi olmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterildiği görülmüştür. Bu bağlamda hesap cetvelinde açıklama istenilmeyen iş kalemlerine ilişkin ayrı ayrı miktar ve birim fiyat belirtilmeyip tamamı için teklif edilen bedelin yazılması yönündeki açıklamanın anılan Tebliğ’in 45.1.3’üncü maddesinde yer alan açıklama uyarınca anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmadığı açılmasına uygun olduğu anlaşılmıştır.
b- İhalenin gerçekleştirildiği 15.07.2016 itibariyle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu analizlerde ve alt analizlerde girdi olarak yer alan işçilik maliyetlerinin, saatlik işçilik birim fiyatı olan 7,32 TL’nin altında olmadığı ve tüm analizler ile alt analizlerde 7,32 TL olarak belirlendiği görülmüştür. Dolayısıyla başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
c) Aşırı düşük teklif sahibi tarafından sorgulamaya tabi tutulan iş kalemlerinin bazıları için 2016 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve PTT Genel Müdürlüğü’nün birim fiyatları ve bazı kalemler için fiyat tekliflerini kullandığı, söz konusu girdi kalemlerinin fiyatları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin ve miktarlarının karşılaştırılmasında herhangi bir uyumsuzluğa rastlanmadığı
Öte yandan, söz konusu açıklama kapsamında bazı iş kalemleri için kamu kurum ve kuruluşlarınca hazırlanan birim fiyatları kullandığı görülmüş olup kullanılan bu fiyatların bazılarının cari yıl birim fiyatı olmadığı ancak, tespit edilen ya da son yayımlanmış olan fiyat üzerine 2016 yılında yayımlanmış olan değerlendirme katsayısında belirtilen katsayılar ile güncelleme yapılarak cari yıla ait fiyat tespitinin yapıldığı, bu anlamda güncellemelerin uygun ve kabul edilebilir olduğu anlaşılmıştır.
Ayrıca, sorgulamaya tabi tutulan iş kalemleri için birim fiyat poz numaralarının doğru bir şekilde yazılmak suretiyle belirtildiği görülmüştür.
d) İdarece özel poz niteliğindeki iş kalemleri için analiz formatın hazırlanmadığı, söz konusu kalemler için aşırı düşük teklif sahibi tarafından fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapıldığı, söz konusu açıklamanın da bu haliyle kamu ihale mevzuatına aykırılık teşkil etmediği, öte yandan analiz teklif fiyatı ile teklif birim fiyatının aynı olduğu, analizler üzerinde yapılan incelemede çarpım ve toplamlarda hesaplama hatasının bulunmadığı, re’sen düzeltilen hesaplama hatasına rastlanılmadığı, ayrıca analiz fiyatlarının teklif fiyatının üzerinde olduğuna yönelik herhangi bir işleminde bulunmadığı anlaşılmıştır.
e -Yukarıda yer alan mevzuat açıklamalarından istekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılmasının kabul edileceği, idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmadığı, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamaları üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ie açıklayabileceği, yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulmasının zorunlu olmadığı anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, söz konusu fiyat tekliflerinde mevzuat hükümlerine göre idarece analiz formatı verilmediği takdirde malzeme, işçilik, makine, nakliye gibi girdi cinslerinin ayrı ayrı belirtilmesinin gerekmediği, sadece inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan iş kalemleri için malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterilerek açıklama yapılmasının gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede yapılan inceleme neticesinde, inşaat iş kalemlerine, elektrik tesisatı iş kalemlerine poz numaraları ve birim fiyatın alınan kurum/ kuruluşun adı belirlenmek suretiyle açıklama yapıldığı, ayrıca bazı kalemler için ise alınan fiyat teklifi alındığı, söz konusu fiyat teklifinde malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı belirtildiği görülmüştür.
f- İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 9 adet fiyat teklifi sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan açıklamaya uygun şekilde üzerinde gerekli ibareye yer verilerek meslek mensupları tarafından imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelendiği veya mühürlendiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklama ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuru sahibinin ikinci iddiası kapsamında yer alan hususlardan “ihale üzerinde bırakılan isteklinin pilot ve özel ortağı tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin ihale konusu işe ve İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde düzenleme altına alınan benzer iş tanımına uygun olmadığı, söz konusu belgelerin anılan Şartname kapsamında istenilen asgari oranı karşılamadığı” yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme (a) başlığı adı altında yapılmış olup söz konusu inceleme sonucunda ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.
a) Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde, “… b) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer inşaat tekniği gerektiren, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer özellikteki işleri ifade eder” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.
(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgeler sunulur.
(3) Geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de ikinci fıkra kapsamında değerlendirilir.
(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir.
…
(6) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
(7) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler. Bu durumda; yeterlikleri tespit edilenler arasından belli sayıda adayın davet edilmesinin öngörüldüğü belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde, benzer işe ait olmayan yapım işine ilişkin iş deneyimleri, kısa listenin oluşturulmasında yapılan puanlamada dikkate alınmaz.
…
(9) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.
…
(11) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır % 51 veya daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.
