İhalede tek geçerli teklif kalması rekabetin oluşmadığı anlamına gelir mi?

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2019/047

Gündem No : 47

Karar Tarihi : 16.10.2019

Karar No : 2019/UM.II-1358

BAŞVURU SAHİBİ:

Bociy Kimya Arıtım Nakliyat ve İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Siirt Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/320815 İhale Kayıt Numaralı “Klor ve Klor Donanımları Alımı” İhalesi (1. Kısım)

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Siirt Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü tarafından 30.07.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Klor ve Klor Donanımları Alımı” ihalesine ilişkin olarak Bociy Kimya Arıtım Nakliyat ve İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından 06.09.2019 tarihinde yapılan şikâyet başvurusunun, idarenin 16.09.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine 25.09.2019 tarih ve 40102 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.09.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/1160 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;

İhaleye 3 isteklinin katıldığı dolayısıyla rekabetin sağlandığı, tekliflerinin yaklaşık maliyetin altında olduğu, bu nedenle ilgili kısmın idarece iptal edilme gerekçesinin yerinde olmadığı,

İdarenin kısma konu alıma ilişkin ihaleyi iki yıldır iptal ettiği ve sonrasında pazarlık usulü ile ihaleye çıkılarak ya da doğrudan temin şeklinde alımın Maksoyoğlu Tar. Müh. Ltd. Şti.den gerçekleştirildiği,

Kendilerinin ve alıma konu ürünün üretiminde uzman firmaların söz konusu pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelere ya da doğrudan temin alımlara davet edilmediği,

Ayrıca uyuşmazlığa konu ettikleri bu ihaleye ilişkin ihale komisyonu kararından Maksoyoğlu Tar. Müh. Ltd. Şti.nin alıma konu ürünü satmaya yetkili bir firma/ imalatçı firma olmadığının anlaşılacağı, ancak daha önceki alımlarda ihalenin iptal edildikten sonra katılım kuralları daha esnek olan ihale usullerine göre ihale edilerek alımın anılan firmadan gerçekleştirildiği,

Alıma konu ürünün temel bir ihtiyaç olan içme suyu dezenfeksiyonunda kullanılacak olan ana ürün olduğu dikkate alındığında, somut olayda alımın iptalinden sonra, halihazırda pazarlık usulü ile ihaleye çıkılarak ya da doğrudan temin şeklinde söz konusu alımın Maksoyoğlu Tar. Müh. Ltd. Şti.den gerçekleştirileceği iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde“İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almaktadır.

Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde“ … İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir. …” hükmü yer almaktadır.

Kanun’un 39’uncu maddesinden idarenin tüm teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, tüm tekliflerin reddedilmesi hususunda idarenin herhangi bir yükümlülüğünün bulunmadığı anlaşılmıştır. Ancak idarelere tüm teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme hususunda takdir yetkisi verilmiş olsa da bu yetkinin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda usule ve amaca uygun kullanılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, ihale konusu işin Siirt Belediyesi Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü’nün Klor ve Klor Donanımları Alımı olduğu, ihalenin 2 kısımdan oluştuğu, ihalenin şikâyete konu edilen kısmının 1’inci kısım (Mayi Klor Alımı) olduğu anlaşılmıştır.

İşe ait İdari Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.

34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapılan incelemede, 28.08.2019 tarihli ihale komisyonu kararında“ … İhaleye 2. sırada iştirak eden Maksoyoğlu Tar. Müh. Hayv. İnş. Tem. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İdari Şartname’nin 7.5.2 maddesinde belirtilen yetkili imalatçı veya yetkili satıcılık belgesi sunmamasından dolayı değerlendirme dışı bırakılmıştır.

…

İhalenin I. Kısım Mayi Klor için teklif veren isteklilerden Maksoyoğlu Tar. Müh. Hayv. İnş. Tem. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. isteklisi değerlendirme dışı bırakılmış olup bu kısım için geçerli tek teklif kalmıştır. Yapılan inceleme değerlendirmeler neticesinde bu kısım için geçerli tek teklif tutarının yüksek olduğu değerlendirilmektedir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu “Temel ilkeler” Madde 5- “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” İbaresi yer almaktadır. Kurumun menfaatleri ve kaynak durumu göz önünde bulundurularak I. Kısım-Mayi klor kısmının iptal edilmesi uygun görülmüştür.

Sonuç olarak II. Kısım için geçerli teklif bulunmamasından dolayı iptali ve I. Kısım için kurum menfaatleri ve kaynak durumundan dolayı iptali uygun görüldüğünden ihalenin iptal edilmesine
Oybirliği ile karar verilmiştir. …” ifadelerine yer verilerek şikâyete konu kısmın iptal edildiği anlaşılmıştır.

