Malzemeli yemek ihalelerinde personel sayısının şartnamede belirtilmesi gerekir mi?
KAMU İHALE KURUL KARARI
Toplantı No : 2015/056
Gündem No : 34
Karar Tarihi : 30.09.2015
Karar No : 2015/UH.III-2635
Şikayetçi:
Dörtlü Gıda Temek Temz.İlaçlama San.Tic.Ltd.Şti.
İhaleyi Yapan Daire:
Kiraz Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı:
10.09.2015 / 76181
Başvuruya Konu İhale:
2015/87949 İhale Kayıt Numaralı “2015-2016 Eğitim Öğretim Yılı İlkokul-Ortaokul Taşıma Kapsamındaki Öğrencilerin Öğle Yemeği” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Dörtlü Gıda Temek Tem. İlaç. San. Tic. Ltd. Şti.,
Yeni Sanayi Mah. 515 Sok. B/5 Blok No: 1-2-3-4-6 Nazilli/AYDIN
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kiraz Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
Cumhuriyet Mahallesi Gümüşsuyu Sokak No: 2 35890 Kiraz/İZMİR
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/87949İhale Kayıt Numaralı “2015-2016 Eğitim Öğretim Yılı İlkokul-Ortaokul Taşıma Kapsamındaki Öğrencilerin Öğle Yemeği Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Kiraz Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 13.08.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2015-2016 Eğitim Öğretim Yılı İlkokul-Ortaokul Taşıma Kapsamındaki Öğrencilerin Öğle Yemeği Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Dörtlü Gıda Temek Tem. İlaç. San. Tic. Ltd. Şti.nin 02.09.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.09.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.09.2015 tarih ve 76181 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.09.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2329 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklamalarının işçilik giderleri bakımından yeterli görülmeyerek tekliflerinin reddedildiği ancak İdari Şartname’nin teklif fiyata dahil olan giderler başlıklı 25’inci maddesinde işçilik giderlerine yer verilmediği bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamalarının işçilik giderleri yönünden uygun bulunmamasının mevzuata aykırı olduğu, ayrıca istihdamı zorunlu olarak aranılan personelin sözleşmeden önce firma bünyesinde bulundurulması istendiğinden aşırı düşük teklif sorgulamasına konu edilemeyeceği ve 13 taşıma merkezinde servis personeli çalıştırılacağına ilişkin ihale dokümanında herhangi bir düzenleme bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c) ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin kullanılması zorunludur.
(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.
a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.
b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.
c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihaleleri.”hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
….
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.” açıklamaları yer almaktadır.
İnceleme konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İstekliler tekliflerine (KDV Hariç) harç, ulaşım vb. giderlerini dahil edeceklerdir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir…” düzenlemesine,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Teknik Şartname’de aşağıdaki düzenlemeler yer almaktadır:
“A. İŞİN KONUSU:
Kiraz ilçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı Tablo1’de gösterilen 13 Taşıma Merkezi İlkokul ve Ortaokula taşınan günlük 3222 öğrenciye 2015-2016 Eğitim – Öğretim yılı boyunca tabldot usulü sıcak öğle yemeği hazırlanması, dağıtılması ve sonrası temizlik işleri hizmet alımıdır.