(12) Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda; mezuniyetten sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için, başvuru veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş deneyim belgesinin sunulması zorunludur.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.
(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.
(3) İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarlar, aday veya isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranları esas alınarak değerlendirilir. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyiminin değerlendirilmesinde ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın sunduğu belge üzerindeki tutar esas alınır.
…
(5) İş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde;
a) İş bitirme belgelerinde, belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması,
b) İş durum belgelerinde, belgeye konu işin gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması ve ilk sözleşme bedelinin tamamlanması,
c) İş denetleme ve iş yönetme belgelerinde,
1) Belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on beş yılda içinde olması kaydıyla, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,
2) Gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olduğu ve ilk sözleşme bedelinin tamamlandığı işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,
şartı aranır ve geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihale ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de bu kapsamda değerlendirilir.
(6) İş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesinde;
a) İş bitirme ve iş durum belge tutarları tam olarak,
b) Denetim veya yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belge tutarları beşte bir oranında,
dikkate alınır.
…” hükmü yer almaktadır.
Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin ekinde yer alan Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesi’nde B-III. Grup: Bina İşleri “1.BII. Grup işler
2. BI. ve BII. Grubu işlerin dışındaki bina işleri” olarak,
B-II. Grup: Bina İşleri “1. Askeri tesis ve binalar (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
2. Hastaneler (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
3. Havaalanı terminal binaları (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
4. İbadethaneler (5.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
5. İdari binalar (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
6. Kapalı spor salonları (5.000 ve üstü seyirci kapasiteli)
7. Kültür ve kongre merkezleri (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
8. Müze ve konser salonları (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
9. Stadyum, hipodrom ve veledromlar (en az 20.000’i kapalı olmak üzere toplam 25.000 ve üstü seyirci kapasiteli)
10. Ticaret ve alışveriş merkez ve kompleksleri (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
11. Toplu konut işleri (sosyal donatısı ile birlikte 50.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
12. Tren gar ve istasyonları ile liman binaları (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
13. Uluslararası fuar merkez ve kompleksleri (en az 20.000 m2 si kapalı sergileme alanı olmak üzere toplam yapı inşaat alanı 25.000 m2 ve üstü)
14. Üniversite ve eğitim binaları (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
15. Yüksek yapılar (30 kat üzeri ve 25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)
16. (5) ve üzeri yıldızlı oteller ve 1. sınıf tatil köyleri (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)” olarak sayılmıştır.
Uyuşmazlığa konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: “İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 100’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. …” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler: 11.06.2011 Tarihli ve 27961 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Yapım İşleri Benzer iş gurupları tebliğinde belirtilen (B) III. Grup Bina İşleri Benzer iş olarak kabul edilecektir.
7.6.1. Mezuniyet belgeleri/diplomalar: İnşaat Mühendisi veya Mimar ” düzenlemesi yer almaktadır.
İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan maddelerine bakıldığında, ihale konusu işe ya da Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde B-III. Grup: Bina İşleri olarak belirlenen benzer işlere ilişkin olarak, teklif edilen bedelin %100’ünden az tutarda olmamak üzere iş deneyimini gösteren belgelerin istekliler tarafından teklifleri kapsamında sunulması gerektiği, diğer taraftan söz konusu ihaleye İş Ortaklığı olarak teklif verilmesi durumunda, pilot ortağın istenilen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenilen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlamasının zorunlu olduğu anlaşılmıştır.
Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın pilot ortağı A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından iddia konusu hususa ilişkin olarak belgeler incelendiğinde,
Adalet Bakanlığı Teknik İşler Dairesi Başkanlığı tarafından “İstanbul Silivri L Tipi Cezaevi Kompleksi Altyapı ve Müşterek Tesisleri Yapım İşi” için, ihale işlem dosyası kapsamında yer alan ortaklık durum belgesinde, söz konusu belgenin düzenlenme tarihi olan 08.07.2016 tarihinden önceki bir yıl boyunca adı geçen şirketin kesintisiz olarak yüzde ellisinden fazla hissesine sahip olduğu tespiti yapılan Tahir Hakan Dereli adına düzenlenmiş iş yönetme belgesinin sunulduğu, anılan belgede uygulanan yapı tekniğinin “Betonarme, Karkas, Tünel Kalıp (120.653 m2)” şeklinde belirtildiği, belgeye konu işin geçici kabul tarihinin 25.07.2008 olduğu, sözleşme tarihinin 04.07.2005, ilk sözleşme bedelin 49.443.000,00 TL olduğu, ilgilinin mesleği ile ilgili olarak hissesine düşen belge tutarının 47.855.457,12 TL olduğu görülmüştür.
