Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet ihalelerinde çalıştırılacak personele yönelik ulusal bayram ve genel tatil günlerine yönelik düzenleme yapılması zorunluluğu var mı?

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2019/053

Gündem No : 20

Karar Tarihi : 04.12.2019

Karar No : 2019/UH.I-1588

BAŞVURU SAHİBİ:

Özkaynak Sos. Hizm. Bilg. Sağ. Tem. Hizm. Yem. İnş. Taş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İzmir İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/409745 İhale Kayıt Numaralı “Toplu Malzemeli Yemek Hazırlama ve Sonrası Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İzmir İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 28.10.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Toplu Malzemeli Yemek Hazırlama ve Sonrası Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Özkaynak Sos. Hizm. Bilg. Sağ. Tem. Hizm. Yem. İnş. Taş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 14.10.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.10.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 31.10.2019 tarih ve 46082 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 31.10.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/1358 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) a) Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12-İlgili aya ait hakediş ödemesi yapılmadan ödemesi yapılan bir önceki aya ait belgeler (işçi ücretlerinin işçiler adına açılacak banka hesaplarına yatırıldığına dair her işçinin adının görüldüğü banka dekontu gibi belgeler ile bu ücretlere ilişkin primler ve vergilerin ilgili yerlere yatırıldığına dair belgeler hakedişle sunulacaktır. Personel ücretleri ayın 5’ i ne kadar banka hesaplarına aktarılacaktır. Son günün tatil gününe denk gelmesi durumunda tatilden önceki ilk iş günü ödeme yapılacaktır…” düzenlemesinin,

Yine Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve Sözleşmenin Feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1.2. 16.1.1 nci maddede belirtilen haller dışında kalan

Kullanıcı kurum tarafından uygulanacak işlemler:

İşin özelliği gereği sürekli tekrar eden işlerde işin tekrar eden kısımlarının teknik şartname, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere o ayki hak edişinin %1 (yüzdebir) oranında ceza uygulanacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı,

Söz konusu düzenlemenin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “… Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.” düzenlemesine aykırı olduğu,

İşçi ücretlerinin her ayın 5’ine kadar ödenmesi ve gecikme yaşanması durumunda ise cezai şart öngörülmesinin ve idarece ödeme yapılmadan işçi ücretlerinin ödenmesinin talep edilmesinin mevzuata aykırı olduğu,

b) Sözleşme Tasarısı’nın 12.1’inci maddesinde “… kurumun nakit sıkıntısı durumunda Maliye Bakanlığı’nın 18.02.2009 tarih ve 115-2277 sayılı yazısına göre ödeme yapılacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, anılan düzenleme uyarınca nakit dahilinde ödeme yapılacağının belirtildiği, hakedişe ilişkin belgelerin sunulmasından belli bir süre sonra yükleniciye ödemenin yapılması gerektiği, ödemenin geciktirilmesi durumunda yüklenicinin zarara uğrayacağı, idarenin nakit kaynağının yüklenici tarafından bilenemeyeceği, dolayısıyla ödemenin süresine ilişkin ihale dokümanında düzenleme yapılmamasının sözleşme uygulanma sürecinde uyuşmazlıklara neden olacağı,

2) Sözleşme Tasarısı’nın “Teminata İlişkin Hükümler” başlıklı 11’inci maddesinde “11.1.2. Kesin teminat mektubunun süresi ../../…. tarihine kadardır. Kanunda veya sözleşmede belirtilen haller ile cezalı çalışma nedeniyle kabulün gecikeceğinin anlaşılması durumunda teminat mektubunun süresi de işteki gecikmeyi karşılayacak şekilde uzatılır.” düzenlemesinin yer aldığı, söz konusu düzenlemeye göre kesin teminatın süresine ilişkin belirleme yapılmadığı, yüklenicinin kesin teminatı doğru hesaplayamayacağı,

Tip Sözleşme Tasarısı’nın 18’inci dipnotu uyarınca “(1) Kesin teminat mektubunun süresi, ihale konusu işin kabul tarihi, garanti süresi öngörülen işlerde ise garanti süresi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenecektir.” düzenlemesi bulunmasına rağmen idarenin süreye ilişkin belirleme yapmadığı,

3) Sözleşme Tasarısı’nın 16.1’inci maddesinde belirtilen aykırılığın ardı ardına veya aralıklarla gerçekleşmesi kaç defa gerçekleşmesi durumunda sözleşmenin feshedileceğine ilişkin belirleme yapılmadığı, bu durumun Tip Sözleşme Tasarısı’nın 26’ncı dipnotuna aykırı olduğu,

4) Sözleşme Tasarısı’nın 14’üncü maddesinde “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları

14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.

14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır. 31.08.2013 tarih ve 2013/5215 karar sayısı ile resmi gazetede yayınlanan ve 29/11/2013 tarihinde yürürlüğe girmiş olan kararnameye istinaden, 4734 sayılı kamu ihale kanununa göre ihale edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esasların 6. maddesi (fiyat farkı hesabına) göre fiyat farkı hesaplanacaktır. Fiyat farkına istinaden ek kesin teminat yatırılacaktır.

14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” düzenlemesinin yer aldığı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 6’ncı maddesi göz önüne alındığında idarece fiyat farkına ilişkin düzenlemelerin söz konusu esaslara aykırı ve eksik olarak düzenlendiği, İdari Şartname’de ihale konusu işte çalıştırılacak personelin türü ve ücretlerinin belirlendiği, bu nedenle sözleşme uygulanması aşamasında fiyat farkının eksik hesaplanmasına neden olacağı, fiyat farkına ilişkin hangi maddesinin uygulanacağına ilişkin net bir belirleme yapılmadığı,

5) Sözleşme Tasarısı’nın 19’uncu maddesinde “19.1. Hizmetleri başlığı altındaki 26. maddesi “kontrol teşkilatı ve yetkileri” çerçevesinde tutulacak kayıtlar, yemek yiyen kişi sayısı her gün kontrol teşkilatı üyeleri ve yüklenici temsilcisinin de imzasının bulunduğu bir tutanakla tespit edilir ve aylık hakedişler bu tutanaklardaki kişi sayısı üzerinden tahakkuk ettirilir. Hizmet işleri kabul teklif belgesi, hizmet işleri kabul tutanağı, varsa kötü kusurlu ve eksik işlerin tespit tutanağı düzenlenir.

Kontrol teşkilatı ile yüklenicinin, işin yapılmasına ilişkin olarak hizmetin ifa edildiği dönemler itibariyle birlikte tutacakları kayıtlar, işin o dönem içerisinde yapılan kısmının teslimi anlamına gelir. Ancak yüklenici kayıt tutmaktan ve/veya tutulan kayıtları imzalamaktan imtina ederse kontrol teşkilatının kayıtları esas alınır ve bu kayıtların doğruluğu yüklenici tarafından kabul edilmiş sayılır.” düzenlemesinin yer aldığı,

Tip Sözleşme Tasarısı’nın 29’uncu dipnotunda “İşin yürütülmesi sırasında yüklenici ile birlikte kontrol teşkilatı tarafından tutulması öngörülecek kayıt ve tutanaklar işin niteliğine göre Genel Şartname’deki usul ve esaslar çerçevesinde burada düzenlenecektir.” hükmü yer almasına rağmen, idarece anılan madde boş bırakılarak işin yürütülmesi sırasında ne tür kayıtların tutulacağına ilişkin düzenleme yapılmamasının mevzuata aykırı olduğu,

6) İhale konusu iş kapsamında yemek taşıma işi yapılacağından bahisle İdari Şartname’nin 7.5.2’nci maddesinde TS 13075 standart belgesinin isteklilerin teklifleri ile birlikte sunulmasının istenildiği, aynı Şartname’nin 47’nci maddesinde İzmir ili sınırları içerisinde TSE 8985 standart belgesine sahip olunduğuna veya söz konusu il sınırları içerisinde herhangi bir mutfağın kiralandığına ilişkin belgelerin sözleşme imzalanma aşamasında sunulmasının istenildiği,

Söz konusu düzenlemelere göre İzmir il sınırları içerisinde mutfağa sahip olmayan isteklilerin kiralama yoluyla ihaleye katılımına olanak sağlanmış olsa da, netice itibariyle İzmir ili sınırları içerisinde ihaleye katılamayacağı, bu hususun 4734 sayılı Kanun’un “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesine aykırı olduğu,

Diğer taraftan, İdari Şartname’nin 7.5.2’nci maddesinde istekliler tarafından sunulması gereken kapasite raporuna ilişkin düzenlemenin yer aldığı, söz konusu düzenleme gereğince İzmir ili dışındaki illerden ihaleye teklif verecek olan isteklilerin sahip olduğu mutfak/fabrikaya ait kapasite raporu ile ihaleye katılabileceğinin belirtildiği,

İdari Şartname’nin 47’nci maddesinde İzmir ili sınırları içerisinde TSE belgesine sahip mutfak/fabrikada yemek hizmetinin verilmesine ilişkin düzenleme bulunduğundan, isteklilerin yemeğin hazırlanacağı mutfağın kapasitesine ilişkin raporu sunabilmesi için teklif verme aşamasında İzmir ili sınırları içerisinde bir mutfağa sahip olması veya kira sözleşmesi yapmış olması gerektiği,

Bu çerçevede, İdari Şartname’de belirlenen yeterlilik kriteri ile aynı Şartname’nin 47’nci maddesinde yer alan yüklenici tarafından işin yapılacağı yerdeki bir yemek üretim tesisine sahip olduğunu veya kiraladığını gösteren belgeleri sözleşme aşamasında sunabileceği yönündeki düzenlemenin birbiriyle çeliştiği ve rekabeti engellediği,

7) İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinde “h) 1-İşletme Kayıt Belgesi; Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından verilmiş olan gıda işletmelerinin faaliyet konularına göre;

1) Toplu tüketim işletmeleri

2) Depo, Gıda Satış ve Perakende faaliyet gösteren işletmeler” düzenlemeleri çerçevesinde yüklenicinin kendi mutfağını kullanamayacağı, hastane mutfaklarını kullanacağı, dolayısıyla işletme kayıt belgelerinin faaliyet konularının gözetilmesi gerektiği, anılan düzenlemeye göre isteklilerin teklifleri kapsamında işletme kayıt belgesi sunulmasının yeterli oluğu, söz konusu kayıt belgelerinin gıda üretimi yapan işletmelere yönelik olması gerektiğine ilişkin bir zorunluluğa yer verilmediği, ancak ihale konusu işin konusunun yemeğin pişirilmesi ve dağıtım hizmetlerinin yapılması olduğu, dolayısıyla isteklilerin faaliyet belgelerinin de yemek üretimi, dağıtımı ve sunulması konulu olması gerektiği, söz konusu düzenlemelerin net bir şekilde yazılmaması nedeniyle faaliyet konusu gıda olan tüm isteklilere ait işletme kayıt belgelerinin kabul edileceği sonucunun ortaya çıktığı,

8) Teknik Şartname’nin “Personele Ödenecek Ücretler” başlıklı 6’ncı maddesinin son cümlesinde “Firma personelinin yemeği yüklenici tarafından karşılanacak olup, hastane menüsüyle aynı olacaktır. Firma işçi yemeklerini Kurum rasyonlarında dahil etmeyecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, söz konusu düzenlemeye göre firma personelinin yemek maliyetinin yüklenici tarafından karşılanacağının anlaşıldığı,