…
C. YEMEK VERİLECEK OKULLAR VE ÖĞRENCİ SAYILARI:
YEMEK VERİLECEK OKUL ÖĞRENCİ SAYISI
AKPINAR İLKOKUL/ORTAOKULU 143
ATATÜRK İLKOKULU 146
CERİTLER İLKOKUL/ORTAOKULU 224
CEVİZLİ EBSO İLKOKUL/ORTAOKLU 347
CAYAĞZI İLKOKUL/ORTAOKULU 427
HALİLLER İLKOKUL/ORTAOKULU 396
HÜSEYİN SARI İLKOKUL/ORTAOKULU 313
İĞDELİ İLKOKUL/ORTAOKULU 273
KARABURÇ CUMHURİYET İLKOKUL/ORTAOKULU 167
ÖRENCİK ZEYBEKLER İLKOKUL/ORTAOKULU 330
80. YIL SULUDERE İLKOKUL/ORTAOKULU 159
TÜRK TELEKOM ORTAOKULU 92
UMURLU İLOKUL/ORTAOKULU 205
TOPLAM 3197
D. YEMEĞİN DAĞITILMASI, ZAMANI VE ŞEKLİ:
Kiraz İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne Tablo1’de gösterilen 13 taşıma merkezi okula karşısında belirtilen miktarda ve her öğrenci için ayrı tabldot tabağından yüklenici kendi mutfağından hazırladığı yemeği 12.00 ile 13.30 saatleri arasında(veya idarenin uygun göreceği saatte) okullara götürülmesinden, dağıtılmasından, dağıtımdan önce ve dağıtımdan sonra yemekhanenin temizliğinden ve yemek bitiminde tabldot ve tabaklarını toplanmasından sorumludur.
E. VERİLECEK YEMEK TÜRÜ VE MENÜ HAZIRLAMA:
Tablo2 de belirtilen örnek yemek listesine uygun olarak yemek listesi hazırlama komisyonu tarafından hazırlanan yemek menüleri, her ayın 5 iş günü öncesinde hazırlanarak yükleniciye verilecektir. Yüklenicinin talebi ve İdarenin uygun görmesi halinde Yemek Listesi Hazırlama Komisyonu tarafından mevsime göre mevcut menüdeki yemeğe eşdeğer başka bir yemekle yer değiştirilebilir.
F. TEKNİK ŞARTLAR:
…
4. Yüklenici firma her okula en az bir servis elamanı tahsis eder, yemeğin dağıtımından ve sonrası yemekhanenin temizlenmesinden sorumludur…
G. DİĞER HUSUSLAR:
…
2. Yemek Dağıtımında en az 4 araç kullanılacak olup kullanılan araçların yükleniciye ait olması ya da bu iş için kiralandığına dair belgelerini ve araçların ruhsatlarının aslı ya da aslı idarece görülmüş onaylı fotokopisini idareye vermek zorundadır…
H. EK HÜKÜMLER:
a. Dağıtım yapılan okul merkezinde görevli idareciler, nöbetçi öğretmenler ve hizmetli haricinde kimse yemek talep edemez.
b. Yüklenici Firma Yeterli ve dengeli bir beslenme için Tablo3’de belirtilen gramajlarda ve kalori değerinde yemekleri hazırlayıp sunmak zorundadır.
c. İhaleyi alan istekli anahtar teknik personelin (Anahtar Teknik personel ile ilgili olarak deneyim süresi mezuniyete ilişkin belge ile tevsik edilir) yanında aşağıda sayılan personelleri de bünyesinde bulunduracaktır. İhale üzerinde kalan yüklenici firma yukarıdaki maddelerde sayılan elamanların sözleşmeden önce bünyesinde çalışıyor olduklarını diploma ve sigorta belgeleri ile tevsik etmek zorundadır. Ayrıca şoförlere ait ehliyet fotokopilerini de idareye vermek zorundadırlar.
i. İstihdamı Zorunlu Personel Onay Belgesi (4 Yıllık Fakülte Mezunu – 1 Adet)
ii. Usta Aşçı (En az iki (2) yıl deneyimli – 1 Adet)
iii. Aşçı Yardımcısı (1 Adet).”
Söz konusu ihaleye ait Birim Fiyat Teklif Cetveli’nin aşağıdaki şekilde düzenlendiği görülmüştür.