Bu kapsamda ihale konusu işin “Keşan İmam Hatip Lisesi Kampüsü Yapımı” işi olduğu ve Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’ne göre BIII. Grubu işlerin, BII grubu işler ve BI ve BII grubu işlerin dışındaki bina işlerini kapsadığı, bu çerçevede adı geçen pilot ortak tarafından sunulan iş deneyim belgesine konu işin “İstanbul Silivri L Tipi Cezaevi Kompleksi Altyapı ve Müşterek Tesisleri Yapım İşi” olduğu göz önüne alındığında, söz konusu cezaevi kompleksi işinin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinde herhangi bir grup içerisinde sayılmamakla birlikte işin niteliği ve fiziki yapısı dikkate alındığında Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin “B-II grubu işler“ başlığı altındaki 5’inci maddesinde yer alan “İdari binalar (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)” kapsamındaki işler olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede, adı geçen pilot ortak tarafından sunulan iş deneyim belgesine konu işin, İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde düzenleme altına alınan benzer iş tanımına uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan özel ortak Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iddia konusu hususa ilişkin olarak sunulan belgeler incelendiğinde,
Trakya Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından “T.Ü Derslik ve Merkezi Birimler Kapsamında Uzunköprü Y.O İnşaatı İşi, 2012 /25721” için adı geçen özel ortak adına düzenlenmiş iş bitirme belgesinin sunulduğu, anılan belgede uygulanan yapı tekniğinin “Betonarme, Karkas, İnşaat” şeklinde belirtildiği, belgeye konu işin geçici kabul tarihinin 23.09.2013 olduğu, sözleşme tarihinin 21.05.2012, belge tutarının ise 4.712.831,86 TL olduğu görülmüştür.
Bu kapsamda ihale konusu işin “Keşan İmam Hatip Lisesi Kampüsü Yapımı” işi olduğu ve Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’ne göre BIII. Grubu işlerin, BII grubu işler ve BI ve BII grubu işlerin dışındaki bina işlerini kapsadığı, bu çerçevede adı geçen özel ortak tarafından sunulan iş deneyim belgesine konu işin “T.Ü Derslik ve Merkezi Birimler Kapsamında Uzunköprü Y.O İnşaatı İşi, 2012 /25721” olduğu göz önüne alındığında, söz konusu yüksekokul inşaatı işinin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin “B-II grubu işler“ başlığı altındaki 14’inci maddesinde yer alan “Üniversite ve eğitim binaları (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)” kapsamındaki işler olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede, adı geçen özel ortak tarafından sunulan iş deneyim belgesine konu işin, İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde düzenleme altına alınan benzer iş tanımına uygun olduğu anlaşılmıştır.
Söz konusu husus açıklığa kavuşturulduktan sonra anılan İş Ortaklığı tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesi kapsamında istenilen asgari oranı karşılayıp karşılamadığı hususunun irdelenmesi gerekmektedir.
Anılan İş Ortaklığı tarafından söz konusu ihalede 12.280.000,00 TL bedel teklif edildiği, bu durumda sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarının (12.280.000,00 x%100=12.280.000,00 TL olduğu, diğer taraftan uyuşmazlığa konu ihaleye anılan İş ortaklığı olarak teklif verildiği dikkate alındığında, pilot ortağın istenilen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenilen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlamasının zorunlu olduğu anlaşılmıştır.
Bu çerçevede anılan İş Ortaklığı’nın pilot ortağı A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından sağlanması gereken iş deneyim tutarının (12.280.000,00 x 0,80) 9.824.000,00 TL, adı geçen pilot ortak tarafından sunulan 47.855.457,12 TL tutarındaki iş yönetme belgesinin yapılan hesaplama sonucunda güncel tutarının 102.483.556,01 TL olduğu, anılan Yönetmelik’in yukarıda aktarılan “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde yer alan denetim veya yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belge tutarlarının beşte bir oranında dikkate alınması gerektiğine yönelik hüküm göz önünde bulundurulduğunda söz konusu iş yönetme belgesinin değerlendirmeye esas bedelinin (102.483.556,01/ 5 =20.496.711,20 ) 20.496.711,20 TL olduğu tespit edilmiş olup bu bağlamda, anılan İş Ortaklığı’nın pilot ortağı tarafından sağlanması gereken asgari tutarın karşılandığı,
Öte yandan özel ortak Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş bitirme belgesinde belge tutarının 4.712.831,86 TL olduğu göz önüne alındığında, sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarının (12.280.000,00 x 0,20) 2.456.000,00 TL olduğu tespit edilmiş olup bu bağlamda, adı geçen özel ortak tarafından sağlanması gereken asgari tutarın karşılandığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklama ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Başvuru sahibinin ikinci iddiası kapsamında yer alan hususlardan “iş deneyim belgelerinin EKAP kaydının bulunmadığı” yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme (b) başlığı adı altında yapılmış olup söz konusu inceleme sonucunda ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.
b- Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenmesi” başlıklı Ek Madde 1’de “(1) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından 31.8.2014 tarihinden sonra düzenlenecek olan iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur.