Ancak, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25.3.1’inci maddesinde “1- Çalıştırılan işçilerin yemek ihtiyaçları hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak karşılanacaktır. İstekliler tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, söz konusu düzenlemeye göre firma personelinin yemek maliyetinin teklif bedeline dahil edilmeyeceğinin belirtildiği, söz konusu durumda iki düzenlemenin birbiriyle çeliştiği ve isteklileri teklif hazırlamada tereddüde düşürdüğü, ihale konusu iş kapsamında toplam 699 personel çalıştırılacağı, çalışacak personelin yemek maliyetinin kimin tarafından karşılanacağının net bir şekilde belirlenmediği,

9) Teknik Şartname’de detaylı olarak düzenlenen çalıştırılacak personele verilecek eğitim maliyetlerinin İdari Şartname’de teklif fiyata dahil olan giderler kapsamında yer verilmemesi ve söz konusu gidere ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmamasının isteklileri teklif vermede tereddüde düşürdüğü ve mevzuata aykırı olduğu,

10) Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinde “…11- İlgili ay içerinde yemek tüketim sayılarını gösteren belgeler; rasyo-kartlı geçiş-ve imza ile kayıt altına alınan sayılar esas alınacaktır.” düzenlemesinin,

Teknik Şartname’nin “Hizmetin Yapılma Şekli” başlıklı 12’nci maddesinde “12.7.4. Yemek yiyen personel sayısı, sistemin bilgisayar kayıtlarına göre belirlenecektir. Yemekhanelerde yemek yiyen personeller için hak ediş ödemeleri, yemek sayısı olarak kart sisteminden çıktı alınan veriler esas alınarak yapılacaktır… Kontrol teşkilatı tarafından kontrol edildikten sonra işleme alınacak olup, hak ediş ödemelerinde bu liste esas alınacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı,

Söz konusu düzenlemelere göre idarenin talep ettiği yemek miktarlarından daha az miktarda yemek yenmesi durumunda, yenilen yemek miktarı kadar ödeme yapılacağının anlaşıldığı, ancak talep edilen miktardan daha az miktarda yemek yenmesi durumunda yüklenici ile idare arasında ihtilafların yaşanacağı,

11) Teknik Şartname’nin 12.1’inci maddesinden anlaşılacağı üzere iki haftalık örnek menülerde yer alan öğle ve akşam yemeklerinin aynı olması durumunun mevzuata aykırı olduğu,

12) Teknik Şartname’nin 12.11’inci maddesinde “Yüklenici tarafından yemeğin hazırlandığı mutfakta her gün servise sunulan yemeklerden numuneler alınacaktır. Ayrıca yemeğin sunum öncesi yüklenici tarafından numuneler alınacaktır. Hastane idareleri gerek gördüğü takdirde yemek numunelerini yetkili kuruluşlara her türlü tahlil için gönderebilecektir. Bu tahliller için gereken tüm masraflar firma tarafından karşılanacaktır…” düzenlemesinin yer aldığı,

Anılan düzenlemedeki “Hastane idareleri gerek gördüğü takdirde” ifadesinin keyfi, muğlak ve sınırları belirsiz olduğu, ayrıca bahsi geçen tahlil ve analizlerin neler olduğu, işin süresi boyunca kaç defa yapılacağı gibi hususlar belirtilmediği için sağlıklı bir maliyet analizi yapılamadığı ve söz konusu durumun tekliflerin sağlıklı bir şekilde hazırlanmasına engel olduğu,

13) 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2’nci maddesi uyarınca ulusal bayram ve genel tatilin son gününün Cuma gününe denk gelmesi durumunda cumartesi gününün de tatil yapılması gerektiği, buna göre ihale konusu işin süresi boyunca bunun dikkate alınması ve cumartesi gününün ücret hesaplamasının yapılması gerektiğinden ihale dokümanında ulusal bayram ve genel tatil gün sayısının güncellenmesi gerektiği,

Personelin çalışma saatleri ile ilgili olarak vardiyada çalışacak personel sayısı ve vardiya sayısına ihale dokümanı kapsamında yer verilmemiş olmasına rağmen, İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde ulusal bayram ve genel tatil gününün toplam 42 tam gün ve 9 yarım gün olarak belirlendiği, bu durumda yaklaşık maliyetin sağlıklı oluşturulmadığı, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacak personele tam gün, yarım gün veya saat hesabı yapılması gerektiği,

Ayrıca ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacak personelin ücretinin farklı olduğu, buna ilaveten ulusal bayram ve genel tatil gününün işçinin hafta tatili gününe denk gelmesi durumunda verilecek ücretin normal ücretin 1.5 katı olduğu, söz konusu hususların da göz önüne alınarak hesaplama yapılması gerektiği,

Birim fiyat teklif cetvelinde yapılan ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin düzenlemenin resmi tatil günleri ile çakıştığı ve bu konuda yapılan düzenlemenin 2429 sayılı Kanun’un 2‘nci maddesi ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41, 46 ve 47’nci maddelerine aykırı olduğu,

14) Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme kapsamında yatırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 29’uncu maddesinde sayılan gider kalemlerinin öğün sayısı ile orantılı gider kalemlerinden bağımsız ve sabit gider kalemlerinden olduğu, anılan madde düzenlemeleri kapsamında sayılan iş artışı/azalışı ile ilgili hükümlerin uygulanması durumunda zarar ortaya çıkacağı, bu nedenle anılan gider kalemlerinin öğün ve işçi gider kalemlerinden bağımsız olarak tüm giderlerin açıkça ve kalem kalem gösterilmesi ve birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması gerektiği,

İdari Şartname’de teklif fiyata dahil giderlerin yalnız yemek hazırlanması, sunulması ve dağıtılmasından oluştuğu, ancak Teknik Şartname’de yemeğin taşınması için istenen 2 adet araca ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmaması ve iş artışı veya eksilişinin düzenlendiği anılan madde hükümlerinde söz konusu gider kaleminin sayılmamasının iş artışı veya eksilişi olması durumunda ihtilafa neden olacağı,

Ayrıca Teknik Şartname’de yemek dağıtım yerlerinin belirlendiği, ancak toplam mesafenin belirlenmediği, söz konusu gider için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmadığı, söz konusu giderin öğün maliyetine eklenmesinin mümkün olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) İzmir ili döner sermaye muhasebe birimlerince ödeme yapılacaktır. ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:

Her ne kadar personel çalıştırılmasına dayalı olmasa da, yüklenici hizmetin verildiği ayın son günü veya takip eden ilk günü içerisinde, hizmetin aya ait hakediş işlemlerini yapılmasını isteyen bir dilekçe ile ilgili idareye başvurur. Başvuru esnasında hizmet alımları muayane ve kabul komisyon birimine sunulması gereken belgeler:

1. Fatura

2- Evrak kayıttan geçirilmiş hakediş talep dilekçesi

3- Aylık sigorta ve prim bildirgesi

4- Vergi borcu olmadığına dair yazı(ödemesi yapılmış bir önceki aya ait)

5- Sgk aylık dönem bordrosu( ödemesi yapılmış bir önceki aya ait )

6- Sgk primleri tahakkuk fişleri ve ödeme makbuzu(ödemesi yapılmış bir önceki aya ait)

7- Yüklenici firma onaylı aylık çalışma puantaj tablosu

8- Maaş bordrosu

9- İlk hakedişte işyeri bildirgesi

10-Yüklenici personellere yol bedeli olarak(geliş gidiş)öngörülen ücreti bordroda gösterip herbir personelin banka hesabına maaşıyla birlikte aktaracaktır. Yol parası 26 iş günü üzerinden gidiş dönüş günlük brüt 8,39 TL verilecektir. Yol gideri teklif fiyata dahildir.

11- İlgili ay içerinde yemek tüketim sayılarını gösteren belgeler; rasyo-kartlı geçiş-ve imza ile kayıt altına alınan sayılar esas alınacaktır.

12- İlgili aya ait hakediş ödemesi yapılmadan ödemesi yapılan bir önceki aya ait belgeler(işçi ücretlerinin işçiler adına açılacak banka hesaplarına yatırıldığına dair her işçinin adının görüldüğü banka dekontu gibi belgeler ile bu ücretlere ilişkin primler ve vergilerin ilgili yerlere yatırıldığına dair belgeler hakedişle sunulacaktır. Personel ücretleri ayın 5’ i ne kadar banka hesaplarına aktarılacaktır. Son günün tatil gününe denk gelmesi durumunda tatilden önceki ilk iş günü ödeme yapılacaktır.

Belgeler kontrol teşkilatınca kontrol edilip doğruluğu onaylandıktan sonra ödemeye esas oluşturacak evraklar tahakkuk birimine teslim edilir. Hizmet işleri genel şartnamesinin hakedişler ve ödeme başlıklı yedinci bölümünde birim fiyat sözleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde (sağlık bakanlığı genelgelerine istinaden öncelikli ödemeler içerisinde) ödeme yapılacaktır. Ancak kurumun nakit sıkıntısı durumunda maliye bakanlığının 18.02.2009 tarih ve 115-2277 sayılı yazısına göre ödeme yapılacaktır.

12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini imkan bulduğu takdirde öder.

12.3. Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.” düzenlemesi,

Aynı Tasarı’nın “Cezalar ve Sözleşmenin Feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1.2. 16.1.1 nci maddede belirtilen haller dışında kalan

Kullanıcı kurum tarafından uygulanacak işlemler:

İşin özelliği gereği sürekli tekrar eden işlerde işin tekrar eden kısımlarının teknik şartname, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere o ayki hak edişinin %1 (yüzdebir) oranında ceza uygulanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

a) Söz konusu düzenlemeler uyarınca işçilere ait hakediş belgelerinin tamamlanarak idareye sunulacağı, işçi ücretlerinin banka hesaplarına hakediş ödemesinin yapıldığı gün veya takip eden gün içinde yatırılacağı ve personel ücretlerinin ayın 5’ine kadar banka hesaplarına yatırılacağı anlaşılmaktadır.

Konuya ilişkin olarak, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’nci maddesinde ise, aylık dönemlerde veya daha fazla süreli dönemlerde veya işin sonunda hakediş düzenlenen hizmetlerin tamamını kapsayacak şekilde işçi ücretlerinin yüklenici tarafından ödenmesi gerektiği belirtilmiş ve kontrol teşkilatınca işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğinin takibinde izlenecek yol ve yöntemler belirlenmiştir.

Bu düzenleme ile idarelere, 4734 sayılı Kanun kapsamında yaptığı hizmet alımlarında sözleşmenin yürütülmesi aşamasında, yüklenici ile işçi arasında akdedilen sözleşme uyarınca ödenmesi gereken işçi ücretlerini takip etme ve ödenmeyen işçi aylıklarının hak edişten kesilerek işçilere ödeme yapılmasını sağlama yetki ve görevi verildiği anlaşılmıştır.