A B
Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Birimi Miktarı Teklif EdilenBirim Fiyat Tutarı
1 2015 – 2016 Eğitim Öğretim Yılı Taşıma Kapsamındaki İlkokul/Ortaokul Öğrencilerine Öğle Yemeği Alımı (3222×182) adet 586.404
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
İhale dokümanı incelendiğinde, ihaleye konu yemek hizmetinin, Kiraz ilçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı 13 Taşıma Merkezi İlkokul ve Ortaokula taşınan günlük 3222 öğrenciye 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılı boyunca tabldot usulü sıcak öğle yemeği hazırlanması, dağıtılması ve sonrası temizlik işleri hizmet alımı olduğu,
Bu itibarla, söz konusu işin niteliğinin malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti olduğu ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3’üncü maddesi uyarınca da personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu anlaşılmıştır.
Söz konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil olan giderler kısmının boş bırakıldığı, Teknik Şartname’nin “Teknik Şartlar” kısmının 4’üncü maddesinde yüklenici tarafından her okula yemeğin dağıtımından ve sonrası yemekhanenin temizlenmesinden sorumlu en az bir servis elemanı tahsis edileceği, aynı Şartname’nin “Diğer Hususlar” kısmının 2’nci maddesinde yemek dağıtımının en az 4 araç kullanılarak yüklenici tarafından gerçekleştirileceği, anılan Şartname’nin “Ek Hükümler” kısmında ise ihale konusu iş kapsamında istihdamı zorunlu 1 anahtar teknik personel, 1 usta aşçı ve 1 aşçı yardımcısı çalıştırılacağının düzenlendiği görülmüştür.
Diğer yandan, İdari Şartname’nin 33.2’nci maddesinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanun’un 38’inci maddesine göre aşırı düşük teklif açıklaması istenileceği düzenlemesine yer verilmiş olup ihale komisyonunca teklifi sınır değerin altında kalan 5 istekliden açıklamalarına esas olacak önemli teklif bileşenlerinin belirlenerek aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve açıklamaya cevap veren tek istekli olan başvuru sahibi Dörtlü Gıda Yem. Tem. İlaç. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamasının işçilik giderleri yönünden uygun görülmeyerek ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Erhan Kaymaz’ın üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.
İdari Şartname ile Teknik Şartname’de yer alan düzenlemeler bir arada değerlendirildiğinde, yüklenicinin kendi mutfağında hazırlanan öğle yemeğinin okullara götürülmesi, dağıtımı, dağıtılmasından önce ve sonra yemekhanenin temizliği olmak üzere ihale konusu işin yürütülmesinde aşçı, aşçı yardımcısı, servis elemanı, şoför ve anahtar teknik personel olmak üzere muhtelif nitelikte personelin çalıştırılacağı anlaşılmaktadır.
İhale konusu işin yemek hazırlama, yemek servisi ve yemek dağıtımı hizmeti alımı işi olduğu, birim fiyat teklif cetvelinde miktarları verilmiş olan öğün başına fiyat teklifi alındığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesine göre malzemeli yemek hizmeti alımı ihalelerinde işi yerine getirecek asgari personel sayısının ihale dokümanında düzenlenmesine dair bir zorunluluğun bulunmadığı, bununla beraber Teknik Şartname’de personel sayısına ve niteliğine ilişkin düzenlemelere yer verildiği dikkate alındığında, istekliler tarafından, işçilik giderlerinin söz konusu düzenlemeler dikkate alınarak oluşturulabileceği ve aşırı düşük teklif açıklamalarının da bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiği neticesine ulaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, işçilik giderlerine ilişkin olarak 4 şoför, 1 usta aşçı ve 1 aşçı yardımcısı olmak üzere toplam 6 personel için asgari ücret üzerinden işçilik maliyeti öngörüldüğü tespit edilmiştir.
