Faaliyet belgesinin, ihaleye girerken teklif zarfı içinde sunulması gerekir mi?
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2019/035
Gündem No : 32
Karar Tarihi : 18.07.2019
Karar No : 2019/UY.II-833
BAŞVURU SAHİBİ:
Alson Enerji ve İmar A.Ş. – Yersu Müh. Sondaj İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş.,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/109809 İhale Kayıt Numaralı “Ham Petrol Boru Hatlarının İç Korozyonlu Noktaların Onarımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. tarafından 11.04.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ham Petrol Boru Hatlarının İç Korozyonlu Noktaların Onarımı” ihalesine ilişkin olarak Alson Enerji ve İmar A.Ş. – Yersu Müh. Sondaj İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 10.06.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.06.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.06.2019 tarih ve 26320 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.06.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/666 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan Fırat İnş. San. Tic. A.Ş. ile ikinci en avantajlı teklif sahibi Setyol San. Tes. Taah. ve Tic. Ltd. Şti.nin ihale dokümanı kapsamında bulunan Teknik Şartname’de istenilen yeterlikle ilgili belge ve bilgileri teklifi kapsamında sunmadığı, Genel Fittings Malzeme Teknik Şartnamesi’nin “LOR (Lock O-Ring)” başlıklı 8’inci maddesinin (g) bendinde “İstekliler teklif aşamasında tapalı flanşların (tapa dahil) teknik resimlerini Botaş’a sunacaktır” şeklinde düzenleme yapıldığı, İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesine göre isteklilerin söz konusu belgeleri teklifleri kapsamında sunmalarının gerektiği, Teknik Şartname’de sunulması öngörülen belgelerin de yeterlik kriteri olduğu, anılan isteklilerin ise teklifleri kapsamında flanş resimlerini sunmadıkları, bu nedenle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, yeterlik belgesi olduğu tartışmasız olan belgeleri sunmayan isteklilerin teklifinin değerlendirmeye alınmasının açıkça hukuka aykırı olduğu, ayrıca ilk oturumda Teknik Şartname’de isteklilerin sunması gereken teknik resimlerin sunulup sunulmadığına ilişkin var/yok tutanağı düzenlenmesi gerektiği ancak idarece böyle bir tutanağın da düzenlenmediği, bu durumun da hukuka aykırılık teşkil ettiği,
2) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklilerce verilen teklif mektubunun usulüne uygun biçimde sunulmadığı, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile uyumsuz olduğu, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunduğu, vergi kimlik numarası bulunmadığı, ad/soyad veya ticaret ünvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmadığı, bu nedenlerle ve standart forma uygun olmayan teklif mektubu veren anılan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
3) Anılan isteklilerin tekliflerinin gerçek yetkililerince imzalanıp imzalanmadığı, imza sirküleri, vekâletname ve/veya teklifteki imzaların aynı olup olmadığı, tekliflerin ekinde sunulan vekâletnamede yetkili oldukları belirtilen kişilerin yetki sürelerinin ve dolayısıyla imza atmaya yetkili olup olmadıklarının tespiti için vekâletnamedeki sürenin dolup dolmadığı, vekâletnamenin geçerliği gibi hususların teyit edilmesi gerektiği, idarece vekâletnameler ile imza sirkülerinin geçerliğinin teyit edilmediği,
4) Anılan istekliler tarafından teklif kapsamında tüzel kişiliğin ortakları, ortaklık oranları ve tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten Ticaret Sicil Gazetelerinin sunulmadığı,