Bu çerçevede, personel ücretlerinin ödenmesine ilişkin yukarıda yer verilen düzenlemelerde idarenin hakediş ödemesi yapmasa bile yüklenicinin işçi ücretlerini ödemesi gerektiğine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı ve düzenlemelerin mevzuata aykırılık taşımadığı sonucuna varılmıştır.

b) Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “… Hizmet işleri genel şartnamesinin hakedişler ve ödeme başlıklı yedinci bölümünde birim fiyat sözleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde (sağlık bakanlığı genelgelerine istinaden öncelikli ödemeler içerisinde) ödeme yapılacaktır. Ancak kurumun nakit sıkıntısı durumunda maliye bakanlığının 18.02.2009 tarih ve 115-2277 sayılı yazısına göre ödeme yapılacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu düzenlemeye göre hakediş ödemelerinin tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde yapılacağının belirtildiği, buna göre hakediş ödemelerine ilişkin sürenin belirsiz olmadığı, ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 18.02.2009 tarih ve 115-2277 sayılı genelgesinde yemek hazırlama ve dağıtım hizmetlerinin öncelik verilecek ve bunların ödenmesinde sıkıntı yaşanmaması için belirli bir nakit ayrılacak olan hizmetler arasında sayıldığı ve söz konusu düzenlemenin yüklenicinin aleyhine olmadığı anlaşıldığından iddianın bu yönüyle de yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Teminat mektupları” başlıklı 35’inci maddesinde “Bu Kanun kapsamında verilecek teminat mektuplarının kapsam ve şeklini tespite Kamu İhale Kurumu yetkilidir.

32 nci maddeye göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır. Kesin teminat mektuplarının süresi ihale konusu işin bitiş tarihi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir.

İlgili mevzuatına aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez…” hükmü,

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşme Kanunu’nun “Kesin teminat ve ek kesin teminatların geri verilmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde “Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların;

a) Yapım işlerinde; varsa eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının onaylanmasından sonra yarısı, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanı,

b) Yapım işleri dışındaki işlerde Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı,

Yükleniciye iade edilir.

Yüklenicinin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin yapım işlerinde kesin kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.

İşin konusunun piyasadan hazır halde alınıp satılan mal alımı olması halinde, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi şartı aranmaz.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teminatlar” başlıklı 55’inci maddesinin 6’ncı fıkrasında “(6) Kesin teminat mektuplarının süresi, ihale konusu işin kabul tarihi, garanti süresi öngörülen işlerde ise garanti süresi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in eki Ek-7’de yer alan Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Teminata ilişkin hükümler” başlıklı 11’inci maddesinde “11.1. Kesin teminat :

11.1.1.Yüklenici bu işe ilişkin olarak ……….. (rakam ve yazıyla) ……… kesin teminat vermiştir.

11.1.2. Kesin teminat mektubunun süresi …../…/…. tarihine kadardır. Kanunda veya sözleşmede belirtilen haller ile cezalı çalışma nedeniyle kabulün gecikeceğinin anlaşılması durumunda teminat mektubunun süresi de işteki gecikmeyi karşılayacak şekilde uzatılır.” hükmü ile bu maddeye bağlı 18 numaralı dipnotta “(1) Kesin teminat mektubunun süresi, ihale konusu işin kabul tarihi, garanti süresi öngörülen işlerde ise garanti süresi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenecektir.

(2) Kesin teminat mektubu dışındaki diğer değerlerden birinin kesin teminat olarak verilmesi halinde “Bu madde boş bırakılmıştır.” yazılacaktır.” hükmü,

İncelemeye konu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2020; işi bitirme tarihi 31.12.2022

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Tasarı’nın “Teminata İlişkin Hükümler” başlıklı 11’inci maddesinde “11.1. Kesin teminat

11.1.1. Yüklenici bu işe ilişkin olarak ………….. (rakam ve yazıyla) kesin teminat vermiştir.

11.1.2. Kesin teminat mektubunun süresi ../../…. tarihine kadardır. Kanunda veya sözleşmede belirtilen haller ile cezalı çalışma nedeniyle kabulün gecikeceğinin anlaşılması durumunda teminat mektubunun süresi de işteki gecikmeyi karşılayacak şekilde uzatılır.” düzenlemesi,

Hizmet Alımı İhalelerine ilişkin Tip Sözleşme Tasarısı’nın 18’inci dipnotunda “(1) Kesin teminat mektubunun süresi, ihale konusu işin kabul tarihi, garanti süresi öngörülen işlerde ise garanti süresi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenecektir.

(2) Kesin teminat mektubu dışındaki diğer değerlerden birinin kesin teminat olarak verilmesi halinde “Bu madde boş bırakılmıştır.” yazılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın 11’inci maddesinde yer alan kesin teminatın süresinin boş bırakıldığı görülmekle birlikte, idare tarafından belirlenecek bahse konu tarihin sözleşmenin yürütülmesine yönelik idarece öngörülecek muhtemel asgari bir süreye ilişkin olduğu, işin başlangıç ve bitiş sürelerinin Sözleşme Tasarısı’nda belirlendiği, isteklilerin buna ilişkin süreleri öngörebileceği, ayrıca söz konusu eksikliğin sözleşmeye davet yazısında da giderilebileceği hususları birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu tarihin Sözleşme Tasarısı’nın anılan maddesinde belirtilmemiş olmasının esasa etkili olmadığı ve teklif verilmesine engel nitelikte olmadığı, bu kapsamda başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder:

a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,

b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25 inci maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” hükmü yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 7 numaralı eki Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinin 26 numaralı dipnotunda “Bu madde aşağıda belirtilen açıklamalara uygun olarak İdare tarafından düzenlenecektir:

(1) Kısmi kabul öngörülmeyen işlerde, yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. Ancak, gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedilebileceği, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere idarece bu maddede belirlenecek oranda ceza uygulanacağı hususuna maddede yer verilecektir.

(2) Kısmi kabul öngörülen işlerde, yüklenicinin işin kısmi kabule konu olan kısmını süresinde tamamlamaması durumunda, İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı süresinde tamamlanmayan kısmın bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. Ancak, gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedilebileceği, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere idarece bu maddede belirlenecek oranda ceza uygulanacağı hususuna maddede yer verilecektir.

(3) İşin özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikteki işlerde, işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, idarece her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarı, sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. Ayrıca, bu aykırılıkların ardı ardına veya aralıklı olarak gerçekleştirilmek suretiyle belli bir sayıya ulaşması durumunda, yukarıda öngörülen ceza uygulanmakla birlikte 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği hususu ile sözleşmenin bu şekilde feshedilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısı (iki veya daha fazla) idarece belirlenerek bu maddede yazılacaktır. Ancak ağır aykırılık hallerinde, bu aykırılık halleri maddede belirtilmek kaydıyla, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi yukarıda öngörülen şekilde sözleşmenin feshedilebileceği hususuna da idarece gerek görülmesi halinde bu maddede yer verilecektir.

(4) İşin tamamının ya da kısmi kabule konu olan kısmının süresinde bitirilmemesi veya işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halleri hariç, idarece gerek görülüyorsa diğer sözleşmeye aykırılık hallerinin neler olduğu belirlenecek ve bu aykırılıkların gerçekleşmesi durumunda İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. Ancak, söz konusu aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedilebileceği, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere idarece bu maddede belirlenecek oranda ceza uygulanacağı hususuna maddede yer verilecektir.

(5) İdare tarafından kesilecek cezanın toplam tutarının, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmeyeceği hususu da bu maddede belirtilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.

İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:

16.1.1. İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin Binde 1 tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların 2’den fazla olması halinde ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilebilecektir. Ancak

Sağlık müdürlüğü tarafından uygulanacak işlemler:

Kullanıcı kurum tarafından ilgili ayda ki azami ceza sayısının üstünde aykırılığın oluştuğunun bildirilmesi halinde en az 10 (on) gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin %0.1 (binde bir)’i oranında gecikme ceza uygulanacaktır.
Sözleşme süresince ihtar çekme sayısı her bir kullanıcı kurum için azami 2 (iki) kezdir. Her hangi bir kullanıcı kurum için 2 (iki) defa ihtar çekilip ihtarlı süre içerisinde ceza uygulandıktan sonra yüklenicinin tekrar ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine aykırı hareket etmesi durumunda 3. kez ihtar çekilmeyip sözleşme tek taraflı olarak feshedilecektir.

hallerinde, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilebilecektir.

16.1.2. 16.1.1 nci maddede belirtilen haller dışında kalan

Kullanıcı kurum tarafından uygulanacak işlemler:

İşin özelliği gereği sürekli tekrar eden işlerde işin tekrar eden kısımlarının teknik şartname, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere o ayki hak edişinin %1 (yüzdebir) oranında ceza uygulanacaktır.
Kontrol teşkilatı tarafından tutanakla tespit edilen eksiklik yüklenici veya temsilcisine yazılı olarak derhal bildirilecektir. Düzeltme yapılması gereken durumlarda(tamir bakım onarım vb.) En geç 3 (üç) gün içerisinde eksikliğin giderilmesi istenecektir. Düzeltme işlemi gereken eksikliklerde ilk eksiklik bildirimi üzerinden 3(üç) gün geçmeden aynı konuda eksiklik bildirimi yapılamaz. İlgili aydaki aynı maddeden uygulanacak ceza sayısı azami 2 (iki) kez, farklı maddelerden 4(dört) kezdir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesine ait 26 numaralı dipnotta yapılan açıklamalardan, sürekli tekrar eden işlerde, işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmemesi halinde her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarının sözleşme bedelinin %1’ini geçmeyecek şekilde oran olarak belirleneceği, bu aykırılıkların ardı ardına veya aralıklı olarak gerçekleştirilmek suretiyle belli bir sayıya ulaşması durumunda, öngörülen ceza uygulanmakla birlikte 4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği hususu ile sözleşmenin bu şekilde feshedilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısının (iki veya daha fazla) idarece belirleneceği, ancak ağır aykırılık hallerinde, bu aykırılık halleri maddede belirtilmek kaydıyla, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi yukarıda öngörülen şekilde sözleşmenin feshedilebileceği hususuna da idarece gerek görülmesi halinde bu maddede yer verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Başvuruya konu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve Sözleşmenin Feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde, hizmetin ifa şeklinde yükleniciden kaynaklanan bir kusurun meydana gelmesi halinde her bir aykırılık hali için belli oranlarda ceza kesileceğine dair düzenlemenin ve bu aykırılıkların ardı ardına veya aralıklı olarak tekrarı ile belli bir sayıya ulaşması durumunda sözleşmenin 4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın feshedileceği hususu ile sözleşmenin bu şekilde feshedilebileceği düzenlenmiş olduğu anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “İşçilik maliyetlerindeki değişiklik” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye göre ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.

(2) İhale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülmüş ise, uygulama ayında fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyet bulunur ve fiyat farkı, bu maliyete asgari ücretteki brüt artış oranı uygulanarak hesaplanır. Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma ücretiyle ilgili olarak bu fıkraya göre belirlenen ücret esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.

(3) Uygulama ayına ilişkin aylık ücret bordrosunda belirtilen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı ile idari şartnamede idarece öngörülen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı arasında farklılık olması halinde, bu değişiklik fiyat farkı hesabında dikkate alınır.” açıklaması,

Aynı Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinde “…(3) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.” açıklaması,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde “81.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmektedir.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1. 31.08.2013 tarih ve 2013/5215 karar sayısı ile resmi gazetede yayınlanan ve 29/11/2013 tarihinde yürürlüğe girmiş olan kararnameye istinaden, 4734 sayılı kamu ihale kanununa göre ihale edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esasların 6. maddesi (fiyat farkı hesabına) göre fiyat farkı hesaplanacaktır. Fiyat farkına istinaden ek kesin teminat yatırılacaktır.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları

14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.

