İhale Tarihinden Sonra Yaklaşık Maliyetin Güncellenmesi ve Sınır Değer Hesabı

• Genel Kural
  • Uygulama yönetmeliklerinde belirtilen son güncelleme tarihi, ilk ilan veya davet tarihi ya da duruma göre ihale tarihidir. Bu tarihlerden sonra güncelleme yapmak kural olarak mümkün değildir.  Güncelleme yapılmış olsa bile, sınır değerin belirlenmesinde ihale tarihinde ilan edilen yaklaşık maliyet esas alınmalıdır.
• İstisna (Hizmet Alımı İhaleleri):
  • Kamu İhale Kurulu, hizmet alımı ihalelerinde, ihale tarihine kadar asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde mevzuattan kaynaklanan değişiklikler olması durumunda, ihale tarihinden sonra da güncelleme yapılabileceğine karar vermiştir. Bu durumda, sınır değer hesabı ihale tarihinde ilan edilen yaklaşık maliyet yerine güncellenmiş yaklaşık maliyet üzerinden yapılmalıdır.

İhale Türlerine Göre Güncelleme Detayları:

• Yapım İşi İhaleleri:
  • Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ne göre, yaklaşık maliyet en geç ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenebilir. İhale tarihinden sonra güncelleme yapılamaz.
    23.11.2016 tarih ve 2016/UY.II-2855 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında“4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuatı uyarınca, idarece ihale onay alınmadan önce tespiti gereken yaklaşık maliyetin ihaleden sonra, hukuki durumunda da farklılıklar yaratacak şekilde değiştirilmesi mümkün değildir.” ifadelerine yer verilerek, ihale tarihinden sonra, ilan edilen yaklaşık maliyette değişiklik yapılmayacağı açıkça ifade edilmiştir.
  • 02.06.2021 tarih ve 2021/UY.II-1097 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında; “İlan tarihi 11.02.2021 olan incelemeye konu ihalede idare tarafından ihale konusu işi oluşturan 16 iş kalemi için genel olarak 2020 yılına ait kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyatlarının 2 iş kalemi için ise 2019 yılı rayiçleri kullanılarak analiz oluşturulduğu, 5 iş kalemi için ise piyasa araştırmasının esas alındığı, buna göre yaklaşık maliyetin hesaplanmasında güncel olmayan birim fiyatların da kullanıldığı, ancak ilgili idare tarafından ilk ilan tarihine kadar yaklaşık maliyetin güncellenmediği bu durumun sonraki ihale işlemlerinin sağlıklı yürütülmesini engelleyeceği ve 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde hüküm altına alınan temel ilkelerin zedelenmesine yol açacağı belirlendiğinden ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.” hüküm vermiştir.
  • Bu doğrultuda Yaklaşık maliyetin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybetmesi halinde güncellenmemesi Yönetmelikte bir tercih değil, zorunluluk olarak düzenlenmiştir.
• Hizmet Alımı İhaleleri:
  • Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “…(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir. (5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü ile yaklaşık maliyetin en geç ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenebileceğini belirtmiştir.
  • Yukarıda aktarılan Yönetmelik hükmünde, yaklaşık maliyetin en geç ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenebileceği düzenlenmiş, ancak asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişikliklere yönelik istisna getirilmiş, bu maliyet unsurunda meydana gelen değişiklikler nedeniyle ihale tarihine kadar yaklaşık maliyetin güncellenebileceği hüküm altına alınmıştır.
  • Kamu ihale kurulunun son verdiği kararlara göre işçilik maliyetlerinden doğan güncellemelerin;
    • İhale tarihine kadar asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler meydana geldiyse, ihale tarih ve saatinden sonra da olsa güncelleme yapılması, sınır değer hesabının da ihale tarihinde ilan edilen yaklaşık maliyet üzerinden değil, güncel yaklaşık maliyet üzerinden yapılması gerekmektedir.
    • Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetleri dışındaki diğer maliyet bileşenlerine yönelik olarak ise güncelleme işleminin en geç ilk ilan veya davet tarihine kadar yapılması gerekmektedir.KİK Kararları :
    • 02.01.2014 tarih ve 2014/UH.I-38 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına konu ihalede temizlik malzemelerinde ve personel kıyafetlerine ait maliyetin güncelliğini kaybettiği gerekçesiyle ihale tarihinden sonra yeniden piyasa fiyat araştırması yapılarak yaklaşık maliyet güncellenmiş ancak Kamu İhale Kurulunca alınan kararda güncelleme işleminin mevzuata aykırı olduğu belirtilerek “İhale tarihinde (30.10.2013) isteklilere açıklanan yaklaşık maliyet esas alınmak suretiyle teklif değerlendirmesinin yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.”
    • 08.07.2021 tarih ve 2021/UH.I-1365 sayılı başka bir Kamu İhale Kurulu kararında da ihale tarihinden sonra yaklaşık maliyetin tespiti için toplanan fiyat teklifleri yeniden dikkate alınarak idarece yaklaşım maliyet güncellenmiş, ancak Kurulca alınan kararda “idarenin yaklaşık maliyeti yeniden tespit etmesinin ve sınır değeri bu yaklaşık maliyet rakamını dikkate alarak yeniden belirlemesinin mevzuata uygun olmadığı ve bu nedenle de sınır değerin ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyet rakamı esas alınarak tespit edilmesi…” 
    • 19.02.2025 tarih ve 2025/UH.I-578 sayılı kararı incelediğimiz de İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale komisyonu tarafından 2025 yılına ilişkin asgari ücrete göre hesaplama yapılarak yaklaşık maliyetin güncellendiği, güncellenen yaklaşık maliyete göre hesaplanan sınır değer sonucunda kendilerinin ve ….Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale tarihinden ve yaklaşık maliyet ilan edildikten sonra asgari işçilik maliyetinde meydana gelen değişiklikler gerekçe gösterilerek yaklaşık maliyetin esasa etki edecek şekilde güncellenmesinin mevzuata ve Kamu İhale Kurulu kararlarına aykırı olduğu, bu nedenle ihale tarihi itibariyle ilan edilen yaklaşık maliyet esas alınarak sınır değerin tespit edilmesi ve tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.Kurul “başvuruya konu ihalede ilan tarihinin 24.12.2024 olduğu ve bu tarihte geçerli asgari ücret kullanılarak yaklaşık maliyetin hesaplandığı, aktarılan Yönetmelik hükümleri ve Tebliğ açıklamalarına göre asgari ücretteki ihale ilan tarihinden sonraki değişikliklerin ihale komisyonu tarafından dikkate alınarak yaklaşık maliyetin güncelleneceği, isteklilerce tekliflerin hazırlanması ile ihale komisyonunca tekliflerin değerlendirilmesinde ihale tarihinde geçerli asgari ücretin dikkate alınması gerektiği, mevcut durumda da ihale komisyonu tarafından ihale tarihinde geçerli asgari ücret üzerinden güncellenen yaklaşık maliyetin dikkate alınarak sınır değerin hesaplanmasında mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.” şeklinde karar almıştır.
• Mal Alımı İhaleleri:
  • Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 7/7. maddesinde; “İhale komisyonu, yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığını belirlemesi durumunda; değişikliğin gerekçelerini belirtmek suretiyle güncellediği yaklaşık maliyeti dikkate alır.” hükmüne yer verilmiştir.Yaklaşık maliyetin güncellenmesine yönelik yukarıda aktarılan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğindeki hükümden farklı şekilde, yaklaşık maliyetin güncelliğini yitirdiği hallerde en geç ihale tarihine kadar (ilk ilan ve davet tarihi değil) güncellenebileceği belirtilmiştir. Mal alımı ihalelerinde ihale tarihinden sonra yaklaşık maliyetin güncellenmesi ve güncellenmiş yaklaşık maliyete göre tekliflerin değerlendirilmesi mümkün değildir.