Hizmet ihaleleri kapsamında çalıştırılacak personele ilişkin belgeler hangi aşamada idareye sunulur?
KAMU İHALE KURUL KARARI
Toplantı No : 2018/041
Gündem No : 38
Karar Tarihi : 18.07.2018
Karar No : 2018/UH.II-1364
BAŞVURU SAHİBİ:
Ada Toplu Yemek Gıda Tem. İnş. Taahhüt San. ve Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Silvan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/272661 İhale Kayıt Numaralı “Taşımalı Ortaöğretim Kapsamındaki Öğrencilere Öğlen Yemeği Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Silvan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 03.07.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Taşımalı Ortaöğretim Kapsamındaki Öğrencilere Öğlen Yemeği Alımı” ihalesine ilişkin olarak Ada Toplu Yemek Gıda Tem. İnş. Taahhüt San. ve Ltd. Şti.nin 13.06.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.06.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.07.2018 tarih ve 36151 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.07.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1089 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale İlanı’nın “Makine, teçhizat ve ekipmana ait belgeler ve kapasite raporu başlıklı 4.3.2’nci maddesi ile İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5.2’nci maddesinde yer alan “1-İhale konusu hizmetin yapılabilmesi için, Yemek Üretim ve Dağıtım için yemeğin hijyenik ortamda taşınmaya elverişli 6 araç ile iş yapılacak olup, bu araçlardan en az 5 araç (Beş) TERMOKİNLİ çalıştıracaktır. Çalıştırılacak araçlara ait Ruhsat ve Karayolları Mali Zorunluluk Sigortasını teklifleri kapsamında sunulacaktır. Araçlar isteklilerin kendi malı ise bunu tevsik edici belgeleri idareye teklif dosyasında sunacaklardır. Finansal Kiralama Kanunu hükümlerine göre edinilmiş ekipmanlar için ise makine ve ekipman kira sözleşmesi ve ihalenin ilk ilan ve davet tarihine kadar olan kiraların ödendi dekontu teklif dosyasında sunacaklardır.” düzenlemesi gereğince, araçların kiralık olması durumunda, ihalenin ilk ilan ve davet tarihine kadar olan kiraların ödendi dekontunun teklif dosyasında sunulma zorunluluğunun, isteklilerin ihale konusu işi ihale ilanı ile öğrenebileceğinden ve kira ödendi dekontlarının da ihale ilanından önce düzenlenmesinin mümkün olamayacağından dolayı ihaleye katılımı kısıtladığı ve rekabeti engellediği,
2) İhale İlanı’nın “kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.3’üncü maddesi ile İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde yer alan “…b) İstekliler ihale konusu yemek hizmetinin yapılacağı işyerine ait en az yemek verilecek öğrenci sayısı kadar KAPASİTE RAPORUNUN aslı veya noter tasdikli suretlerini teklif zarflarında sunacaklardır.
c)Yemek verilen Taşımalı Okulların İlçe Merkezine olan uzaklığı, kış koşullarının sert geçmesi, Yemeklerin zamanında ve sıcak olarak öğrencilere dağıtımının yapılması, öğrencilerin mağdur olmaması ve Eğitim öğretimin aksamaması için, Yemek ihalesini alacak olan yüklenici firmanın İlçe Sınırları içerisinde mutfağının olması esastır. Ancak İlçe sınırları içerinde mutfağının bulunmaması halinde, ilçe sınırları içerisinde bulunan mutfaklardan biriyle sözleşme yaparak, yapılan sözleşmenin de ihale dosyasında sunmaları zorunludur. Mutfak İş Yeri Açma Ruhsatına Sahip ihalede belirtilen sayıda öğrenciye yemek hazırlayacak kapasitede ve teknik şartnamede belirtilen diğer hususlara uygun olmak zorundadır. İş yerinin kira olması durumunda Noter onaylı Kira Sözleşmesi, O İş Yerine ait Gıda üretim izin Belgesi, Kapasite Raporu, TSE 8985 HİZMET YETERLİLİK BELGESİ, TSE 13075 ve İSO 9001 2008 noter tasdikli suretini ihale dosyalarında sunmaları zorunludur…” düzenlemesi gereğince, ihaleye katılım aşamasında, henüz ihalenin hangi istekli üzerinde bırakılacağı belli değilken tüm isteklilerden Silvan İlçe sınırları içerisindeki bir mutfağa ait noter onaylı kira sözleşmesinin, gıda üretim izin belgesinin, kapasite raporunun, TSE 13075, TSE 8985 ve ISO 9001 2008 belgesinin istenilmesinin ihalede rekabeti kısıtladığı, maliyetleri gereksiz yere arttıracağı ve haksız rekabete yol açacağı,
3) İhale İlanı’nın “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.3’üncü maddesi ile İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü madde yer alan “…ç.Asgari yeterlik kriteri olan anahtar teknik personeli olarak çalışacak 1 tane Gıda Kontrol Uzmanı veya Kimyager veya 4 yıllık mezun diyetisyen ihale tarihinden 1 ay önce işe alınmış ve ihale tarihi itibarıyla isteklinin bünyesinde bulunuyor olması şartlarının aranması zorunlu olup, firmalar ihale dosyasında ilgili kişiye ait diploma, işe giriş bildirgesi ve maaş bordrosunu ihale dosyalarında sunacaklardır…” düzenlemesinin mevzuata aykırı olduğu ve ihaleye katılımı engellediği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’nci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