5) Anılan istekliler tarafından kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odası ya da esnaf ve sanatkâr odası veya ilgili meslek odası belgelerinin sunulmadığı, söz konusu belgelerin İdari Şartname’nin 7.2.1’inci maddesi uyarınca isteklilerin ortakları tarafından da ayrı ayrı sunulmasının gerektiği, istekliler tarafından teminat mektuplarının da usulüne uygun şekilde sunulmadığı, diğer teminatların da Saymanlık ya da Muhasebe Müdürlüklerine yatırıldığını gösteren makbuzların idareye sunulmadığı, anılı isteklilerce sunulan iş bu teminat mektupları incelendiğinde teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olduğu, teminat mektubunun kapsam ve şeklinin standart forma uygun olmadığı, teminat mektubunun geçerlik tarihinin yanlış olduğu, ayrıca ekonomik ve malî yeterliğe ilişkin belgelerden bilançonun eksik düzenlendiği, bilanço oranlarının sağlanmadığı, anılan istekliler tarafından toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun sunulmadığı, gelir tablosu ve kurumlar vergisi beyannamesinde malî müşavir özel kaşesinin basılmadığı, vergi dairelerinden beyannamelerin istenilerek teyit edilmesi gerektiği,
6) Anılan istekliler tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin ihale konusu iş veya benzer iş kapsamındaki tanımları karşılamadığı, söz konusu isteklilerce sunulan iş deneyim belgelerinin güncel olmadığı gibi benzer iş kapsamında olmayan işler ayrıştırıldığında asgari iş deneyim tutarını karşılamadığı, idare malı boru ve malzemelerin iş deneyim belgelerine katıldığı, düzenleyen idarelerinden hakedişlerin istenerek incelenmesi gerektiği, ayrıca belgelerin hangi benzer iş grubuna dahil olduğunun anlaşılamadığı, belge tutarının asgari iş deneyim tutarını karşılamadığı,
7) Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan isteklinin teklif açıklaması kapsamında açıklama istenilen iş kalemlerinin analizlerindeki miktarlarda ve yapılan hesaplamalarda aritmetik hata bulunduğu, sunulan fiyat tekliflerinde faturaların içerğindeki girdilere ilişkin gerek analizlerde gerekse fiyat teklifinde ayrıntılı olarak açıklama yapılmadığı, hizmet için alınan tekliflerde işin yapılabilmesi için çalıştırılması öngörülen asgari toplam personel sayısının belirtilmediği, asgari işçilik maliyetinin belirlenemediği, sunulan birim fiyatla bağdaşıp bağdaşmadığının kontrolünün yapılmadığı, analizlere dayanak olarak gösterilecek belgelerin sunulmadığı, fiyat tekliflerinin üzerinde Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun şekilde meslek mensubuna ait matbu beyanın ve meslek mensubu imzasının bulunmadığı, şekil şartlarına uygun olmadığı, fiyat teklifi veren firmaların o alanda faaliyet göstermediği, fiyat tekliflerinin hangi vergi beyanname dönemine ait olduğunun belirtilmediği, fiyat teklifi veren firmaların fiyat teklifi düzenleme yetkilerinin bulunmadığı, ayrıca meslek mensubu ile sözleşmelerinin bulunmadığı, içeriğindeki girdilere ilişkin ayrıntılı açıklama yapılmadığı, fiyat teklifini düzenleyen meslek mensubundan Ek-O.5 ve Ek-O.6 no’lu fiyat tespit tutanaklarının istenilmediği, istenildiği takdirde fiyat teklifi ile tutanaklar arasında uyumsuzluk olduğu, analiz girdilerindeki imalat kalemlerinde kullanılan ve fiyat tekliflerinde verilen birimlerin birbirinden farklılık teşkil ettiği, işçilik ücretinin yürürlükte bulunan asgari saatlik işçilik ücretinin altında olduğu, işin personel çalıştırmayı gerektirdiği ve çalıştırılacak toplam personel sayısının belirlenmesi gerektiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif açıklaması kapsamında açıklanan nakliye mesafelerinin ihale dokümanında yer alan nakliye mesafeleri ile örtüşmediği, anılan isteklinin kullanacağı depo, taşocağı ve beton santrali yerleri için öngörülen nakliye mesafelerine ilişkin bilgi ve belgelerin eksik ve hatalı olduğu, mesafelerin düşük tutulduğu, ayrıca bunlara ilişkin kanıtlayıcı belge sunulmadığı, nakliye hesap yönteminin izah edilmesi gerektiği, teklif açıklaması kapsamında açıkladığı birim fiyatların 2019 yılı rayiç bedellerin çok altında olduğu iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhaleye ait Genel Fittings Malzeme Teknik Şartnamesi’nin “LOR (Lock O-Ring) Flanş”başlıklı 8’inci maddesinde,
“a) Talep edilen tapalı flanşlar ITP ve Ceyhan Kırıkkale Ham Petrol Boru Hatlarında yapılacak olan çalışmalarda kullanılacak olup 600 lbs basınç sınıfında olacaktır.
