Pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelerde, sınır değer hesaplaması ?
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2018/004
Gündem No : 63
Karar Tarihi : 24.01.2018
Karar No : 2018/UH.II-290
BAŞVURU SAHİBİ: Aydın-Mat Tasarım Proje, İnşaat, Taahhüt, Nakliyat, Bilgi İşlem Ticaret Limited Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE: Aydın Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2017/622042 İhale Kayıt Numaralı “Aydın İli Germencik Ortaklar Fen Lisesi Pansiyon Projesi Yapımı Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Yatırım İzleme Müdürlüğü Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları Aydın Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından 08.12.2017 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “Aydın İli Germencik Ortaklar Fen Lisesi Pansiyon Projesi Yapımı Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Aydın-Mat Tasarım Proje, İnşaat, Taahhüt, Nakliyat, Bilgi İşlem Ticaret Limited Şirketi nin 19.12.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.12.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.01.2018 tarih ve 876 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.12.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/35 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, pazarlık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihalede ilk fiyat tekliflerinin değerlendirilmesi aşamasında teklifi geçerli teklif olarak belirlenen Okyanus Müh. İnş. A.Ş.’nin son fiyat teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, anılan isteklinin son fiyat teklifinin değerlendirme dışı bırakılması mevzuata uygun olsa da idarece belirlenen sınır değer hesabında bahse konu isteklinin ilk fiyat teklifinin dikkate alınmamasının yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Şikâyete konu ihalenin Aydın İli Yatırım Koordinasyon Başkanlığı’nın “Aydın İli Germencik Ortaklar Fen Lisesi Pansiyon Projesi Yapımı Hizmet Alımı İşi olduğu ve söz konusu ihalenin pazarlık usulü ile gerçekleştirilen bir ihale olduğu anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde yer alan ifadelerden, pazarlık ihale usulü ile gerçekleştirilen söz konusu ihalede son fiyat teklifi değerlendirme dışı bırakılan Okyanus Müh. A.Ş.’nin geçerli teklif olarak belirlenen ilk fiyat teklifinin sınır değer hesabında idarece dikkate alınmamasının yerinde olmadığı hususun uyuşmazlığa konu edildiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Pazarlık usulü” başlıklı 21’inci maddesinde “…Bu madde kapsamında yapılacak ihalelerde, ilk fiyat tekliflerini aşmamak üzere isteklilerden ihale kararına esas olacak son yazılı fiyat teklifleri alınarak ihale sonuçlandırılır. …” hükmü,
Aynı Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.
Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.
…
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan (Ek ibare: 29.06.2017-30109 R.G./2. md.) ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan (Ek ibare: 29.06.2017-30109 R.G./2. md.) ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını
İfade etmek üzere;
SD= xR
formülüyle hesaplanır.
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.” açıklaması yer almaktadır.
Kamu İhale Kurulunun 26.01.2017 tarihli ve 2017/DK.D-13 sayılı kararı ile personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değerin tespitinde kullanılacak R Katsayıları, aşağıdaki tablo halinde ilan edilmiştir.
İhalenin Konusu
R Katsayısı
Araç Kiralama
0,86
Bilgisayar Sistemlerine Yönelik Hizmetler
0,87
Çöp Toplama
0,85
Malzemeli Yemek
0,88
Mühendislik Hizmetleri
0,78
Sigorta Hizmetleri
0,77
Diğer Hizmetler
0,83
İhaleye ait İdari Şartname’nin “Teklif mektubunun şekli ve içeriği” başlıklı 23’üncü maddesinde “23.1.Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak sunulur.
23.2.Teklif Mektubunda;
…
c) Kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması,
… zorunludur.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 30’uncu maddesinde “30.1. Teklifler, bu Şartnamede belirtilen ihale saatine kadar İdareye (tekliflerin sunulacağı yere) verilecektir.
30.2. İhale komisyonunca, tekliflerin alınması ve açılmasında aşağıda yer alan usul uygulanır:
30.2.1. İhale komisyonunca bu Şartnamede belirtilen ihale saatinde ihaleye başlanır ve bu saate kadar kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur.
30.2.2. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. Bu incelemede, zarfın üzerinde isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu, ihaleyi yapan İdarenin açık adresi ve zarfın yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanıp kaşelenmesi veya mühürlenmesi hususlarına bakılır. Bu hususlara uygun olmayan zarflar bir tutanakla belirlenerek değerlendirmeye alınmaz.
30.2.3. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik olan veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ve teklif bedelleri açıklanarak tutanağa bağlanır. Düzenlenen bu tutanaklar ihale komisyonunca imzalanır ve ihale komisyon başkam tarafından onaylanmış bir sureti isteyenlere imza karşılığı verilir.
30.2.4. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez. Teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler değerlendirilmek üzere ilk oturum kapatılır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” 31’inci maddesinde “31.1. Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir.