(2) İlanı veya duyurusu 31.8.2010 tarihinden sonra yapılan Kanun kapsamındaki ihalelere ilişkin olup EKAP’a kayıt edilmeden 1.9.2014 tarihine kadar düzenlenmiş bulunan iş deneyim belgelerinin asıllarının 1.7.2016 tarihine kadar belgeyi düzenleyen idareye teslim edilmesi ve EKAP üzerinden yeniden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur. Bu durumda; EKAP üzerinden düzenlenen yeni belgeye, daha önce düzenlenen belgenin tarih ve sayısının da belirtildiği ve eski belgenin yerine verildiğine dair bir şerh düşülür ve eski belge dosyasında muhafaza edilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca EKAP üzerinden kayıt edilme zorunluluğu getirilen iş deneyim belgeleri EKAP üzerinden kayıt edilmedikleri müddetçe ilanı veya duyurusu 1.7.2016 tarihinden sonra yapılan ihalelerde iş deneyimini tevsik için kullanılamaz.
(4) İlanı veya duyurusu 1.9.2014 tarihinden sonra yapılan ihalelerde, aday veya istekliler tarafından sunulan ve üzerinde EKAP belge numarası bulunan iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden sorgulanması zorunludur.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenmesi” başlıklı 30.8’inci maddesinde “30.8.1 İhale Uygulama Yönetmeliklerinin Ek-1 maddeleri uyarınca 31/8/2014 tarihinden sonra iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, ilanı veya duyurusu 31/8/2010 tarihinden sonra yapılan Kanun kapsamındaki ihalelere (İKN’si 2010/500.000 ve daha sonraki ihaleler) ilişkin olup EKAP’a kayıt edilmeden 1/9/2014 tarihine kadar düzenlenmiş bulunan mevcut iş deneyim belgelerinin, EKAP’a kayıt edilerek yeniden düzenlenmeleri zorunluluğu getirilmiştir. Bu kapsamda, EKAP üzerinden düzenlenmesi veya kayıt edilerek yeniden düzenlenmesi gerektiği halde bu gereklere uygun olmayan iş deneyim belgeleri, EKAP üzerinden kayıt altına alınarak yeniden düzenlenmedikleri sürece ilanı veya duyurusu 1/7/2016 tarihinden sonra yapılan ihalelerde iş deneyimini tevsik için kullanılamayacaktır. Bu nedenle; EKAP üzerinden düzenlenmiş iş deneyim belgesi almaları veya iş deneyim belgesini EKAP üzerinden kayıt altına aldırarak yeniden düzenletmeleri gerektiği halde, bu zorunlulukları yerine getirmeyen belge sahiplerinin, belgeyi düzenleyen idareye başvuruda bulunarak, mevcut iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden kayıt altına alınarak yeniden düzenlenmesi talebinde bulunması gerekmektedir.
…”açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları uyarınca 31.08.2014 tarihinden sonra düzenlenen iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenmek suretiyle kayıt edilmesi gerektiği, ihale ilanı veya duyurusu 31/08/2010 tarihinden sonra yapılan Kanun kapsamındaki ihalelere ilişkin olup EKAP’a kayıt edilmeden 01/09/2014 tarihine kadar düzenlenmiş bulunan iş deneyim belgelerinin asıllarının 01/07.2016 tarihine kadar belgeyi düzenleyen idareye teslim edilmesi ve EKAP üzerinden yeniden düzenlenerek kayıt edilmesinin zorunlu olduğu, bu çerçevede EKAP üzerinden kayıt edilme zorunluluğu getirilen iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden kayıt edilmedikleri müddetçe ilanı veya duyurusu 01/07.2016 tarihinden sonra yapılan ihalelerde iş deneyimini tevsiki için kullanılamayacakları anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı’nın pilot ortağı tarafından iş deneyimini tevsiken 26.01.2009 tarih ve B.03.0.TİD. 0.05-127 sayılı iş yönetme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgeye konu ihalenin ilanı veya duyurusunun 31.08.2010 tarihinden önce yapıldığı, dolayısıyla söz konusu belgenin EKAP’a kayıt edilme zorunluluğunun bulunmadığı anlaşılmıştır. Kaldı ki uyuşmazlığa konu ihalenin ilan tarihinin 23.06.2016 olduğu dikkate alındığında yukarıda aktarılan mevzuat çerçevesinde, ihaleye katılan istekliler tarafından sunulan ve EKAP üzerinden düzenlenmesi veya kayıt edilerek yeniden düzenlenmesi gerektiği halde bu gereklere uygun olmayan iş deneyim belgelerinin incelemeye konu ihalede (ilan tarihi 01.07.2016 tarihinden önce olduğu için) iş deneyimini tevsik etmek üzere kullanılabileceği anlaşılmıştır.
Diğer taraftan, özel ortak tarafından iş deneyimini tevsiken 04.02.2015 tarih ve 2012/25721-342473-1-1 sayılı iş bitirme belgesi sunulduğu görülmüştür.
Söz konusu belgenin EKAP üzerinden yapılan sorgulama neticesinde 04.02.2015 tarihinde saat 15:25’te EKAP’a kayıt edildiği görülmüştür.