b) Flanşlar ASME B 31.4 ve ASME B 31.8 standartlarına göre dizayn edilmiş ve ANSI B 16.5 standardında belirlenen ölçülere uygun olarak üretilmiş olacaktır.
c) Flanşlar A 105 karbon çeliğinden imal edilmiş olacaktır.
d) Tüm flanşlar kaynak boyunlu olacaktır.
e) Temin edilecek olan tapalı flanşlar boru hattı operasyonlarımızda kullanmakta olduğumuz T.D.W. marka 360 ve 660 model makineler ile kullanılacak olup gerek flanş bağlantısında gerekse tapa operasyonunu yapabilmek adına makine ile uyumlu olacaktır. Bu nedenle teklif edilen tapalı flanşlar T.D.W. marka veya üretici tarafından T.D.W. makine ile uyumlu olduğunu taahhüt eden bir belge ile teklif edilecek bir ürün olacaktır.
f) T.D.W. haricinde bir marka teklif edilmesi durumunda istekli teklifinde söz konusu tapalı flanşların (talebimizle aynı ölçüde olmak şartı aranmaksızın) Türkiye’de ham petrol veya doğalgaz hatlarında kullanıldığına dair referans bildirecektir.
g) İstekliler teklif aşamasında tapalı flanşların (tapa dahil) teknik resimlerini BOTAŞ’ a sunacaktır.
h) Tapalar O-ringleri ile birlikte 1 ‘er adet yedek o-ring ile teslim edilecektir. Oringler ham petrole dayanıklı malzemeden imal edilmiş olacaktır.
ı) Malzemeler BOTAŞ Ceyhan ambarında teslim alınacaktır.” şeklinde düzenlemeye,
Anılan Şartname’nin “GENEL HUSUSLAR” başlıklı düzenlemesinin 1’inci maddesinde ise“Yüklenici firma, üretime başlamadan önce; herhangi bir sıkıntı yaşanmaması için flanş, kör flanş, weldolet, somun ve saplamaların teknik resimlerini soft ortamda BOTAŞ’a teslim edecektir.”şeklinde düzenlemeye yer verildiği,
İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım, onarım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait şartlar” başlıklı 16’ncı maddesinde ise “16.1. Montaj
Yüklenici, montaj projelerini ve devreye alma prosedürlerini hazırlayacak ve BOTAŞ ın onayınasunacaktır.
Tüm işler, BOTAŞ yetkili personelinin nezareti ve izni ile yapılacaktır.
Tüm gerekli malzeme veya aksesuarın (Boru, 2 parçalı kelepçe (type B sleeve), weldolet, flanş, LOR flanş, fittings malzemeler, contalar, saplamalar temini ve tesisi, Yüklenici tarafından sağlanacaktır. Tasarım ve malzeme açısından BOTAŞ’tan onay alınacaktır…” şeklinde düzenlemeye yer verildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi tarafından, Genel Fittings Malzeme Teknik Şartnamesi’nin 8’inci maddesinin (g) bendinde yapılan düzenleme uyarınca tapalı flanş malzemesine ilişkin teknik resimlerin ihaleye katılımda yeterlik kriteri olduğu ve söz konusu belgenin teklif zarfı içinde sunulmasının gerektiği, İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi ve emsal Kurul kararları da dikkate alındığında teknik resimleri sunmayan isteklilerin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddia edilmektedir.
Yapılan incelemede, ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde ve ihale ilanında söz konusu teknik resimlerin teklif kapsamında istenildiğine dair bir düzenlemeye yer verilmediği ancak İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde “İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler” şeklinde düzenlemenin yer aldığı görülmüştür.
İhaleye ait Genel Teknik Şartname’de ise söz konusu belgeye dair bir düzenlemenin bulunmadığı anlaşılmıştır.
