İşin yapılacağı yere olan uzaklığın tevsikine ilişkin belge yeterlilik kriteri olarak istenebilir mi ?
Toplantı No : 2021/035
Gündem No : 54
Karar Tarihi : 25.08.2021
Karar No : 2021/UY.I-1608
BAŞVURU SAHİBİ: Türkmet Enerji Elektrik Ürt. İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Solmazyol İnşaat A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE: Yahşihan Belediyesi,
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2021/195675 İhale Kayıt Numaralı “İlçe Genelinde Yol ve Caddelerde Asfaltlama” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Yahşihan Belediyesi tarafından 04.06.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İlçe Genelinde Yol ve Caddelerde Asfaltlama” ihalesine ilişkin olarak Türkmet Enerji Elektrik Ürt. İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Solmazyol İnşaat A.Ş. İş Ortaklığının 24.06.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.07.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.07.2021 tarih ve 31968 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.07.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1190 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale komisyonu kararında “Belgelerin ortaklar pay defteri ya noter onaylı olacak ya da idarece aslı görülerek onaylanacak maddesine uygun sunulmamıştır.” gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, tüzel kişilerde ortaklık bilgilerine ve yönetimdeki görevlilere ilişkin son durumu gösterir belgenin dipnotunda bahsi geçen belgenin meslek mensubu tarafından onaylanması gerektiğinin belirtildiği, bu itibarla son durumu gösterir belgenin meslek mensubu onaylı olarak sunulduğu, ayrıca yine dipnotlarda anonim şirketler tarafından her halükarda pay defterinin de bu belgeye ek yapılması gerektiğinin düzenlendiği, noter onaylı pay defterinin de bu belgeye ek yapılarak sunulduğu ve pay defterlerinin meslek mensubu tarafından onaylandığı, ancak pay defterlerinin ticari defter olması sebebiyle açılış ve kapanışlarının noter onaylı olmasında hukuki bir zorunluluk bulunduğu, bu itibarla sunulan pay defterlerinde noter onayının yer aldığı, sadece pay defterleri yeniden noter onayına sunulmamıştır ki mevzuatın aradığı kriterin de bu olmadığı, dolayısıyla son durumu gösterir belgeye ek olarak sunulan noter onaylı pay defterlerinin yeniden noter tarafından onaylanacağına yönelik bir mevzuat hükmünün bulunmadığı, kaldı ki, ticaret sicil gazetesinde yer alan bilgiler ile pay defterlerinde yer alan bilgilerin birbirleriyle uyumlu olduğu ve şirketin son durumunu gösterir nitelikte olduğu,
2) İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde istenen 70 km şartını taşımadığı ve Teknik Şartname’de istenilen belgeler sunulmadığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı, ihale dokümanında 70 km mesafede olduğunun tevsiki için herhangi bir belge istenmediği, bu hususun sözleşme imzalandıktan sonra yüklenici tarafından idareye sunulacak belgelerle ispat edilebileceği, bir başka ifade ile bu düzenlemenin ihale aşamasına değil sözleşme aşamasına yönelik bir düzenleme olduğu iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.
(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,
a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,
b) Tüzel kişi olması halinde, bu Yönetmelik ekinde yer alan Tüzel Kişilerde Ortaklık Bilgilerine ve Yönetimdeki Görevlilere İlişkin Son Durumu Gösterir Belge ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,
teklif kapsamında sunulması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı:İLÇE GENELİNDE YOL VE CADDELERDE ASFALTLAMA YAPIM İŞİ
b) Yatırım proje no’su/kodu:
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
2 KALEM ASFALTLAMA YAPIM İŞİ
1- 240.000 Ton Belediye tarafından temin edilen Plent-Miks Temel Karışımının İş Yerine Nakli, Büyük Finişlerle Serilmesi ve Silindirle Sıkıştırılması İşi.
2- 180.000 Ton Asfalt Betonu Binder Tabakası Yapılması Bitüm Zati Bedeli, Sıcak Karışımın İş Yerine Nakli, Bitümün Depoya Nakli Her Şey Dahil (Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı İle)
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: BELEDİYE/İLÇE SINIRLARI İÇERİSİ” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,
2) Tüzel kişi olması halinde, bu Şartname ekinde yer alan Tüzel Kişilerde Ortaklık Bilgilerine ve Yönetimdeki Görevlilere İlişkin Son Durumu Gösterir Belge ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri.
…
7.7. Belgelerin sunuluş şekli
7.7.1. İstekliler, yukarıda sayılan belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorundadır. Ancak Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesi’nin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde; Gazete İdaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak isteklilere verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri ile bunların noter onaylı suretleri de kabul edilecektir.
…
7.7.2. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir.
7.7.3. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale tarihinden önce İdare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini tekliflerine ekleyebilirler.” düzenlemesi yer almaktadır.
18.06.2021 tarihli ihale komisyonu kararında Türkmet Enerji İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Solmazyol İnş. A.Ş. İş Ortaklığı, Nurpa Enerji Mad. Yapı San. ve Tic. A.Ş. – Düzyol Yapı İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Siba İnş. A.Ş. – Msg Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı, Alpyol İnş. Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş., Erk İnş. Taah. Hazır Beton Turz. San.ve Tic. A.Ş. ve Potenza İnş. A.Ş. tarafından sunulan pay defterlerinin belgelerin sunuluş şekline uygun olmadığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin iddia ettiği hususa ilişkin inceleme yapılabilmesi adına ilgili idareden 30.07.2021 tarihli ve 13043 sayılı yazı ile başvuru sahibi tarafından sunulan belgeler teklif dosyası kapsamındaki şekliyle istenilmiş olup söz konusu bilgi ve belgeler 11.08.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.