14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır. 31.08.2013 tarih ve 2013/5215 karar sayısı ile resmi gazetede yayınlanan ve 29/11/2013 tarihinde yürürlüğe girmiş olan kararnameye istinaden, 4734 sayılı kamu ihale kanununa göre ihale edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esasların 6. maddesi (fiyat farkı hesabına) göre fiyat farkı hesaplanacaktır. Fiyat farkına istinaden ek kesin teminat yatırılacaktır.

14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” düzenlemesi,

Öte yandan incelemeye konu ihaleye ait Teknik Şartname’lerde çalıştırılacak olan toplam 705 personelin niteliği ve asgari ücretin yüzde fazlası şeklinde alacağı ücretlerin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet Alımlarında “Fiyat Farkı” başlıklı 81’inci maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerektiği açıklamasına yer verilmiştir.

İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin 46.1’inci ve Sözleşme Tasarısı’nın 14.2’nci maddelerinde yer alan düzenlemeler ve bahse konu mevzuatın 6’ncı maddesi uyarınca fiyat farkı hesaplanmasının mümkün olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yürütülmesine ilişkin kayıt ve tutanaklar” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. Hizmetleri başlığı altındaki 26. maddesi “kontrol teşkilatı ve yetkileri” çerçevesinde tutulacak kayıtlar, yemek yiyen kişi sayısı her gün kontrol teşkilatı üyeleri ve yüklenici temsilcisinin de imzasının bulunduğu bir tutanakla tespit edilir ve aylık hakedişler bu tutanaklardaki kişi sayısı üzerinden tahakkuk ettirilir. Hizmet işleri kabul teklif belgesi, hizmet işleri kabul tutanağı, varsa kötü kusurlu ve eksik işlerin tespit tutanağı düzenlenir.

Kontrol teşkilatı ile yüklenicinin, işin yapılmasına ilişkin olarak hizmetin ifa edildiği dönemler itibariyle birlikte tutacakları kayıtlar, işin o dönem içerisinde yapılan kısmının teslimi anlamına gelir. Ancak yüklenici kayıt tutmaktan ve/veya tutulan kayıtları imzalamaktan imtina ederse kontrol teşkilatının kayıtları esas alınır ve bu kayıtların doğruluğu yüklenici tarafından kabul edilmiş sayılır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin 19’uncu maddesi ile bu maddeye bağlı 29’uncu dipnot aşağıdaki gibidir:

“Madde 19- İşin yürütülmesine ilişkin kayıt ve tutanaklar

19.1.²⁹

²⁹ İşin yürütülmesi sırasında Yüklenici ile birlikte Kontrol Teşkilatı tarafından tutulması öngörülecek kayıt ve tutanaklar işin niteliğine göre Genel Şartnamedeki usul ve esaslar çerçevesinde burada düzenlenecektir.” düzenlemesi,

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “İlgili kayıtlar” başlıklı 34’üncü maddesinde “İşyerinde, işin sözleşme ve eklerine ve iş programına uygun olarak yapılmasını temin ve bunun kontrolü için idarenin sözleşmesinde belirlediği kayıtlar, yüklenici ile birlikte kontrol teşkilatı tarafından tutulur. Yüklenici bu kayıtları ve ilgili belgeleri imzalamak zorundadır. Bunlardan imzalı birer kopya yükleniciye verilir.

Yüklenici, bu belgeler ve defterleri imzalamış olmakla içindekileri ve yapılan hesapların doğruluğunu kabul etmiş olur. Bu belgeleri imzalamaz veya ihtirazı kayıtla imzalarsa karşı görüşlerini yazılı olarak bildirmesi için, kayıt ve belgelerin kendisine gösterildiği tarihten başlamak üzere, on (10) gün süre verilir. Bu süre içinde karşı görüşlerini yazı ile bildirmezse belgelerin ve defterlerin içinde kayıtlı hususları kabul ve imza etmiş sayılır ve bu durumu tespit eden bir tutanak düzenlenerek kayıtlara eklenir.

Sözleşme konusu iş, belli bir hizmetin dönemler halinde ( günlük, haftalık, vs ) ifa edilmesi suretiyle yapılan sürekli nitelikte bir iş ise, yukarıda sözü edilen kayıtlar bu dönemler itibariyle tutulur ve kayıtlara itiraz da kayıtların tutulduğu sırada yapılır. Bu kayıtlarda işin sözleşme ve eklerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı, işlerdeki hata, kusur ve eksiklikler, kaç kişinin çalıştığı ve hangi makine ve ekipmanın kullanıldığı ve kontrol teşkilatı tarafından gerek görülen diğer hususlar belirtilir. Bu kayıt ve itirazlar hem hakediş ödemelerinde, hem de sözleşmenin sona erdiği tarihte kabul komisyonu tarafından gerçekleştirilecek kabul işlemlerinde esas alınır.” hükmü yer almakta olup, Şartname’nin değişik maddelerinde ise tutulacak tutanaklara yer verilmiştir. Söz konusu hükme göre, hizmet alımlarında işin sözleşme ve eklerine ve iş programına uygun olarak yapılmasının temini ve bunun kontrolü için idarenin sözleşmesinde belirlediği kayıtların yüklenici ile kontrol teşkilatı tarafından tutulacağı açıklanmış, tutulan kayıtların ve buna yönelik itirazların ise gerek hakediş ödemelerinde gerekse işin kabulünde kabul komisyonunca esas alınacağı belirtilmiştir.

İncelemeye konu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın 19’uncu maddesinde yemek yiyen kişi sayısı, hizmet işleri kabul teklif belgesi, hizmet işleri kabul tutanağı, varsa kötü kusurlu ve eksik işlerin tespit tutanak ve kayıtlarının tutulacağı düzenlemesi yer almakta olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez…” hükmü yer almaktadır.

Aynı Yönetmelik’in “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,

…

(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması, konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 74’üncü maddesinde “74.1. İdareler, ihale konusu işin niteliğini ve uygulama yönetmeliklerinin bu konuyu düzenleyen maddelerini esas alarak, ihale dokümanında kalite ve standart belgelerine ilişkin düzenleme yapabilirler. İhale konusu ile ilgisi bulunmayan veya işin niteliğinin gerektirmediği kalite ve standarda ilişkin belgelerin istenilmesi, 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğine aykırılık teşkil edecektir.

74.2. İdarece kalite ve standarda ilişkin belge istenmesi durumunda, standarda ilişkin tanıma (kritere), belgenin başvuru veya teklif kapsamında istenmesi halinde ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede, yükleniciden istenmesi halinde ise teknik şartnamede yer verilecektir.

…

74.5.1. İdarelerin kendi hizmet binalarında veya diğer görev sahalarında gerçekleştirilen hizmet alımı ihaleleri (örneğin; temizlik, özel güvenlik, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi, yemek hazırlama ve dağıtım hizmetleri gibi) ile personel/öğrenci taşıma hizmetleri ve araç kiralama hizmet alımı ihalelerinde kalite yönetim sistem belgesi istenmeyecektir.

…

74.6. Hizmet yeterlilik belgesinin kuruluş yapısı, planlama faaliyetleri ve sorumluluklar göz önünde bulundurulduğunda; idarelerin kendi hizmet binalarında gerçekleştirilen hizmetler (idarelerin hizmet binalarında, servislerce gerçekleştirilecek montaj, bakım ve onarım hizmetleri hariç) ile niteliği gereği hizmet yeterlilik belgesi istenmesi uygun olmayan (personel ve öğrenci taşıma hizmetleri, araç kiralama, mesleki eğitim, toplantı ve organizasyon hizmetleri gibi) ihalelerde bu belge istenmeyecektir. İdareler, hizmet yeterlilik belgesine yönelik düzenlemelerde; hizmet yeterlilik belgesinin hizmet kapsamını ve standardını açık olarak yazmalıdır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.2.

1- Teknik şartnamede belirtilen polikliniklere-ek hizmet binalarına ve hastanelere yemek taşıma işi bulunduğundan TS 13075 işyerleri-gıda maddeleri taşıma hizmetleri genel kurallar standardına uygunluk belgesi.

2- Kapasite raporu;

– Teklif verecek istekliler; isteklinin kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odası ya da esnaf ve sanatkarlar odası tarafından mevzuatına uygun olarak düzenlenen ihale tarihi itibari ile geçerli olan ve günlük üretim miktarının yarısı olan en az;

1.Kısım için; 21.337/2= 10669 öğün yemek pişirme ve hazırlama kapasitesini gösterir kapasite raporunu teklifleri ile birlikte sunmalıdırlar.

2.Kısım için; 23.449/2= 11725 öğün yemek pişirme ve hazırlama kapasitesini gösterir kapasite raporunu teklifleri ile birlikte sunmalıdırlar. kapasite raporuna ilişkin olarak yüklenicinin iş ortaklığı olması halinde kapasite raporuna ilişkin yeterlik kriteri ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir.

7.5.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. … 5- Olağanüstü hallerde ( yangın, su basması, deprem vs.) durumlarında personelin yemek ihtiyacını hızlıca karşılayabilmesi için isteklilerin yemek üretimini yapacak İzmir büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde bulunacak mutfağa ait TSE den alınan TSE 8985 iş yerleri yemek fabrikaları ve toplu yemek mutfakları genel kurallar standardına uygun hizmet veren işyeri hizmet yeterlilik belgesini ihale uhdesinde kalması durumunda sözleşme imzalanmadan önce, kendi mutfağı olmaması durumunda kiralanmış olan mutfak için noter onaylı kira sözleşmesini ve TSE den alınan TSE 8985 iş yerleri yemek fabrikaları ve toplu yemek mutfakları genel kurallar standardına uygun hizmet veren işyeri hizmet yeterlilik belgesini idareye sunacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı ve aynı düzenlemenin Sözleşme Tasarısı’nın 36’ncı maddesinin (5) numaralı bendinde de yer aldığı,

Teknik Şartnamelerin “İşin tanımı ve süresi” başlıklı 1’inci maddesinde “… (01/01/2020 – 31.10.2022) tarihleri arasında 36 (otuzaltı ay)süreyle; hastanede yatarak tedavi gören hastaların (yetişkin ve çocuk) ve refakatçilerinin, personel ve nöbetçi personelin, hizmet alımı suretiyle çalıştırılan personelin, hastanelerimize bağlı olan ek hizmet binalarında ve semt polikliniklerinde görevli personelin tüm resmi ve idari tatiller dâhil, haftanın yedi günü beslenme gereksinimlerini şartnamede öngörülen ilkeler doğrultusunda tüm normal kahvaltı, diyet kahvaltı, normal yemek, diyet yemek ve ara öğün(ara kahvaltı) gıda maddelerinin sağlanması yükleniciye ait olmak üzere (malzeme ve personel giderleri dâhil) hastane mutfağında hazırlanması, pişirilmesi, dağıtımı, bulaşıkların toplanması, yıkanması, kurutulması ve bir sonraki servise hazır ve temiz hale getirilmesi işini kapsar.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen ihale dokümanı düzenlemelerine göre ihale konusu iş için TS 13075 işyerleri-gıda maddeleri taşıma hizmetleri genel kurallar standardına uygunluk belgesinin ve idarece belirlenen sayıları ihtiva eden kapasite raporunun yeterlik kriteri olarak belirlendiği, diğer taraftan İzmir büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde bulunan mutfağa ait TSE 8985 iş yerleri yemek fabrikaları ve toplu yemek mutfakları genel kurallar standardına uygun hizmet veren işyeri hizmet yeterlilik belgesinin veya isteklinin kendi mutfağı olmaması durumunda kiralanmış olan mutfağa ilişkin belgelerin ise ihalenin uhdelerinde kalması durumunda sözleşme aşamasında sunulmasının istendiği görülmüştür.