Bununla beraber, Teknik Şartname’nin “Teknik Şartlar” kısmının 4’üncü maddesinde yer verilen yüklenici tarafından her okula yemeğin dağıtımından ve sonrası yemekhanenin temizlenmesinden sorumlu en az bir servis elemanı tahsis edileceği ve ihale konusu iş kapsamında 13 İlkokul/Ortaokul yer aldığı dikkate alındığında en az 13 servis elemanı için işçilik gideri öngörülmesi gerekirken başvuru sahibi tarafından söz konusu 13 servis elemanı ve istihdamı zorunlu 4 yıllık fakülte mezunu 1 anahtar teknik personel için işçilik maliyeti öngörülmediği ve bu maliyetlerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli’ne yansıtılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmeyerek tekliflerinin reddedilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Kazım ÖZKAN
II. Başkan Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Kiraz Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “2015-2016 Eğitim Öğretim Yılı İlkokul-Ortaokul Taşıma Kapsamındaki Öğrencilerin Öğle Yemeği Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin Milli Eğitim Bakanlığı birim fiyatları esas alınarak toplam 1.794.396,24 TL olarak hesaplandığı,
Bahse konu ihalede 22 adet ihale dokümanı satın alındığı, 13.08.2015 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 13 istekli tarafından teklif verildiği,
İdarece ihaleye ilişkin tekliflerin denetimine ilişkin yapılan inceleme uyarınca, 2 isteklinin teklifinin çeşitli gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması sonrasında kalan 11 teklifin de geçerli teklif olarak kabul edildiği, bu tekliflere ilişkin teklif bedellerinin,
İsteklinin Adı Teklif Bedeli (TL)
Soylukan Grup Tem.Bil. Kullanım Veri Giriş Oto. Yem. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. 1.249.040,52
Dörtlü Gıda Yem. Tem. İlaç. San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.278.360,72
Name Kurumsal Yem. Gıda Tem. Mad. İnş. Turz. Ltd. Şti. – Ak-Er Toplu Yemek ve Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı 1.342.865,16
Tortamışlar Nak. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.366.321,32
Antor İnş. Taah. Mak. Tem. Hiz. ve Ürün. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.372.185,36
Ağa Tarım Gıda Taşı. Petrol ve Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.378.049,40
Karakuş Gıda Tekstil İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.378.049,40
Erhan Kaymaz/Ege Yemek Sanayi 1.378.049,40
C.A.S. Gıda Tekstil ve Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.378.049,42
Doğan Srt Sosyal Hiz. Tem. ve Ürünleri Gıda Madde. Yem. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.489.466,16
Erpa Gıda Madde. Tarım Ürünleri Hayvan. Tem. İşleri Nak. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.700.571,60
Şeklinde verildiği,
Şikâyete konu ihalede yaklaşık maliyetin 1,30’a bölünmesi neticesinde aşırı düşük teklif sorgulaması için sınır değerin 1.378.049,40 TL olarak tespit edildiği, 8 isteklinin teklifinin sınırı değerin altında kaldığı, sınır değerin altında kalan Soylukan Grup Tem.Bil. Kullanım Veri Giriş Oto. Yem. Gıda San. Tic. Ltd. Şti., Name Kurumsal Yem. Gıda Tem. Mad. İnş. Turz. Ltd. Şti. – Ak-Er Toplu Yemek ve Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Tortamışlar Nak. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Antor İnş. Taah. Mak. Tem. Hiz. ve Ürün. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. olmak üzere 4 isteklinin tekliflerinin aşırı düşük teklif açıklama istenilmesine cevap verilmediği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, açıklama sunan dört istekliden Dörtlü Gıda Yem. Tem. İlaç. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin açıklamasının uygun görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, açıklama sunan diğer üç isteklinin açıklamalarının uygun kabul edildiği, bu tekliflerin birbirine ve sınır değere eşit olduğu, 26.08.2015 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Erhan Kaymaz üzerinde bırakıldığı,
Anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;
“İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen tekliflerin hepsi yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı,
Değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yapılan incelemeye göre, yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığı yönündeki düşüncem ile, Kurul çoğunluğunca alınan karara katılmıyorum.
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