Yukarıda yer alan açıklama ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Başvuru sahibinin ikinci iddiası kapsamında yer alan hususlardan “söz konusu belgeleri düzenleyen kurum ve kuruluşların iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar arasında yer almadığı” yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme (c) başlığı adı altında yapılmış olup söz konusu inceleme sonucunda ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.
c- 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde “Aşağıda belirtilen idarelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihaleleri bu Kanun hükümlerine göre yürütülür:
a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı; döner sermayeli kuruluşlar, birlikler (meslekî kuruluş şeklinde faaliyet gösterenler ile bunların üst kuruluşları hariç), tüzel kişiler.
b) Kamu iktisadi kuruluşları ile iktisadi devlet teşekküllerinden oluşan kamu iktisadi teşebbüsleri.
c) Sosyal güvenlik kuruluşları, fonlar, özel kanunlarla kurulmuş ve kendilerine kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (meslekî kuruluşlar ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) ile bağımsız bütçeli kuruluşlar.
d) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilenlerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler. …” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar” başlıklı 43’üncü maddesinde “ (1) İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak, Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) gerçekleştirilen işler için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır. …” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre iş deneyim belgelerinin; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak, 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) gerçekleştirilen işler için, iş sahibi tarafından düzenleneceği ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanacağı anlaşılmıştır.
Bu çerçevede ihale üzerinde bırakılan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın pilot ortağı A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin Adalet Bakanlığınca, özel ortak Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin Trakya Üniversitesince düzenlendiği hususu dikkate alındığı, belgeyi düzenleyen idarelerin anılan Kanun kapsamındaki idareler arasında, dolayısıyla iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar kapsamında olduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklama ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Başvuru sahibinin üçüncü iddiası kapsamında yer alan hususlardan “İhale üzerinde bırakılan isteklinin pilot ve özel ortağın ortakları hakkında kamu davasının bulunduğu … ayrıca anılan İş Ortaklığı’na teklif mektubunu imzalayan ancak ortaklık hissesi bulunmayan vekillerin ve temsilcilerinin ihalelere katılmaktan yasaklı olduğu” yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme (a) başlığı adı altında yapılmış olup söz konusu inceleme sonucunda ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “… Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
…
i) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan.
…” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:
a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar.
…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
…
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
Yine aynı Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir.
Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.
İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.
Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç kırk beş gün içinde verilir. Verilen bu karar Resmi Gazetede yayımlanmak üzere en geç on beş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller tutulur.
İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İsteklilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 59’uncu maddesinde “Taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile o işteki ortak veya vekilleri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Hükmolunacak cezanın yanısıra, idarece 58 inci maddeye göre verilen yasaklama kararının bitiş tarihini izleyen günden itibaren uygulanmak şartıyla bir yıldan az olmamak üzere üç yıla kadar bu Kanun kapsamında yer alan bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan mahkeme kararıyla 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlarla birlikte yasaklanırlar.
Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelerden dolayı haklarında birinci fıkra gereğince ceza kovuşturması yapılarak kamu davası açılmasına karar verilenler ve 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlar yargılama sonuna kadar Kanun kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılamaz. Haklarında kamu davası açılmasına karar verilenler, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna bildirilir.
Bu Kanunda belirtilen yasak fiil veya davranışları nedeniyle haklarında mükerrer ceza hükmolunanlar ile bu kişilerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu sermaye şirketleri veya bu kişilerin ortağı olduğu şahıs şirketleri, mahkeme kararı ile sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanır.
Bu madde hükümlerine göre; mahkeme kararı ile yasaklananlar ve ceza hükmolunanlar, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna, meslek sicillerine işlenmek üzere de ilgili meslek odalarına bildirilir.
Sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlara ilişkin mahkeme kararları, Kamu İhale Kurumunca, bildirimi izleyen onbeş gün içinde Resmî Gazetede yayımlanmak suretiyle duyurulur.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde anılan Kanun’un 17 nci maddesinde belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 ve 3’üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği, haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verileceği,
Bu çerçevede, “Kamu İhale Kurumu Yasaklılık Sorgulama” ortamında yapılan sorgulamada, ihale üzerinde bırakılan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A. Ş.- Bazyol İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın pilot ortağı A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.nin %51 hissesine sahip olan ortağı Tahir Hakan Dereli(sermayesinin yarısından fazlasına sahip ortağı) ile özel ortak Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tek ortağı olan Hakan İnce hakkında ihaleye katılımlarını engelleyecek haklarında açılmış kamu davasının bulunmadığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan anılan İş Ortaklığı tarafından sunulan teklif mektubu incelendiğinde, söz konusu mektubunun pilot ortak A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş. ni temsile yetkili olduğu anlaşılan Metin Dilşad Bilir ve özel ortak Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.ni temsile yetkili olduğu anlaşılan Hakan İnce, tarafından imza altına alındığı görülmüştür
Bu çerçevede, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde “Kamu İhale Kurumu Yasaklılık Sorgulama” ortamında yapılan sorgulamada adı geçen kişilerin kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olmadıkları anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin üçüncü iddiası kapsamında yer alan hususlardan “… ortaklığı oluşturan şirketler hakkında açılmış iflas erteleme davalarının bulunduğu …” yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme (b) başlığı adı altında yapılmış olup söz konusu inceleme sonucunda ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.
b) 4734 sayılı Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.
b) İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.
…” hükmü bulunmaktadır.