Bu çerçevede, ihale konusu iş için yeterlilik kriteri olarak istenilen kapasite raporunun isteklilerin kayıtlı olduğu ticaret/sanayi odası ya da esnaf ve sanatkârlar odasının bulunduğu illerdeki mutfak/fabrikalara ilişkin olarak düzenlenmiş olan mevcut kapasite raporlarının sunulabileceği, kapasite raporunun İzmir ili sınırları içerisinde yer alan fabrikaya ilişkin sunulma gibi bir zorunluluğun bulunmadığı, bu bakımdan İdari Şartname’nin 7.5.2’nci maddesinde kapasite raporunun ihaleye katılım koşulu olarak düzenlendiği, aynı Şartname’nin 47.5’inci maddesinde yapılan düzenlemenin ise, sözleşmenin uygulanma aşamasına ilişkin olarak olağanüstü durumların ortaya çıkmasına yönelik tedbir niteliğinde olduğu anlaşıldığından, söz konusu düzenlemelerde çelişki olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan başvuru sahibinin “İzmir il sınırları içerisinde mutfağa sahip olmayan isteklilerin kiralama yoluyla ihaleye katılımına olanak sağlanmış olsa da, netice itibariyle İzmir ili sınırları içerisinde ihaleye katılamayacağı, bu hususun 4734 sayılı Kanun’un “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesine aykırı olduğu” şeklindeki iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

İncelemeye konu ihalenin İzmir İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı kurumların mutfağında yemeğin pişirilerek bağlı semt poliklinikleri, ek hizmet binaları ve Teknik Şartname’de belirlenen hastanelere taşınması hizmetinden oluştuğu, dolayısıyla işin esasının yemeğin idarenin mutfaklarında hazırlanması olduğu, ancak İdari Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinin (5) numaralı bendinde düzenlendiği gibi olağanüstü hallerde (yangın, su basması, deprem vs.) yemeğin idare mutfağında hazırlanamayacağının anlaşılması durumunda personelin yemek ihtiyacını hızlıca karşılayabilmesi, yemeklerin zamanında ve sıcak olarak hastalara ve personele dağıtımının yapılması, herhangi bir mağduriyet olmaması, yemek hizmetlerinin temiz ve sağlıklı koşullarda yapılıp yapılmadığının tespiti ve denetim yapılabilmesi için yüklenicinin mutfağının il sınırları içerisinde olmasının istenilmesi ve il sınırları içerisinde mutfağı olmayan yüklenicinin ise il sınırları içerisinde kiralayacağı bir mutfakta yemek hazırlaması gerektiğine yönelik ihale dokümanında düzenleme yapabileceği, söz konusu kritere ilişkin belgelendirmenin sözleşme aşamasında yapılacağı, dolayısıyla ihaleye katılımda istenilen bir yeterlilik kriteri olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “… h) 1-İşletme Kayıt Belgesi; Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından verilmiş olan gıda işletmelerinin faaliyet konularına göre;

1) Toplu tüketim işletmeleri

2) Depo, Gıda Satış ve Perakende faaliyet gösteren işletmeler

Firma adına düzenlenmiş olan işletme kayıt belgesini sunmak zorundadır. İş ortaklığı olarak ihaleye teklif verecek olan istekliler; tüm ortakların kendi adına düzenlenen işletme kayıt belgesini sunmak zorundadır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Aktarılan düzenleme uyarınca isteklilerin işletme kayıt belgesini teklifleri ile birlikte sunmaları gerektiği, işletme kayıt belgelerinin faaliyet konusunun ise Toplu tüketim işletmeleri ve Depo, Gıda Satış ve Perakende faaliyet gösteren işletmeler şeklinde olması gerektiği ifade edilmiştir.

5996 sayılı Kanun’a dayanılarak hazırlanan Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…(2) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

…

c) İşletme kayıt belgesi ve numarası: İstenilen bilgi ve belgeleri tamamlanmış kayıt kapsamındaki gıda işletmelerine yetkili merci tarafından verilen belgeyi ve bu belge üzerinde yer alan, Ek-6’da belirtildiği şekilde kodlanacak olan harf ve rakamlardan oluşan belge üzerindeki numarayı,

…

f) Gıda işletmesi: Kâr amaçlı olsun veya olmasın kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından işletilen, gıdaların üretildiği/işlendiği/muhafaza edildiği/depolandığı/dağıtıldığı/nakledildiği/satıldığı/servis edildiği herhangi bir aşaması ile ilgili herhangi bir faaliyeti yürüten işletmeyi,

…

h) Gıda üretim yeri: Gıda maddelerinin ham maddeden başlayarak; depolama, tasnif, işleme, değerlendirme, dayanıklı hale getirme, ambalajlama işlerinden bir veya birkaçının yapıldığı ve gıda maddeleri satış yerlerine gönderilmek üzere depolandığı tesisler ile bu tesislerin tamamlayıcısı sayılacak yerlerin tamamını,

ı) Gıda satış yeri: Her türlü ham, yarı mamul ve mamul gıda maddelerinin toptan veya perakende dağıtım ve satışının yapıldığı ve bunların satış için depolandığı yerleri,

i) Toplu tüketim yeri: Gıda maddelerinin tekniğine uygun şekilde işlendiği, üretildiği ve aynı mekânda tüketime sunulduğu yerleri ifade eder.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Kayıt usul ve esasları” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Depo, perakende, toplu tüketim işletmecileri Ek-2’deki; gıda üreten işletmeciler Ek-3’teki bilgi ve belgeler ile birlikte yetkili merciye başvururlar.

(2)Yetkili merci tarafından başvuru on beş iş günü içerisinde incelenir. Bilgilerin ve belgelerin eksiksiz hazırlanmış olması durumunda, gıda işletmelerine yetkili merci tarafından Ek-5’te yer alan işletme kayıt belgesi, Ek-14’te yer alan kayıt kapsamındaki gıda işletmelerinin faaliyet konuları belirtilerek düzenlenir. Gıda Hijyeni Yönetmeliği hükümlerine uygunluğu açısından ekmek, ekmek çeşitleri, diğer ekmek çeşitleri ve sade pide üreten işletmeler yerinde resmi kontrole tabi tutulur. Yerinde yapılan resmi kontrol sonucunda işletmenin uygun bulunması halinde Ek-5’te yer alan işletme kayıt belgesi, Ek-14’te yer alan kayıt kapsamındaki gıda işletmelerinin faaliyet konuları belirtilerek düzenlenir.

…

(4) İşletme kayıt belgesi; üzerinde yazılı ticaret unvanı, gerçek ve tüzel kişi, işletme adresi ve faaliyet konusu için geçerlidir. Bu bilgilerden herhangi birinin değişmesi durumunda kayıt belgesi geçerliliğini kaybeder. Gıda işletmecisi, değişiklik durumlarında ilgili bilgi ve belgeler ile işletme kayıt belgesinin aslını bir dilekçeye ekleyerek en geç üç ay içerisinde yetkili mercie yazılı başvuruda bulunur. Yetkili merci tarafından ilgili değişiklik yapılarak işletme kayıt belgesi yeniden düzenlenir.

…

(7) Bakanlık kayıtlı gıda işletmeleri için liste oluşturur ve bu listeleri güncel tutar.” hükmü bulunmaktadır.

24.11.2016 tarihinde yapılan değişiklik ile anılan Yönetmelik’in Ek-14’ünde belirtilen “Kayıt Kapsamındaki Gıda İşletmelerinin Faaliyet Konuları” 01.01.2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıdaki 6 grupta toplanmıştır.

“1- Gıda üretimi yapan işletmeler.

2- Depo, gıda satış ve diğer perakende faaliyet gösteren işletmeler.

3- Toplu tüketim işletmeleri.

4- Yerel marjinal ve sınırlı faaliyetler kapsamındaki işletmeler.

5- İstisnai hükümlere göre faaliyet gösteren işletmeler.

6- Ekmek, ekmek çeşitleri, sade pide üreten işletmeler.”

İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinde isteklilerin işletme kayıt belgesini teklifleri ile birlikte sunmaları gereken işletme kayıt belgelerinin faaliyet konusunun; Toplu tüketim işletmeleri veya Depo, Gıda Satış ve Perakende Faaliyet Gösteren İşletmeler şeklinde belirlendiği,

İdarenin söz konusu belirlemeyi yapmadan önce 13.06.2019 tarih ve 1682 sayılı yazı kapsamında İzmir İl Gıda, Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden incelemeye konu ihaleye ilişkin yeterliliğe esas olacak işletme kayıt belgesinin faaliyet alanının kapsamı konusunda görüş talep edilmesi üzerine İzmir İl Gıda, Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün 24.06.2019 tarih ve 36138 sayılı yazısında söz konusu faaliyet alanının “Hazır Yemek, Tabldot Yemek Üretimi” kategorisinde yer aldığı ve işletme kayıt belgesinde “Depo, gıda satış ve diğer perakende faaliyet gösteren işletmeler ve Toplu tüketim işletmeleri” ifadesinin yer aldığından bahsedildiği, bunun üzerine idarece söz konusu düzenlemenin yapıldığı anlaşılmaktadır.

İncelemeye konu ihalenin İzmir İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı kurumların mutfağında yemeğin pişirilerek bağlı semt poliklinikleri, ek hizmet binaları ve Teknik Şartname’de belirlenen hastanelere taşınması hizmetinden oluştuğu, bu bakımdan belirlenen işletme kayıt belgelerinin faaliyet konularının buna göre belirlendiği ve isteklilerin ihale konusu iş için sunacakları işletme kayıt belgelerinin faaliyet konusunun “Toplu tüketim işletmeleri veya Depo, Gıda Satış ve Perakende Faaliyet Gösteren İşletmeler” olması gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

1- Çalıştırılan işçilerin yemek ihtiyaçları hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak karşılanacaktır. İstekliler tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyecektir.

2- Ayrıca detayı teknik şartnamede belirtilen diğer tüm giderler teklif fiyata dahil edilecektir.

3- Yüklenici personellere yol bedeli olarak (geliş gidiş) öngörülen ücreti bordroda gösterip her bir personelin banka hesabına maaşıyla birlikte aktaracaktır. Yol parası 26 iş günü üzerinden gidiş dönüş günlük brüt 8,39 TL. verilecektir. Yol gideri teklif fiyata dahildir.