Söz konusu pay defterleri incelendiğinde; başvuru sahibi istekli tarafından sunulan pay defterlerinin suretinin meslek mensubu tarafından onaylandığı, belge üzerinde aslına uygun olduğunu belirten noter onayının bulunmadığı, ayrıca yine belgenin “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek bir şerh taşımadığı tespit edilmiştir.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde ve İdari Şartname’nin 7.9’uncu maddesinde, isteklilerin belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini veya idarece istenen belgelerin aslı yerine belgelerin tesliminden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini sunabilecekleri, noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşımasının zorunlu olduğu, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanların geçerli kabul edilmeyeceği hükme bağlanmıştır.
İdari Şartname’nin 7.9’uncu maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinde yer alan hükümlere paralel olarak, isteklilerin, idarece talep edilen belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorunda oldukları, ancak istekliler tarafından belgelerin aslı yerine belgelerin tesliminden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini sunabileceklerinin düzenlendiği, kamu ihale mevzuatında ortaklar pay defterinin SMMM tarafından örnek çıkarma veya “aslı gibidir” şeklinde onay yapılabileceğine ilişkin herhangi bir hükmün bulunmadığı anlaşılmış olup, istekli tarafından sunulan söz konusu belgelerin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesi çerçevesinde belgelerin sunuluş şekline uygun olmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.
Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36’ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.
(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur.” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler:
Asfalt üretecek Plent Yahşihan Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü Garaj Amirliği binasına kara yolu ile en fazla 70 km mesafede olacaktır.
Teknik Şartnamede istenilen diğer belgelerde sunulacaktır.
7.5.5. Bu Şartname ile 7.5.4. maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgeler tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmaz.” düzenlemesine yer verilmiştir.
18.06.2021 tarihli ihale komisyonu kararında, Türkmet Enerji İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Solmazyol İnş. A.Ş. İş Ortaklığı, Nurpa Enerji Mad. Yapı San. ve Tic. A.Ş. – Düzyol Yapı İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Yaşar Hafr. İnş. Taah. Ltd. Şti.-Aet Yol Yapı İnş. Taah. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Vural-Han Petrol İnş. Tur. Tem. Gıda San. ve Ticaret Ltd. Şti., Siba İnş. A.Ş. – Msg Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı, Alpyol İnş. Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş., Erk İnş. Taah. Hazır Beton Turz. San.ve Tic. A.Ş. ve Potenza İnş. A.Ş. tarafından İdari Şartname’nin 7.5.4. maddesi uyarınca sunulması istenilen belge sunulmadığından tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı tespit edilmiştir.
İdari Şartname’nin 7.5.4. maddesinde “Asfalt üretecek Plent Yahşihan Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü Garaj Amirliği binasına kara yolu ile en fazla 70 km mesafede olacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, başvuru sahibi istekli Türkmet Enerji İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Solmazyol İnş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından ilgili hususa ilişkin belge sunulmadığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, akabinde başvuru sahibi tarafından idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece şikâyet üzerine alınan kararda, ihale dokümanı kapsamında istenilen belgelerin teklif dosyası kapsamında sunulması gerektiği, eksik evrak sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, ihale ilanı ve İdari Şartname düzenlenmelerine ilişkin olarak da başvuru sahibi tarafından idareye herhangi bir şikâyet başvurusunda bulunulmadığı ve ihale dokümanının kesinleştiği gerekçesiyle şikâyet başvurusunun süre yönünden reddedildiği görülmüştür.
Yapılan inceleme sonucunda, İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde asfalt üretecek plentin Yahşihan Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü Garaj Amirliği binasına kara yolu ile en fazla 70 km mesafede olması gerektiğinin düzenlendiği, ancak İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi uyarınca bu hususa ilişkin belge sunulmasının istenilmediği, bu durum çerçevesinde söz konusu yeterlik kriterinin sözleşmenin uygulanması aşamasında idarece denetlenmesi gerektiği anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
Nurpa Enerji Mad. Yapı San. ve Tic. A.Ş. – Düzyol Yapı İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Yaşar Hafr. İnş. Taah. Ltd. Şti.-Aet Yol Yapı İnş. Taah. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Vural-Han Petrol İnş. Tur. Tem. Gıda San. ve Ticaret Ltd. Şti., Siba İnş. A.Ş. – Msg Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı, Alpyol İnş. Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş., Erk İnş. Taah. Hazır Beton Turz. San.ve Tic. A.Ş. ve Potenza İnş. A.Ş. tarafından İdari Şartname’nin 7.5.4. maddesi uyarınca sunulması istenilen belge sunulmadığından tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi uyarınca bu hususa ilişkin belge sunulmasının istenilmediği, bu durum çerçevesinde söz konusu yeterlik kriterinin sözleşmenin uygulanması aşamasında idarece denetlenmesi gerektiği, bu itibarla bahsi geçen isteklilerin tekliflerinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu isteklilerden de teklifi yalnızca İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi gereğince sunulması istenilen belgenin sunulmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılan Yaşar Hafr. İnş. Taah. Ltd. Şti.-Aet Yol Yapı İnş. Taah. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile Vural-Han Petrol İnş. Tur. Tem. Gıda San. ve Ticaret Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirilmeye alınması hususunda düzeltici işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Yaşar Hafr. İnş. Taah. Ltd. Şti.-Aet Yol Yapı İnş. Taah. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile Vural-Han Petrol İnş. Tur. Tem. Gıda San. ve Ticaret Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirilmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