İhale komisyonu kararının kendisine tebliğ edilmesinden sonra başvuru sahibince idareye şikayete başvurusunda bulunulduğu, söz konusu başvuruya idarece“Kurumuzca içme suyu arıtma tesisine ve depolarına ihtiyaç duyulan gaz klor ve donanımlarına yönelik ihtiyacın karşılanması amacıyla 30.07.2019 tarih ve 320815 ihale kayıt numarası ile ihale edilmiştir. İhalemiz 1. Kısım Gaz klor (Mayi klor) ve 2. Kısım Klor Donanımları olmak üzere 2 Kısımdan oluşmaktaydı. 30.07.2019 tarihinde gerçekleşen ihalemizin 1. kısmına 2 istekli ve 2. kısmına 1 istekli katılım sağlamışlardır. Komisyonumuzca yapılan incelemeler neticesinde 1. kısım için en iyi teklifi veren isteklinin evrak eksikliğinden ve 2. kısım için teklif veren isteklinin de birim fiyat cetvelindeki hata ve evrak eksikliğinden dolayı değerlendirme dışı bırakılmıştır. Nihayetinde komisyonumuz 4734 sayılı kanunun 5.maddesine dayanarak ihaleyi 28.08.2019 tarihinde
Oybirliği ile iptal etmiştir.

İhalemize 1. kısım için katılım sağlayan 2 isteklinin katılmasının yanı sıra en iyi teklifi veren firmanın evrak eksikliğinden dolayı değerlendirme dışı kalmasından dolayı 1. kısım için rekabet ortamının sağlanmadığı,

İhalenin 1. kısım kalemlerinden olan Gaz klor ( Mayi klor) için isteklilerin vermiş oldukları birim fiyatları arasında büyük fark olduğu, Gaz klor (Mavi klor) alımları noktasında Belediyelere hizmet sağlayan firmaların, nakliye montaj demontaj maliyetleri de göz önünde bulundurulduğunda farklı birim fiyatlarda hizmet sağladıkları kurumuzca tespit edilmiştir. Söz konusu bu fiyat farklarından dolayı 04.04.2019 tarihinde Rekabet Kurumu tarafından tüm belediyelerden bilgi ve belge talebinde bulunulmuştur.” şeklinde cevap verildiği görülmüştür.

İhale komisyonu kararı ve şikâyete ilişkin idarece verilen cevaptaki ifadeler incelendiğinde ihalenin 1’inci kısmının;

· Şikâyete konu kısma teklif veren 2 istekliden birinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması sonucunda tek bir geçerli teklif kaldığından rekabet ortamının sağlanmadığı

· Geçerli tek teklifin yüksek olduğu gerekçesiyle iptal edildiği anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, şikâyete konu 1’inci kısmın yaklaşık maliyetinin piyasada faaliyet gösteren 4 firmadan teklif alınıp bu tekliflerin aritmetik ortalaması hesaplanarak 641.562,50 TL olarak belirlendiği, bu kısımda tek geçerli teklif olan başvuru sahibine ait teklifin ise 561.000,00 TL ve bu haliyle başvuru sahibine ait teklifin yaklaşık maliyetten düşük olduğu anlaşılmıştır.

Somut ihalede, şikâyete konu kısma 2 isteklinin teklif verdiği, ancak idarece yapılan değerlendirme sonucunda tek geçerli teklifin kaldığı, başvuru sahibine ait bu teklifin idarece belirlenen yaklaşık maliyetin altında olduğu anlaşılmıştır.

İhalede tek geçerli teklif kalmasının her durumda rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği, başvuru sahibine ait teklifin yaklaşık maliyetten düşük olduğu, ihale komisyonu tarafından söz konusu ihalede rekabet ortamının sağlanamadığına ilişkin idarenin başkaca bir tespit ve değerlendirmesinin bulunmadığı, ihale komisyonu tarafından yaklaşık maliyetin yanlış/hatalı hesaplanmış olduğuna dair bir değerlendirmenin bulunmadığı, yeniden ihaleye çıkılması durumunda isteklilerce verilecek birim fiyat tekliflerin bahse konu kısma verilen mevcut birim fiyat tekliflerden daha az olacağına ilişkin bir kesinlik bulunmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde,

şikâyete konu kısmın iptal edilmesi işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, şikayete konu ihalenin 1’inci kısmının iptal edilmesine ilişkin ihale komisyonu kararının iptali gerekmektedir.

Öte yandan, ihalenin şikâyete konu kısmının yaklaşık maliyeti dikkate alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 5.719,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden 11.442,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla ödendiği tespit edilen 5.723,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1. İdarenin ihalenin 1’inci kısmının iptali kararının iptaline,

2- Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.