…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Personele Ödenecek Ücretler” başlıklı 6’ncı maddesinin son cümlesinde “Firma personelinin yemeği yüklenici tarafından karşılanacak olup, hastane menüsüyle aynı olacaktır. Firma işçi yemeklerini Kurum rasyonlarında dahil etmeyecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesine göre çalıştırılan işçilerin yemek ihtiyaçlarının hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak karşılanacağı düzenlemesinin yer aldığı, söz konusu düzenlemenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlığı altında düzenlenmesi nedeniyle personelin yemek maliyetinin teklif fiyata dahil olduğu ve yüklenici tarafından karşılanacağı, bu hususun Teknik Şartname’nin “Personele Ödenecek Ücretler” başlıklı 6’ncı maddesinde de açıkça düzenlendiği, hizmet süresi içerisinde ihale dokümanında çalıştırılacak personel sayısının açık bir şekilde belirlendiği, yüklenici bünyesindeki çalışanların yemek giderlerinin, dokümanda belirlenen esaslar dâhilinde isteklilerce hesaplanacak öğün maliyetine dâhil edilmek suretiyle teklif birim fiyatlarının oluşturulabileceği anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Hizmetin özelliğine göre sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım sigorta vergi resim ve harç giderleri teknik şartnamede belirtilen benzeri tüm giderleri yükleniciye aittir ve teklif fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

1- Çalıştırılan işçilerin yemek ihtiyaçları hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak karşılanacaktır. İstekliler tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyecektir.

2- Ayrıca detayı teknik şartnamede belirtilen diğer tüm giderler teklif fiyata dahil edilecektir.

3- Yüklenici personellere yol bedeli olarak (geliş gidiş) öngörülen ücreti bordroda gösterip her bir personelin banka hesabına maaşıyla birlikte aktaracaktır. Yol parası 26 iş günü üzerinden gidiş dönüş günlük brüt 8,39 TL. verilecektir. Yol gideri teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %2 dir. 19.01.2013 tarih ve 28533 sayılı resmi gazetede yayınlanan 6385 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunun 9 maddesi ile, 01.09.2013 tarihinden geçerli olmak üzere kısa vadeli sigorta kolları pirim oranı sigortanın pirime esas kazancının %2 si olarak belirlenmiştir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Çalıştırılacak personele ilişkin dosyalar” başlığı altında “Personelin Eğitimi

Personelin hizmet içi eğitimleri hizmetin yürütüleceği sağlık tesisinin eğitim birimi ile varsa diyetisyen/gıda mühendisi tarafından koordineli bir şekilde planlanacaktır.

Yüklenici, personelin hizmet içi eğitimini, 28698 sayılı hijyen eğitimi yönetmeliği doğrultusunda yapacak, tutanakları komisyona düzenli şekilde verecektir. Yeni işe aldığı personeli ise 1 hafta eğitime tabii tuttuktan sonra çalıştıracaktır.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlar dahil) yerine getirilmesine ilişkin

Ulaşım, hamaliye, vergi, resim, harç giderleri, hizmetin muayenesi aşamasında gerek duyulması halinde(idari şartnamede belirtilen sayıda), laboratuvar tahlil ve testler idarece yaptırılacak ve bunlara ait tetkik bedelleri, teknik şartnamesinde ayrıntılarına yer verilen yemek ve kahvaltı malzeme giderleri, çalıştırılacak personel giderleri, personel giyim giderleri, demirbaş malzemenin kullanım bedeli ve diğer giderler elektrik, su, doğalgaz gideri, ilaçlama gideri, temizlik ve sarf malzeme gideri, yemek taşıma ve araç yakıt gideri ve teknik şartnamede tanımlanmış hizmetin sunumu ve personel ile ilgili diğer giderler sözleşme bedeline dahildir. İlgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak Katma Değer Vergisi, sözleşme bedeline dahil olmayıp İdare tarafından Yükleniciye ödenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İncelemeye konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı için çalıştırılacak personelin eğitim giderlerinden yüklenicinin sorumlu olduğu, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde detayı teknik şartnamede belirtilen diğer tüm giderler teklif fiyata dahil edileceğinin düzenlendiği, Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde çalıştırılacak personele ilişkin giderlerin sözleşme bedeline dahil ve yükleniciye ait olduğunun düzenlendiği, söz konusu maliyetin öğün maliyetine dahil olacağı, çalıştırılacak personelin eğitimi konusunda İş Kanunu’ndan doğan yükümlülükleri yerine getirmede sorumluluğun yükleniciye ait olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

10) Başvuru sahibinin 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:

Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) İzmir ili döner sermaye muhasebe birimlerince ödeme yapılacaktır. ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:

Her ne kadar personel çalıştırılmasına dayalı olmasa da, yüklenici hizmetin verildiği ayın son günü veya takip eden ilk günü içerisinde, hizmetin aya ait hakediş işlemlerini yapılmasını isteyen bir dilekçe ile ilgili idareye başvurur. …

10-Yüklenici personellere yol bedeli olarak (geliş gidiş) öngörülen ücreti bordroda gösterip herbir personelin banka hesabına maaşıyla birlikte aktaracaktır. Yol parası 26 iş günü üzerinden gidiş dönüş günlük brüt 8,39 TL verilecektir. Yol gideri teklif fiyata dahildir.

11- İlgili ay içerinde yemek tüketim sayılarını gösteren belgeler; rasyo-kartlı geçiş-ve imza ile kayıt altına alınan sayılar esas alınacaktır.

…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Hizmetin Yapılma Şekli” başlıklı 12’nci maddesinde “1. Hastane kadrolarında bulunan tüm personel ile yönetmelikler gereği hastanelerde staj yapan öğrencilere ve hizmet içi eğitime gelen sağlık personeline öğle yemeği, aynı personellerden nöbet tutanlara ise akşam yemeği verilir. Kurumda yatan hasta ve refakatçilerine her gün kahvaltı, Öğle ve akşam yemeği verilir. Yataklı Tedavi Kurumlan İşletme yönetmeliğinin ilgili maddelerindeki hükümlere göre nöbetçilere üç öğün (gece kahvaltısı, öğle ve akşam yemeği)yemek ve vardiyaya kalan personele çalışma sürelerine isabet eden öğünlerde yemek verilir. Hizmetin yürütüldüğü Sağlık tesisinde gece nöbeti tutan personellere gece kahvaltısı verilir. Ayrıca hastanede hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilere; hizmet alımı konusu ihale dokümanında (şartname ve sözleşmelere) “çalıştırılan işçilerin yemeği ilgili sağlık tesisince karşılanır” hükmü konulmuş ise, çalışma sürelerine isabet eden öğünlerde yemek verilir.

2. Hastane idaresi bir gün sonraki öğünler için; personel, hasta ve refakatçi sayılarını en geç 15.30 ‘a kadar firma yetkilisine bildirecektir. Bu sayılar Cuma günleri 3 günlük (Cumartesi-Pazar- Pazartesi), resmi tatillerde ise tatil süresini ve tatili takip eden ilk iş gününü kapsayacak şekilde çıkarılacaktır. Bildirim yapılmadığında ya da geç bildirildiğinde bir önceki günün sayıları esas alınarak yemek üretimi yapılacaktır.

…

7.4. Yemek yiyen personel sayısı, sistemin bilgisayar kayıtlarına göre belirlenecektir. Yemekhanelerde yemek yiyen personeller için hak ediş ödemeleri, yemek sayısı olarak kart sisteminden çıktı alınan veriler esas alınarak yapılacaktır… Kontrol teşkilatı tarafından kontrol edildikten sonra işleme alınacak olup, hak ediş ödemelerinde bu liste esas alınacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından şikâyete konu edilen düzenlemelerin Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinin (11) numaralı bendi ve Teknik Şartname’nin 12.7.4’üncü maddesi olduğu, söz konusu düzenlemelerin idarenin hakediş hesabı kapsamında hastanelerde yemek yiyecek olan personel sayılarına ilişkin olduğu, söz konusu düzenlemelerde herhangi bir çelişki bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan, başvuru sahibinin “idarenin talep ettiği yemek miktarlarından daha az miktarda yemek yenmesi durumunda yüklenici ile idare arasında ihtilaf yaşanacağı” şeklindeki iddiası kapsamında yapılan incelemede;

Teknik Şartname’nin 12.2’nci maddesinde yer alan düzenlemeye göre yemek yiyecek olan personel, hasta ve refakatçi sayılarının hastane idaresi tarafından bir gün önceden yükleniciye bildirileceği, hizmetin niteliği gereği bu sayılardaki olası artış veya azalış olması durumunda idarece söz konusu durumun yükleniciye bildirileceği ve buna göre ödeme yapılacağı, bu bakımdan söz konusu düzenlemelerin isteklilerin tekliflerini oluşturmasına engel bir durumun olmadığı sonucuna varılmıştır.

11) Başvuru sahibinin 11’inci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Hizmetin Yapılma Şekli” başlıklı 12’nci maddesinde “6. Hasta, refakatçi ve personeller için aynı gün içerisinde 3 kap olarak sunulan öğle ve akşam yemeklerinin menüleri hazırlanırken, menüyü hizmetin yürütüldüğü sağlık tesisi hazırlar. Öğle ve akşam menüsü aynı olabileceği gibi çapraz menü uygulaması da (akşam menüsünde çıkan yemekler bir gün sonra öğle menüsünde çıkacak) yapılabilecektir, buna hastane idaresi karar verecektir. Ancak her öğün ayrı ayrı hazırlanıp pişirilecektir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Normal Yemek Çeşitleri ve Menüdeki Sıraları” başlıklı 15.3’üncü maddesinde “

…

15 GÜNLÜK ÖRNEK NORMAL KAHVALTI VE NORMAL YEMEK (ÇAPRAZ) MENÜSÜ

KAHVALTI ÖĞLE YEMEĞİ AKŞAM YEMEĞİ

1. GÜN Çay

Yumurta

Paket Fındık kreması Siyah Zeytin Ekmek Izgara Tavuk- Garnitür Pilav

Mercimek Çorba

Aşure Çoban Kavurma

Karışık Yaz Kızartması Karpuz

2. GÜN Poşet Süt Paket Peynir Paket Reçel Yeşil Zeytin Poğaça Çoban Kavurma

Karışık Yaz Kızartması Karpuz Etli Taze Fasulye

Pirinç Pilavı

Poşet Yoğurt

3. GÜN Çay

Kaşar Peynir Paket Bal Paket Tereyağı Ekmek Etli Taze Fasulye

Pirinç Pilavı

Poşet Yoğurt Püreli Haşan Paşa

Köfte Tarhana

Çorba

Çoban Salata

4. GÜN Çay

Beyaz Peynir Paket Fındık kreması Siyah Zeytin Ekmek Püreli Haşan Paşa Köfte Tarhana Çorba

Çoban Salata Kıymalı Milföy

Börek Zeytinyağlı Bezelye Poşet

Ayran

5. GÜN Çay

Yumurta Paket Reçel Yeşil Zeytin Ekmek Kıymalı Milföy Börek Zeytinyağlı Bezelye

Poşet Ayran Fırın Tavuk

Pirinç Pilavı

Kakaolu Supangle

6. GÜN Poşet Süt Kaşar Peynir Paket Bal Paket Tereyağı Ekmek Fırın Tavuk

Pirinç Pilavı

Kakaolu Supangle Ekşili Köfte

Soslu Makama

Şeftali

7. GÜN Çay

Paket Peynir Paket Tahin-pekmez Siyah Zeytin Ekmek Ekşili Köfte

Soslu Makarna Şeftali Etli Kuru Fasulye

Bulgur Pilavı

Karışık Turşu

8. GÜN Çay

Yumurta

Paket Fındık kreması Siyah Zeytin Ekmek Etli Kuru

Fasulye Bulgur

Pilavı

Karışık Turşu Tas Kebabı

Cevizli Erişte

Elma

9. GÜN Poşet Süt Paket Peynir Paket Reçel Yeşil Zeytin Poğaça Tas Kebabı Cevizli Erişte Elma Püreli Dalyan Köfte Zeytinyağlı Barbunya Pilaki