Anılan maddenin altıncı fıkrasında ise bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceğinin Kurum tarafından belirleneceği, gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanların ihale dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu doğrultuda, anahtar teslimi götürü bedel teklif mektubu standart formunun 2’nci maddesinde yapılan düzenlemede “İhale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a),(b),(c),(d),(e), (g) ve (i) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığımızı ve olmayacağımızı, anılan maddenin dördüncü fıkrasının (c) ve (d) bentleri hariç, bu hususlara ilişkin olarak durumumuzda değişiklik olması halinde buna ilişkin belgeleri İdarenize derhal vereceğimizi; ihalenin üzerimizde kalması halinde ise sözleşme imzalanmadan önce anılan maddenin dördüncü fıkrasının (a),(b),(c),(d),(e) ve (g) bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığımıza ilişkin belgeleri anılan Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak İdarenize sunacağımızı taahhüt ediyoruz.” ifadesine yer verilmek suretiyle, ihaleye teklif veren isteklilerin tekliflerin verilmesi aşamasında, 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü fırkasında belirtilen durumlarda olmadıklarını taahhüt etmeleri istenilmiştir.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale dışı bırakılma” başlıklı 52’nci maddesinde “Kanunun10 uncu maddesinde yer alan hükümler gereğince;
a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilan eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan,
b) İflası ilan edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan,
…aday ve istekliler ihale dışı bırakılır.” hükmüne,
Anılan Yönetmelik’in “İhale üzerinde kalan isteklinin sözleşmeye davet edilmesi” başlıklı 68’inci maddesinin üçüncü fıkrasında “Mücbir sebep halleri dışında, ihale üzerinde kalan istekli, yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşme imzalamak zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde, ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilerek Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere idareye sunulan belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde, ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilmekle birlikte, hakkında Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanmaz.” hükmüne yer verilmek suretiyle de, ihale üzerinde bırakılan isteklinin 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen durumlarda olmadığına ilişkin belgelerin sözleşme imzalanmadan önce sunması gerektiği belirtilmiştir.
Bu itibarla, anılan İş Ortaklığı’nın teklif dosyasının incelenmesi sonucunda, söz konusu isteklinin teklif mektubunda ihale tarihinde 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığını taahhüt ettiği görüldüğü, diğer taraftan inceleme konusu ihalede henüz sözleşmeye davet veya sözleşmenin imzalanması aşamasına geçilmediği anlaşıldığı, dolayısıyla idarenin bu konuda henüz işlem tesis etmemesi nedeniyle iddianın bu hali ile yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinin ikinci fıkrasında “Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur. Mal alımı ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif verilebileceğine dair hüküm bulunması halinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak sunulur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’inci maddesinde “Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.
(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:
a) Yazılı olması.
b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.
c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.
ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.
d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.
e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.
(3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir.
…
(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan hükümler bir arada değerlendirildiğinde, başvuru ve teklif mektuplarının anılan Yönetmelik’in ekinde yer alan standart formlar esas alınmak suretiyle hazırlanması gerektiği, teklif mektubunun yazılı olması, ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması, Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasının belirtilmesi ve ad ile soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması gibi sayma suretiyle belirtilen şartları taşımasının zorunlu olduğu, diğer taraftan ortak girişim olarak ihaleye teklif verilmesi durumunda isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerektiği,
Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edileceği, bu durumda taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamayacağı, bu çerçevede teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmıştır.
Bu çerçevede ihale üzerinde bırakılan istekli A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından iddia konusu hususa ilişkin olarak sunulan anahtar teslimi götürü bedel teklif mektubu incelendiğinde;
Söz konusu mektubunun ihale dokümanı ekinde yer alan standart forma (KİK015.2./Y) uygun olduğu anlaşılmıştır. Öte yandan, teklif edilen bedelin sayıyla “12.328.000TL”, söz konusu bedelin yazıyla “onikimilyonüçyüzyirmisekizbin Türk Lirası” olarak yazıldığı, bu bağlamda teklif edilen bedin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazıldığı ve para biriminin de Türk Lirası olarak belirtildiği anlaşılmıştır.
Ayrıca söz konusu mektubun anılan İş Ortaklığı’nın pilot ortağı A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş. ve özel ortağı Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından imza altına alındığı, söz konusu mektup üzerinde imzaları bulunun adı geçen ortakların bilgileri incelendiğinde, herhangi bir hatalı bilginin bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklama ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuru sahibinin beşinci iddiası kapsamında yer alan hususlardan “İhale üzerinde bırakılan istekli A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığ’nın pilot ve özel ortağının EKAP’a kaydının bulunmadığı” yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme (a) başlığı adı altında yapılmış olup söz konusu inceleme sonucunda ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.
a) Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin “İhalelerde Uyulması Zorunlu Hususlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…(3) İdareler ve ihaleye katılmak isteyen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ile Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiler EKAP’a kayıt olmak zorundadır. EKAP’a kayıt sonrasında kendilerine verilen kullanıcı adı ve kendi oluşturdukları şifrenin muhafaza edilmesi, yetkisiz kişilere kullandırılmaması ve kullanıcıların tanımlanması işlemlerinden idareler ve EKAP’a kayıtlı gerçek ve tüzel kişiler sorumludur. …” hükmü yer almaktadır.