…
(3) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır…” hükmü,
İhale İlanı’nın “Makine, teçhizat ve ekipmana ait belgeler ve kapasite raporu başlıklı 4.3.2’nci maddesi ile İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5.2’nci maddesinde yer alan “1-İhale konusu hizmetin yapılabilmesi için, Yemek Üretim ve Dağıtım için yemeğin hijyenik ortamda taşınmaya elverişli 6 araç ile iş yapılacak olup, bu araçlardan en az 5 araç (Beş) TERMOKİNLİ çalıştıracaktır. Çalıştırılacak araçlara ait Ruhsat ve Karayolları Mali Zorunluluk Sigortasını teklifleri kapsamında sunulacaktır. Araçlar isteklilerin kendi malı ise bunu tevsik edici belgeleri idareye teklif dosyasında sunacaklardır. Finansal Kiralama Kanunu hükümlerine göre edinilmiş ekipmanlar için ise makine ve ekipman kira sözleşmesi ve ihalenin ilk ilan ve davet tarihine kadar olan kiraların ödendi dekontu teklif dosyasında sunacaklardır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemesinden, işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine ihale dokümanında yer verileceği, makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu, ancak idarenin işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebileceği, finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı olarak sayılacağı anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin şikayete konu maddesi incelendiğinde, ihale konu iş kapsamında 6 araç çalıştırılacağı, bu araçların en az 5 tanesinin termokinli olması gerektiği, ihale konusu işte çalıştırılacak araçların ruhsat ve mali zorunluluk sigortasının teklif kapsamında sunulmasının istenildiği, araçların isteklinin kendi malı olması durumunda buna ilişkin belgelerin teklif kapsamında sunulacağı, istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların finansal kiralama yoluyla temin edilen araç olması durumunda ise araca ilişkin kira sözleşmesi ve ihalenin ilk ilan ve davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğini gösterir dekontun teklif dosyasında sunulmasının istenildiği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede, idarenin söz konusu düzenlemesinin kendi malı olma şartı getirmediği ve kiralama suretiyle temin edilecek araçların tevsikine ilişkin olmadığı, finansal kirama yöntemiyle isteklilerin edindikleri araçların tevsikine ilişkin olduğu ve düzenlemenin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinin üçüncü fıkrasındaki hükme uygun olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İhale İlanı’nın “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.3’üncü maddesi ile İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde “…b) İstekliler ihale konusu yemek hizmetinin yapılacağı işyerine ait en az yemek verilecek öğrenci sayısı kadar KAPASİTE RAPORUNUN aslı veya noter tasdikli suretlerini teklif zarflarında sunacaklardır.
c)Yemek verilen Taşımalı Okulların İlçe Merkezine olan uzaklığı, kış koşullarının sert geçmesi, Yemeklerin zamanında ve sıcak olarak öğrencilere dağıtımının yapılması, öğrencilerin mağdur olmaması ve Eğitim öğretimin aksamaması için, Yemek ihalesini alacak olan yüklenici firmanın İlçe Sınırları içerisinde mutfağının olması esastır. Ancak İlçe sınırları içerinde mutfağının bulunmaması halinde, ilçe sınırları içerisinde bulunan mutfaklardan biriyle sözleşme yaparak, yapılan sözleşmenin de ihale dosyasında sunmaları zorunludur. Mutfak İş Yeri Açma Ruhsatına Sahip ihalede belirtilen sayıda öğrenciye yemek hazırlayacak kapasitede ve teknik şartnamede belirtilen diğer hususlara uygun olmak zorundadır. İş yerinin kira olması durumunda Noter onaylı Kira Sözleşmesi, O İş Yerine ait Gıda üretim izin Belgesi, Kapasite Raporu, TSE 8985 HİZMET YETERLİLİK BELGESİ, TSE 13075 ve İSO 9001 2008 noter tasdikli suretini ihale dosyalarında sunmaları zorunludur…” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanı incelendiğinde, yüklenicinin ilçe sınırları içerisinde bulunana mutfağında hazırlayacağı sıcak yemeği taşımalı ortaöğretim kapsamındaki okullara taşıyacağı, şikâyete konu madde düzenlemesinin ise idarece hizmetin aksamadan ifasını teminen yapılmış olduğu idarenin şikâyet başvurusuna vermiş olduğu cevaptan anlaşılmaktadır.