Poşet Yoğurt

10. GÜN Çay

Kaşar Peynir Paket Bal Paket Tereyağı Ekmek Püreli Dalyan Köfte Zeytinyağlı Barbunya Pilaki

Poşet Yoğurt Patates Oturtma Yayla Çorba Şekerpare

11. GÜN Çay

Beyaz Peynir Paket Fındık kreması Siyah Zeytin Ekmek Patates Oturtma Yayla Çorba Şekerpare Çiftlik Kebabı Pirinç Pilavı Cacık

12. GÜN Çay

Yumurta Paket Reçel Yeşil Zeytin Ekmek Çiftlik Kebabı Pirinç Pilavı Cacık Tavuk Sote

Spagetti Makarna

Çoban salata

13.GÜN Poşet Süt Kaşar Peynir Paket Bal Paket Tereyağı Ekmek Tavuk Sote Spagetti Makama Çoban salata Kıymalı Kabak Dolma Domates

Çorbası Erik

14.GÜN Çay

Paket Peynir Paket Tahin-pekmez Siyah Zeytin Ekmek Kıymalı Kabak Dolma Domates Çorbası

Erik Etli Bamya

Patatesli Tepsi Böreği Kuru Kayısı

Komposto

15.GÜN Çay

Beyaz Peynir Paket Reçel Yeşil Zeytin Ekmek Etli Bamya Patatesli Tepsi Böreği

Kuru Kayısı Komposto Izgara Tavuk- Garnitür Pilav

Mercimek Çorba

Aşure

Not: Örnek menünün 15 tam gün olabilmesi için 1. gün öğlen ve 15. gün akşam menüsü aynı tutulmuştur.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Hizmetin Yapılma Şekli” başlıklı 12’nci maddesinin (6) numaralı bendinde öğle ve akşam menüsü aynı olabileceği gibi çapraz menü uygulamasının da (akşam menüsünde çıkan yemekler bir gün sonra öğle menüsünde çıkacak) yapılabileceği ve buna hastane idaresinin karar vereceğinin düzenlendiği, söz konusu hususun idarenin takdirinde olduğu, ayrıca başvuru sahibi tarafından söz konusu düzenlemenin hangi açıdan mevzuata aykırı olduğunun da ifade edilmediği, dolayısıyla iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

12) Başvuru sahibinin 12’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin Genel Sorumlulukları” başlıklı 6’ncı maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir.

Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır. Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” hükmü,

Anılan Şartname’nin “Kontrol teşkilatı ve yetkileri” başlıklı 26’ncı maddesinde “… Yüklenici kullanacağı her türlü malzemeyi kontrol teşkilatına gösterip iş için elverişli olduğunu kabul ettirmeden iş yerinde kullanamaz. Malzemenin şartnamelere uygun olup olmadığını inceleyip gözden geçirmek için kontrol teşkilatı istediği şekilde deneyler yapabilir ve ister işyerinde, ister özel veya resmi laboratuvarlarda olsun, bu deneylerin giderleri sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici tarafından karşılanır. Yüklenici, deneylerin işyerinde yapılmasını isterse bunun için gerekli araç ve teçhizatı kendisi sağlamak zorundadır…” hükmü bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen Genel Şartname maddelerinde, yüklenici tarafından işlerin gereken özen gösterilmek suretiyle planlanacağı ve sözleşmede öngörüldüğü şekilde yürütüleceği, tamamlanacağı ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak gidereceği belirtilmiş olup bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testlerin yaptırılacağı ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edileceği hükme bağlanmıştır. Ayrıca ihale konusu iş kapsamında istenilen malzemenin şartnamelere uygun olup olmadığının denetimi için kontrol teşkilatının istediği şekilde deneylerin yapılabileceği ve ister işyerinde ister özel veya resmi laboratuvarlarda olsun, bu deneylerin giderlerinin sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici tarafından karşılanacağı belirtilmiştir.

Teknik Şartname’nin “Yemeklerin Hazırlanması” başlıklı 12.3’üncü maddesinde “12.3.3. Kontrol teşkilatının gerek görmesi durumunda, gıda maddelerinin veya pişmiş yemeklerin tüm giderleri yükleniciye ait olmak üzere; Gıda Üretim Satış Yerleri Hakkında Yönetmeliğin 41. maddesi, 626 yayın numaralı Gıda Maddeleri Satış ve Toplu Tüketim Yerlerinden Numune Alma Rehberi esaslarına göre alınacak numunelerin fiziki, kimyasal, bakteriyolojik, mikrobiyal kriterleri ve diğer kontrol analizleri yapılacaktır. Yüklenici Kontrol teşkilatının isteği doğrultusunda bu analizleri yaptırmakla ve gıda analiz raporlarını zamanında sunmakla yükümlüdür. Uygun görülmeyen gıda maddeleri uygun olanlar ile derhal değiştirilecektir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Günlük Şahit Numune Alımı” başlıklı 12.11’inci maddesinde “Yüklenici tarafından yemeğin hazırlandığı mutfakta her gün servise sunulan yemeklerden numuneler alınacaktır. Ayrıca yemeğin sunum öncesi yüklenici tarafından numuneler alınacaktır. Hastane idareleri gerek gördüğü takdirde yemek numunelerini yetkili kuruluşlara her türlü tahlil için gönderebilecektir. Bu tahliller için gereken tüm masraflar firma tarafından karşılanacaktır. Numuneler hem öğlen hem akşam yemekleri için ayrı ayrı alınacaktır. Yüklenici, sunuma hazır yemek numunesi miktarı kadar steril numune poşetlerini temin edecektir.

Steril numune alma poşetleri en az 11 cm x 14 cm ebatta ve en az 200 gr. lık numune yemekleri alabilecek hacimde, polietilen yapıda, gıdaya uygunluk sertifikalı, sterilizasyon etiketli, kilitli ve ayakta durabilen poşet şeklinde olacaktır.

a) Gıda numuneleri bütün kitleyi temsil edecek şekilde homojen olarak alınacaktır.

b) Gıdaların uygun şartlarda üretildiğini ve insan sağlığını olumsuz yönde etkileyecek mikrobiyolojik risk taşımadığını doğrulamak amacıyla, o öğün çıkan yemek çeşitlerinin hepsinden en az 200 gr numune alınacaktır.

c) Şahit numune poşetleri üzerlerine o günün tarihi yazılacaktır. Eğer gıda daha önceden üretilmiş ise üretim tarihide mutlaka şahit numunenin üzerine yazılacaktır.

d) Alman şahit numune 72 saat süreyle +4°C Meki şahit numune dolabında/alanında saklanacaktır. 72 saatin sonunda yüklenici tarafından imha edilecektir.

e) Bu süreç zarfında hasta, refakatçi ve personelden herhangi bir şikâyet gelir ve/veya kontrol teşkilatı uygun görürse numuneler soğuk zinciri kırılmadan ilgili laboratuvara gönderilecektir.

f) Alınan şahit numuneler Şahit Numune Takip Formu’na kaydedilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Aktarılan düzenlemeler uyarınca, kontrol teşkilatının gerek görmesi durumunda, gıda maddelerinin veya pişmiş yemeklerin tüm giderleri yükleniciye ait olmak üzere alınacak numunelerin fiziki, kimyasal, bakteriyolojik, mikrobiyal kriterleri ve diğer kontrol analizleri yapılacağı, mutfakta her gün servise sunulan yemeklerden numuneler alınacağı, ayrıca yemeğin sunum öncesi yüklenici tarafından numuneler alınacağı, hastane idareleri gerek gördüğü takdirde yemek numunelerini yetkili kuruluşlara her türlü tahlil için gönderebileceği, bu tahliller için gereken tüm masraflar firma tarafından karşılanacağı düzenlenerek söz konusu numunelere ilişkin esasların düzenlendiği görülmüştür.

Söz konusu düzenlemeler kapsamında yemek örneklerinin 72 saat boyunca muhafazasının zorunluluğu ifade edilmiş ve sağlıkla ilgili olumsuz durum yaşanmasına özgü olarak gerektiğinde analiz maliyetinin yükleniciye ait olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle idarece analiz sayısı ve sıklığının belirlenmesinin önceden mümkün olmadığı, ihale konusu iş kapsamında toplam öğün sayısının da belli olduğu, her öğün için pişirilen yemeklerden alınan numunelerin gerekli görülmesi durumunda tetkikinin yaptırılacağı anlaşılmaktadır. Diğer bir ifadeyle, işin yürütülmesi aşamasında zehirlenme, kokuşma vb. sağlık sorununa yol açacak olayların yaşanmaması halinde söz konusu analizlerin yapılmayacağı, bu hadiselerin gerçekleşmesi halinde ortaya çıkabilecek maliyetin genel giderler arasında değerlendirilebileceği, Teknik Şartname’nin 12.3.3’üncü maddesinde 626 yayın numaralı Gıda Maddeleri Satış ve Toplu Tüketim Yerlerinden Numune Alma Rehberi esaslarına göre alınacak numunelerin fiziki, kimyasal, bakteriyolojik, mikrobiyal kriterleri ve diğer kontrol analizleri yapılacağının belirlendiği, söz konusu giderlerin genel gider kapsamında değerlendirilebilecek nitelikte bir maliyet olması nedeniyle isteklilerce teklif fiyat hazırlanmasına engel oluşturmayacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

13) Başvuru sahibinin 13’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Hizmetin özelliğine göre sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım sigorta vergi resim ve harç giderleri teknik şartnamede belirtilen benzeri tüm giderleri yükleniciye aittir ve teklif fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

1- Çalıştırılan işçilerin yemek ihtiyaçları hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak karşılanacaktır. İstekliler tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyecektir.

2- Ayrıca detayı teknik şartnamede belirtilen diğer tüm giderler teklif fiyata dahil edilecektir.