İhale sürecindeki işlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirilebilmesi amacıyla 07.06.2014 tarihli ve 29023 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ve kamu ihale mevzuatında değişiklik öngören düzenlemeler çerçevesinde ihaleye katılmak isteyen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişilerin, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişilerin, ortak girişimlerde Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişi ortakların, Elektronik Kamu Alımları Platformuna (EKAP) kayıtlı olması zorunlu hale getirilmiştir.
Söz konusu değişiklikler ile birlikte EKAP’a kayıtlı olmayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiler ile ortak girişimlerde Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişi ortaklar 01.01.2015 tarihi itibariyle ön yeterlik dokümanı veya ihale dokümanını satın alamayacak ve dolayısıyla ihalelere katılamayacaktır.
01.01.2015 tarihi ve sonrasında yapılacak olan ihalelere katılmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin herhangi bir hak kaybına uğramaması ve uygulama birliğinin sağlanabilmesi, ön yeterlik dokümanı veya ihale dokümanı satın alınabilmesi ve dolayısıyla ihalelere katılmaları için ortak girişimlerin Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortaklarının EKAP’a kayıtlı olmaları zorunluluğu bulunmaktadır.
Bu çerçevede söz konusu ihalenin ilan tarihinin 23.06.2016, ihale tarihinin 15.07.2016 olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın pilot ortağı olan 4800027430 vergi kimlik numaralı A Z Taahhüt İnşaat Tic. ve San. A.Ş.nin idareden 11.07.2016 tarihinde ihale dokümanını satın aldığı, söz konuş ihaleye anılan İş Ortaklığı’nın 15.07.2016 tarihinde ihaleye teklif verdiği tespit edilmiştir.
Şikâyet konusu olan EKAP’a kayıt tarihine ilişkin EKAP üzerinden yapılan sorgulamada anılan İş Ortaklığı’nın pilot ortağı olan 4800027430 vergi kimlik numaralı A Z Taahhüt İnşaat Tic. ve San. A.Ş.nin 07.10.2015 tarihinde, özel ortağı olan 4690509026 vergi kimlik numaralı Bazyol İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin 26.03.2012 tarihinde EKAP’a kayıt olduğu görülmüştür.
Bu itibarla ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı’nın ortaklarının tamamının EKAP kaydına ilişkin koşulu sağladığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklama ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Başvuru sahibinin beşinci iddiası kapsamında yer alan hususlardan “İhale üzerinde bırakılan istekli A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın pilot ve özel ortağın ana sözleşmelerinde ihale konusu işi yapabileceğine ilişkin yeterli ve açık hükümlerin yer almadığı” yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme (b) başlığı adı altında yapılmış olup söz konusu inceleme sonucunda ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.
b) 29.6.1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “ Hükmi şahısların ehliyeti” başlıklı 137’nci maddesinde “Ticaret şirketleri hükmi şahsiyeti haiz olup şirket mukavelesinde yazılı işletme mevzuunun çevresi içinde kalmak şartıyla bütün hakları iktisap ve borçları iltizam edebilirler.” hükmü bulunmakta iken,
anılan Kanun 13.01.2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile 01.07.2012 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış olup
yeni Kanun’un “Tüzel kişilik ve ehliyet” başlıklı 125’inci maddesinin ikinci fıkrasında önceki Kanun’un aksine “ Ticaret şirketleri, Türk Medenî Kanununun 48’inci maddesi çerçevesinde bütün haklardan yararlanabilir ve borçları üstlenebilirler.” hükmü getirilmiştir.
Dolayısıyla ticaret şirketlerinin, ana sözleşmelerinde yer almayan faaliyet konuları dışında da bütün haklardan yararlanıp, borçları üstlenebilmeleri bakımından Türk Ticaret Kanunu açısından herhangi bir engelin kalmadığı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı’nın pilot ortağı olan A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.ne ait 20.11.2015 tarih ve 8929 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi örneğinde, şirketin faaliyet alanlarına ilişkin herhangi bir bilginin yer almadığı, bu nedenle, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin internet adresi olan “http://www.ticaretsicil.gov.tr
” adresi üzerinden yapılan sorgulamada, “Amaç ve Konu”ya ilişkin herhangi bir bilgiye ulaşılamadığı, diğer taraftan Edirne Ticaret ve Sanayi Odasından alınarak sunulan Faaliyet Belgesi ve Oda Sicil Kayıt Sureti’ne bakıldığında şirketin faaliyet konusu bölümünde “Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda beyaz eşya ve elektrikli küçük ev aletleri”, İşin konusu bölümünde “Şirket ana sözleşmesinde yazılı işler” ibaresine yer verildiği tespit edilmiştir.