İdarece, yemeklerin zamanında ve sıcak olarak öğrencilere dağıtımının yapılması, öğrencilerin mağdur olmaması ve eğitim öğretimin aksamaması için yüklenicinin mutfağının ilçe sınırları içerisinde olmasının istenilmesi ve ilçe sınırları içerisinde mutfağı olmayan yüklenicinin ise ilçe sınırları içerisinde kiralayacağı bir mutfakta yemek hazırlaması gerektiğine yönelik ihale dokümanında düzenleme yapabileceği anlaşılmakta ise de, ihale katılım aşamasında, henüz ihalenin hangi istekli üzerinde bırakılacağı belli değilken tüm isteklilerden noter onaylı kira sözleşmesi istenilmesinin ihaleye katılımı sınırlandırdığı, maliyetlerin gereksiz yere artmasına sebep olacağı, haksız rekabete yol açacağı anlaşılmış olup, ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Personel durumuna ilişkin belgeler” başlıklı 40’ıncı maddesinde “(1) İhale konusu işin niteliği esas alınarak, çalıştırılması öngörülen personelin sayısı ve nitelikleri dokümanda belirtilir. Ancak, idare tarafından ihaleye katılım ve yeterlik kriteri olarak, personel çalıştırıldığına, çalıştırılacağına veya personelin sayısı ya da niteliklerine ilişkin belge istenemez.
(2) Çalıştırılacak personelin nitelikleri ve deneyim süresi ile bunları tevsik edecek belgelere ilişkin düzenleme teknik şartnamede yapılır. Asgari deneyim süresi öngörülmesi halinde, bu süre bir yıldan az beş yıldan fazla olmamak üzere idare tarafından belirlenir. Deneyim süresi mezuniyet tarihi esas alınarak mezuniyete ilişkin belge ile tevsik edilir. Personelin niteliğini ve deneyim süresini gösteren belgeler sözleşmenin imzalanmasının ardından işe başlanmadan önce yüklenici tarafından idareye sunulur.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel durumu” başlıklı 66’ncı maddesinde “66.1. Hizmet alımı ihalelerinde, personele yönelik yeterlik kriteri belirlenemeyecek ve bu kapsamda aday veya isteklilerden personele ilişkin herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesi uyarınca, idarece ihtiyaç duyulması halinde ihale konusu işin ifası sırasında istihdamı öngörülen personelin sayısı ve nitelikleri dokümanda belirtilecek, yine idarece gerek görülmesi halinde personelin niteliklerine ilişkin ayrıntılı düzenlemeler ile deneyim süresine ilişkin düzenlemeye teknik şartnamede yer verilecektir. Teknik şartnamede yapılan personele ilişkin düzenlemede personelin niteliği ve/veya deneyim süresi ile ilgili bazı belgeler istenmiş ise bu belgeler sözleşmenin imzalanmasının ardından işe başlanmadan önce yüklenici tarafından idareye sunulacaktır.” açıklaması,
İhale İlanı’nın “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.3’üncü maddesi ile İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “…7.5.3. ç. Asgari yeterlik kriteri olan anahtar teknik personeli olarak çalışacak 1 tane Gıda Kontrol Uzmanı veya Kimyager veya 4 yıllık mezun diyetisyen ihale tarihinden 1 ay önce işe alınmış ve ihale tarihi itibarıyla isteklinin bünyesinde bulunuyor olması şartlarının aranması zorunlu olup, firmalar ihale dosyasında ilgili kişiye ait diploma, işe giriş bildirgesi ve maaş bordrosunu ihale dosyalarında sunacaklardır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden, İhale konusu işin niteliği esas alınarak, çalıştırılması öngörülen personelin sayısı ve niteliklerinin dokümanda belirtileceği, ancak, idare tarafından ihaleye katılım ve yeterlik kriteri olarak, personel çalıştırıldığına, çalıştırılacağına veya personelin sayısı ya da niteliklerine ilişkin belgelerin ise istenemeyeceği, çalıştırılacak personelin nitelikleri ve deneyim süresi ile bunları tevsik edecek belgelere ilişkin düzenlemenin teknik şartnamede yapılacağı, söz konusu belgelerin de sözleşmenin imzalanmasının ardından işe başlanmadan önce yüklenici tarafından idareye sunulacağı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, idarece İdari Şartname’de yeterlik kriteri olarak belirlenen ve ihale konusu iş kapsamında çalıştırılması istenilen gıda kontrol uzmanı veya kimyagere ait diploma, işe giriş bildirgesi ve ihale tarihi itibariyle SSK’larının (sigorta primlerinin) yatırıldığına dair belgenin teklif dosyası kapsamında sunulmasının istenilmesi ihaleye katılımı engellediği anlaşılmıştır. İhale İlanı’nın “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.3’üncü maddesi ile İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesindeki şikâyete konu düzenlemenin, 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer verilen temel ilkelere, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 40’ıncı maddesine ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 66’ncı maddesine aykırılık oluşturduğu anlaşıldığından ihalenin iptali gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