3- Yüklenici personellere yol bedeli olarak (geliş gidiş) öngörülen ücreti bordroda gösterip her bir personelin banka hesabına maaşıyla birlikte aktaracaktır. Yol parası 26 iş günü üzerinden gidiş dönüş günlük brüt 8,39 TL. verilecektir. Yol gideri teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %2 dir. 19.01.2013 tarih ve 28533 sayılı resmi gazetede yayınlanan 6385 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunun 9 maddesi ile, 01.09.2013 tarihinden geçerli olmak üzere kısa vadeli sigorta kolları pirim oranı sigortanın pirime esas kazancının %2 si olarak belirlenmiştir.” düzenlemesi,

İhale dokümanı kapsamında isteklilere verilen “Birim fiyat teklif cetveli”nin ise 1. ve 2. kısım için;

“…

1. KISIM ( 1.KISIM KUZEY -( TEPECİK E.A.H.-BORNOVA ADSM-ALSANCAK ADSM-DR SUAT SEREN GÖG. HAST-MENEMEN D.H.-ALİAĞA- MENEMEN ADSM- KEMALPAŞA-BERGAMA-KINIK-DİKİLİ-FOÇA- ÇİĞLİ EĞİT.- KARŞIYAKA ADSM-BUCA SEYFİ DEMİRSOY-BUCA KADIN DOĞUM BORNOVA TÜRKAN ÖZİLHAN))

Sıra No Açıklama Birimi Miktarı

1 NORMAL KAHVALTI öğün 3.894.531

2 DİYET KAHVALTI öğün 1.483.297

3 ARA KAHVALTI/ARA ÖĞÜN öğün 1.891.554

4 NORMAL YEMEK öğün 12.986.883

5 DİYET YEMEK öğün 3.129.493

2. KISIM (2.KISIM GÜNEY-(İKÇÜ ATATÜRK EĞT.ARŞ. -HATAY EK BİNA-GAZİEMİR-NARLIDERE ADSM-EĞİTİM DİŞ-ÇEŞME?SEFERİHİSAR?URLA- KARABURUN-BOZYAKA- DR. BEHÇET UZ?ALSANCAK D.H.- TİRE D.H TORBALI D.H-TORBALI ADSM-ÖDEMİŞ D.H.-BAYINDIR-KİRAZ-SELÇUK))

Sıra No Açıklama Birimi Miktarı

1 NORMAL KAHVALTI öğün 3.571.500

2 DİYET KAHVALTI öğün 1.673.500

3 ARA KAHVALTI/ARA ÖĞÜN öğün 3.275.900

4 NORMAL YEMEK öğün 13.041.531

5 DİYET YEMEK öğün 3.419.200

6 ÇOCUK NORMAL KAHVALTI öğün 105.000

7 ÇOCUK DİYET KAHVALTI öğün 38.000

8 ÇOCUK ARA KAHVALTI/ARA ÖĞÜN öğün 280.000

9 ÇOCUK NORMAL YEMEK öğün 185.000

10 ÇOCUK DİYET YEMEK öğün 110.000

…” şeklinde düzenlendiği anlaşılmıştır.

İhale konusu işe ait Teknik Şartnamelerin “İşin tanımı ve süresi” başlıklı 1’inci maddesinde “… (01/01/2020 – 31.10.2022) tarihleri arasında 36 (otuzaltı ay)süreyle; hastanede yatarak tedavi gören hastaların (yetişkin ve çocuk) ve refakatçilerinin, personel ve nöbetçi personelin, hizmet alımı suretiyle çalıştırılan personelin, hastanelerimize bağlı olan ek hizmet binalarında ve semt polikliniklerinde görevli personelin tüm resmi ve idari tatiller dâhil, haftanın yedi günü beslenme gereksinimlerini şartnamede öngörülen ilkeler doğrultusunda tüm normal kahvaltı, diyet kahvaltı, normal yemek, diyet yemek ve ara öğün(ara kahvaltı) gıda maddelerinin sağlanması yükleniciye ait olmak üzere (malzeme ve personel giderleri dâhil) hastane mutfağında hazırlanması, pişirilmesi, dağıtımı, bulaşıkların toplanması, yıkanması, kurutulması ve bir sonraki servise hazır ve temiz hale getirilmesi işini kapsar.” düzenlemesi,

Aynı Şartnamelerin “Çalıştırılacak personelin taşıması gereken özellikler ve çalışma şartları” başlığı altında düzenlenen 7’inci maddesinde “1. Yüklenici, çalıştıracağı personellerinin görevlendirmesini ve iş kanununa göre vardiyalarının düzenlenmesini kontrol teşkilatı ile birlikte planlamasını yapacak ve her ayın son haftası içerisinde gelecek aya ait çalışma planım kontrol teşkilatına yazılı olarak bildirecektir. Bayram ve resmi tatil günlerinde yürütülen hizmet veya diğer günlerde yüklenicinin yaptıracağı fazla çalışma karşılığı doğabilecek her türlü fazla mesai ücretlerinde tamamen yüklenici sorumlu olacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartnamelerin “Birimlerde çalıştırılacak eleman sayıları” başlıklı 8’inci maddelerinde her bir hastane için çalışacak personel sayısı ve niteliğine yer verilerek “Belirtilen personel sayısı işin yürütülmesi için gereken minimum personel sayısı olup; esas olan hizmetin teknik şartnamedeki kurallara uygun yürütülmesidir. Yüklenici isterse belirlenen minimum sayının üzerinde idarenin izni ile eleman çalıştırabilir. Bu durumda çalıştıracağı kişileri ve görev yerlerini kişiler işe başlamadan kontrol teşkilatına bildirmek zorundadır. Yapılacak iş personel çalıştırmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığından, çalıştırılacak tüm personelin giderleri ve diğer giderler teklif fiyata dâhil olacağından, ayrıca fazladan çalıştırılan personel için ek ödeme talep edilmeyecektir. İşe alma işten çıkarma yüklenicinin tasarrufundadır. Kontrol teşkilatı, ihale dokümanına uygun eleman çalıştırılıp çalıştırılmadığını denetler. Bu nedenle de işten çıkartılan kişilerin doğacak her türlü hak ve alacaklarının ödenmesi de yükleniciye ait olacaktır. Yüklenici bu kişilerin alacaklarından idareyi sorumlu tutamaz.” düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.

Başvuruya konu ihaleye ait ihale dokümanı incelendiğinde, ihale konusu işin malzeme dâhil yemek alımı olduğu ve işin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı niteliğinde olduğu, İdari Şartname’nin ekinde düzenlenen birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde yalnız öğünlerin bulunduğu, işçilikle ilgili herhangi bir kalemin yer almadığı, dolayısıyla öğün başı maliyet üzerinden teklif verileceği, Teknik Şartname’de ihale konusu iş kapsamında çalıştırılması öngörülen personelin meslek gruplarına, bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayılarına ve söz konusu personele ödenecek ücretin brüt asgari ücretin yüzde fazlası şeklinde belirlenen oranlara yer verildiği, yine Teknik Şartname’de yapılan düzenlemelere göre iş kapsamında ulusal bayram ve genel tatil günlerinde hizmetin ifasına devam edileceğinin düzenlendiği ve aynı Şartname’nin 7’nci maddesinde söz konusu fazla çalışma karşılığı doğabilecek her türlü fazla mesai ücretlerinde tamamen yüklenici sorumlu olacağı ifade edilmiştir.

İhale dokümanında ulusal bayram ve genel tatil günlerinin sayısına ve söz konusu günlerde çalışacak personel sayısına ilişkin herhangi bir belirleme yapılmamış ve bu husustaki tüm sorumluluk ve maliyetlerin yükleniciye ait olacağı, idarenin ise iş akışının denetlenmesinden sorumlu olacağı düzenlemelerine yer verildiği anlaşılmıştır.

Bu çerçevede, ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir ihale olmadığı için ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılacak personele yönelik sayı, gün vb. hususlar bakımından düzenleme yapılması zorunluluğu bulunmadığı,

söz konusu işçilik maliyetlerinin öğün maliyetine dahil olacağı, bu konuda oluşacak maliyetin hesaplanması ve ödenmesi konusunda sorumluluğun yükleniciye ait olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

14) Başvuru sahibinin 14’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Hizmetin özelliğine göre sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım sigorta vergi resim ve harç giderleri teknik şartnamede belirtilen benzeri tüm giderleri yükleniciye aittir ve teklif fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. … 4- Teknik Şartnamede Belirtilen Polikliniklere-Ek Hizmet Binalarına ve Hastanelere Yemek Taşıma İşi Bulunduğundan TS 13075 İşyerleri-Gıda Maddeleri Taşıma Hizmetleri Genel Kurallar Standardına Uygunluk Belgesi Teklif Dosyasında Sunulacaktır. Et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünleri hizmetin yürütüldüğü sağlık tesisine frigofrik soğutmalı araçlarla gelecektir… İstekliler yemek ve gıda malzemeleri taşımasına uygun en az 2 adet frigorifik yemek taşıma aracına ait ilişkin belgelerini sunacaklardır…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Yemeklerin taşınması” başlıklı 12.4’üncü maddesinde “Pişirilen veya hazırlanan yemekler taşıma yapılacak yerlere (ek bina, semt poliklinik vb.) küvet ve/veya fırın tepsilerinde, ısı kaybı ve dökülmeyi önleyici termoboxlar içerisinde, yüklenici tarafından sağlanan kapalı kasa araçlarda ve yüklenici personelleri tarafından taşınacaktır. Tüm dağıtım alanları için yeteri miktar ve kapasitede termoboxlar ve içerisine uygun büyüklük ve özellikteki küvetler veya fırın tepsileri yüklenici firma tarafından sağlanacaktır. Üzeri açık şekilde hiçbir ürün taşınmayacaktır. Soğuk servis edilecek yiyeceklerin taşınmasında küvetlerin üzeri kapak, streç film gibi hijyenik taşımaya uygun olacak şekilde kapatılacaktır.

Taşıma yapılarak birimlere getirilen yemekler; hastane idaresinin belirlediği alanlara getirilecektir. Bu alanlarda personel, hasta ve refakatçileri için yemekler sunuma hazırlanacaktır. Sunuma hazırlanan alanın yemek dağıtımına uygun koşullarda olmasından yüklenici sorumludur.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 29’uncu maddesinde ise “29.1. Öngörülemeyen durumlar nedeniyle iş artışının zorunlu olması halinde, işin;

a) Sözleşmeye konu hizmet içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması, şartlarıyla, sözleşme bedelinin % 20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde ilave iş aynı yükleniciye yaptırılabilir.

İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Bu durumda, yüklenicinin sözleşme bedeli tamamlanıncaya kadar işi ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmesi zorunludur.

Bu ihalede 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 24 üncü maddesi çevresinde iş eksilişi yapılabilir. İhale konusu işin sözleşme bedelinin % 80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağının anlaşılması halinde ise, yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderler ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i ödenir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin 13’üncü iddiası kapsamında yapılan incelemede detayına yer verildiği üzere ihale konusu iş için hazırlanan birim fiyat teklif cetvelinin yalnızca öğün maliyetlerinden oluştuğu, işçilik, araç vs. diğer giderlerin tamamının öğün başı maliyetlere yansıtılarak teklif sunulacağı anlaşılmaktadır. Bu husus, ihale dokümanının yukarıda yer verilen düzenlemeleri ile birlikte değerlendirildiğinde, ihale konusu iş kapsamında iki adet yemek taşıma aracına ilişkin maliyetin öğün maliyetine dâhil edilmek suretiyle teklif birim fiyatlarının oluşturulabileceği anlaşılmaktadır.

Ayrıca malzemeli yemek hizmeti alımı ihalelerinde isteklilerin teklif fiyatlarını oluştururken idare tarafından hazırlanan örnek menüdeki girdiler ve işçilik giderlerini esas alarak teklif ettikleri birim fiyatı oluşturmaları (ana girdi, işçilik ve yardımcı girdiler) ve aşırı düşük teklif açıklamalarında da bu şekilde teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerektiği göz önüne alındığında, söz konusu gidere yönelik olarak istekliler tarafından öğün maliyetine dâhil edilmek suretiyle teklif birim fiyatlarının oluşturulabileceği düşüncesiyle, araç giderlerine ilişkin olarak birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmasına gerek bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer taraftan işe ait Sözleşme Tasarısı’nın 29’uncu maddesinde yer alan düzenlemenin Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 29’uncu maddesinde yer verilen hüküm ile aynı içeriğe sahip olduğu ve gerek söz konusu düzenlemede ve gerekse birim fiyat teklif cetvelinde (araç giderine ayrı satır açılmaması ve öğün sayısının adet olarak ifade edilmesi vb.) mevzuata herhangi bir aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.