Özel ortak olan Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ne ait Edirne Ticaret ve Sanayi Odasından alınarak sunulan Faaliyet Belgesi ve Oda Sicil Kayıt Sureti’ne bakıldığında şirketin faaliyet konusu bölümünde ikamet amaçlı olmayan binaların inşaatı (fabrika, atölye vb.) 13.12.2005 tarih ve 6451 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi örneğinde, şirketin faaliyet alanlarının belirtildiği “Amaç ve Konu” başlıklı 3’üncü maddesi incelendiğinde, şirketin faaliyet alanlarının “temizlik, inşaat, bilgisayar, yemek hizmetleri ve tekstil” başlıkları altında toplandığı tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarıldığı üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile ticaret şirketlerinin ehliyetleri bakımından “ultra vires” ilkesini benimseyen 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlükten kaldırıldığı, bu bakımdan şirketlerin medeni haklardan yararlanma ve borç üstlenmeleri açısından Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edilen faaliyet alanlarının bağlayıcılığının kalmadığı dikkate alındığında başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi,
sunar.
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleriise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(6) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin bilançoları için bu hesap dönemi esas alınır.
(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
(8) Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.
(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.”
Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.4.2’nci maddesinde “İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y) sunmaları gerekmektedir.
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan bilanço ve eşdeğer belgelere ilişkin Yönetmelik hükmü ve İdari Şartname düzenlemeleri bir arada değerlendirildiğinde, ilgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yılsonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini, ilgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun ilgili kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form:KİK024.1/Y) sunmaları gerektiği, sunulan söz konusu belgelerde; belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması yönünde belirtilen üç kriterin birlikte sağlanmasının zorunlu olduğu, sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerektiği, diğer taraftan ihaleye teklif veren isteklilerin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenilen belgeleri ayrı ayrı sunması ve söz konusu kriterleri sağlaması zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan istekli A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş.- Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın uyuşmazlığa konu ihaleye ortak girişim olarak katıldığı göz önüne alındığında, anılan İş Ortaklığı’nın ortaklarının her birinin istenilen belgeleri ayrı ayrı sunması ve söz konusu kriterleri sağlamasının zorunlu olduğu anlaşılmıştır.
Bu hususlar belirtildikten sonra, anılan İş Ortaklığı’nın pilot ortağı A Z Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından iddia konusu hususa ilişkin olarak sunulan belgeler incelendiğinde,
SMMM Erdoğan Kerman tarafından standart forma uygun olarak 14.07.2016 tarihinde düzenlenen (Standart Form-KİK024.1/Y) “bilanço bilgileri tablosu” ile 2015 yılı (cari dönem) ile önceki dönem verilerini içeren ayrıntılı bilanço ve gelir tablosunun sunulduğu, adı geçen belgeler üzerinde SMMM Erdoğan Kerman’ın imzası ile TÜRMOB kaşesinin bulunduğu görülmüştür.
Sunulan bilanço bilgileri tablosu (Standart Form-KİK024.1/Y) incelendiğinde, cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) 1,429547261, aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) 0,2300477831, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranın “0” olduğu görülmüştür.
Özel ortak Bazyol İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iddia konusu hususa ilişkin olarak sunulan belgeler incelendiğinde,
SMMM Erdoğan Kerman tarafından standart forma uygun olarak 14.07.2016 tarihinde düzenlenen (Standart Form-KİK024.1/Y) “bilanço bilgileri tablosu ile 2015 yılı (cari dönem) ile önceki dönem verilerini içeren ayrıntılı bilanço ve gelir tablosunun sunulduğu, adı geçen belgeler üzerinde SMMM Erdoğan Kerman’ın imzası ile TÜRMOB kaşesinin bulunduğu görülmüştür.
Sunulan bilanço bilgileri tablosu (Standart Form-KİK024.1/Y) incelendiğinde, cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) 2,698727529, aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) 0,234331401, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranın “0” olduğu görülmüştür.
Bu itibarla, anılan İş Ortaklığı tarafından bilançoya ilişkin sunulan belgelerin İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde yer alan kriterleri sağladığı, iddia konusu hususa ilişkin sunulan belgelerinde mevzuata uygun olarak sunulduğu anlaşılmıştır.
Öte yandan, anılan İş Ortaklığı tarafından teklif dosyası kapsamında iddia konusu hususa ilişkin olarak yukarıda aktarılan belgeler dışında herhangi bir belgenin sunulmadığı görülmüş olup, tam tasdik sözleşmesinin de teklif dosyası kapsamında sunulması gerektiğine dair herhangi bir zorunluluk bulunmadığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan, her ne kadar başvuru sahibi tarafından “bilanço bilgileri ve eki belgelerde yer alan bilgiler vergi dairesi kayıtları ile örtüşmediği” iddia edilmekte ise de, anılan İş Ortaklığı’nın ortakları tarafından sunulan bilanço ve bilanço bilgileri tablolarının ilgili meslek mensupları tarafından onaylanmış olduğu, onaylanmış bilançolardaki bilgilerin aksini ispat eden herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı ve bilanço ve bilanço bilgileri tablosundaki bilgilerin gerçeğe uygun düzenlenmiş olması konusundaki sorumluluğun ilgili meslek mensuplarına ait olduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklama ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