31.2. Teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde İdarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınaraki tarafından iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayanların teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir.
31.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde isteklilerce sunulan belgelerin, ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, isteklinin ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığım tevsik etmesi durumunda kabul edilecektir.
31.4. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir.
31.5. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen teklifler ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” düzenlemesi,
Bahse konu Şartname’nin “Son tekliflerin alınması” başlıklı 32’nci maddesinde “32.1. İhale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda yeterliği tespit edilen isteklilerden, ilk fiyat tekliflerini aşmamak ve ihale kararına esas olmak üzere son yazılı fiyat tekliflerini vermeleri istenir. İstekliler, kendilerine bildirilen tarih ve saatte tekliflerini ihale komisyonuna sunar. İhale komisyonu, son teklifleri bir tutanakla isteklilerden teslim alır ve son teklif bedelleri ile işin yaklaşık maliyetini hazır bulunanlara açıklayarak tutanağa bağlar. Son yazılı fiyat teklifini sunmayan isteklilerin ilk teklifi, son teklifleri olarak kabul edilir ve teklifler değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” değer başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1.İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
34.2. Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede 4734 sayılı Kamu ihale Kanunu’nun “Pazarlık ihale usulü” başlıklı 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında gerçekleştirilen ihaleye davet edilen 5 firmadan 4’ünün vermiş olduğu ilk fiyat tekliflerinin idarece yapılan değerlendirmeler sonucunda geçerli teklif olarak belirlendiği, ilk fiyat teklifleri geçerli teklif olarak belirlenen 4 isteklinin son fiyat tekliflerini vermeye davet edildiği, Okyanus Müh. A.Ş.nin son fiyat teklifinin, son fiyat teklif mektubunun İdari Şartname’nin 23.2.c. maddesinde yer alan düzenleme gereğince değerlendirme dışı bırakıldığı, diğer 3 isteklinin ilk fiyat tekliflerinden daha az olan son fiyat tekliflerinin geçerli teklif olarak belirlendiği, idarece sınır değerin 130.591,86 TL olarak hesaplandığı, ihalenin Cemre Şahin Kazıcı üzerinde bırakıldığı, (başvuru sahibi) Aydın-Mat Tas. Pro. İnş. Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği,
Sınır değerin hesaplanmasında ise son fiyat teklifi geçersiz teklif olarak belirlenen Okyanus Müh. A.Ş.nin ilk fiyat teklifinin sınır değer hesabında dikkate alınmadığı, sınır değerin son fiyat teklifi geçerlik teklif olarak belirlenen isteklilerin son fiyat teklifleri dikkate alındığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Pazarlık usulü” başlıklı 21’inci maddesinin (f) bendinde kapsamında yapılan alımlarda, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirmeler neticesinde yeterliği tespit edilen isteklilerden, ilk fiyat tekliflerini aşmamak ve ihale kararına esas olmak üzere son yazılı fiyat teklifleri istenmekte, isteklilerin sundukları son fiyat teklifleri, sunmamaları halinde ise ilk fiyat teklifleri nihai teklif olarak alınmaktadır.
Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk fiyat teklifi geçerli teklif olarak belirlenen isteklinin, son yazılı fiyat teklif mektubunun usulüne uygun olmaması veya tutarının ilk fiyattan yüksek tutarlı olması durumlarında, ilk fiyat teklifinin esas alınarak ilgili teklinin geçerli sayılmasının uygun olacağı anlaşılmıştır.
Bu bağlamda söz konusu ihalede idarece yapılan sınır değer hesabında Okyanus Müh. A.Ş.nin geçerli teklif olarak belirlenen ilk fiyat teklifinin dikkate alınmamasının yerinde olmadığı anılan isteklinin ilk fiyat teklifinin, geçerli teklif olarak belirlenen diğer isteklilerin son fiyat tekliflerinin dikkate alınarak sınır değerin yeniden hesaplanması gerektiği anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1.2 ve 79.1.3’üncü maddelerinde yer alan açıklamalar gereğince www.ekap.kik.gov.tr adresinde yer alan sınır değer hesaplama modülü kullanılarak sınır değer 134.815,49 TL olarak hesaplanmıştır.
Netice itibariyle Cemre Sahin Kazıcı’nın son fiyat teklifinin 132.500,00 TL olduğu, söz konusu teklifin 134.815,49 TL’lik sınır değerin altında olduğu dikkate alındığında Cemre Sahin Kazıcı’nın teklifinin İdari Şartname’nin 34.2’nci maddesi gereğince aşırı düşük açıklama istenilmeksizin reddedilmesi gerektiği, ihalenin sonuçlandırılması noktasında Okyanus Müh. A.Ş.’nin ilk teklifinin dikkate alınması gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Cemre Şahin Kazıcı’nın teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