İhale komisyonunca ilk oturumda düzenlenen Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı’nda ise Lor Flanş teknik resimlerine yeterlik belgeleri arasında yer verilmediği, söz konusu belgeye yönelik sütun açılmadığı görülmüştür.
İsteklilerin teklif dosyaları incelendiğinde teknik çizimlerin sadece ihale üzerinde bırakılan Fırat İnş. End. San. ve Tic. A.Ş. ve Alson Enerji ve İmar A.Ş.-Yersu Müh. Sondaj İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulduğu, diğer 5 isteklinin söz konusu belgeleri sunmadığı anlaşılmıştır.
İdarenin şikayete cevabında ise“Teknik Şartname’de teklifler ile birlikte çizimleri istenilen malzemelerin işin tamamında değil sadece boru değişimi gerektirecek yerlerde kullanılacağı, bu operasyon için gerekli olan HOT_TOP makinesinin mülkiyetinin idarelerine ait olduğu ve yüklenicinin kullanımına sunulacağı, bu nedenle ihale dokümanında yüklenicinin karşılayacağı “tapalı flanşların” bahse konu makineye uyumu için Teknik Şartname’de 8’inci madde düzenlemesinin yapıldığı, anılan Teknik Şartname’nin “Genel Hususlar” başlıklı düzenlemesi ile Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesindeki düzenlemelerde ise işin yürütümü esnasında ortaya konulması istenen hususlar olduğunun açıkça belirtildiği, yeterlik kriteri olarak tanımlanmasının mümkün olmadığı görülen ve zaten idarelerince yeterlik kriteri olarak kabul edilmediği için ihale ilanında da yer verilmeyen ancak HOT_TOP makinelerine uyumu için Teknik Şartname’de yer alan bu belgeler için ihaleye ilişkin zarfa açma ve belge kontrol tutanağında ayrıca bir sütun da açılmadığı, ayrıca Teknik Şartname’de belirtilen belgenin isteklilerin ihale konusu işi yapıp yapamayacaklarını ölçecek nitelikte bir belge olmadığı, dolayısıyla söz konusu belgenin yeterlik belgesi olarak kabul edilmesini mümkün kılacak bir sonuca ulaşılamadığı” şeklinde açıklamalarda bulunduğu görülmüştür.
Genel Fittings Malzeme Teknik Şartnamesi’nin 8’inci maddesinin (g) bendinde isteklilerden tapalı flanşların teknik resimlerini teklifleri ile birlikte sunmalarının istenildiği, anılan Teknik Şartname’nin “Genel Hususlar” başlıklı düzenlemesinde ise söz konusu teknik çizimlerin yüklenici tarafından BOTAŞ’a sunulacağının açıklandığı, Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde ise Lor flanş, fitting malzemelerin yüklenici tarafından sağlanacağı, bununla ilgili tasarım ve malzemeler için yüklenicinin BOTAŞ’tan onay alacağı yönündeki düzenlemelere yer verildiği, ihale dokümanındaki sözkonusu düzenlemeler bir bütün olarak ele alındığında, söz konusu belgenin istekliler tarafından teklif aşamasında sunulacağına dair tereddüte yer vermeyecek açıklıkta bir düzenlemenin bulunmadığı görülmüştür.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.
(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur…” hükmüne yer verilmiştir.
İhalelere katılım için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde aranılacak kriterlerin idarelerce ihale ilanı ile İdari Şartname’de belirtilmesi gerekmektedir. Ayrıca İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde isteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği Teknik Şartname’de belirtilen belgelerin de yeterlik belgesi olarak kabul edilmesi gerektiğine ilişkin 25.01.2017 tarihli ve 29959 sayılı Resmi Gazete’de Tip İdari Şartnamelerde yapılan değişiklik sonucunda, Teknik Şartname’de teklif dosyası kapsamında sunulacağı belirtilen belgelerin de yeterlik belgesi olarak kabul edileceği anlaşılmıştır. Ancak İdari Şartname’nin anılan maddesinin uygulanabilmesi için Teknik Şartname’de istekliler tarafından teklifleri ile birlikte sunulması istenilen belgelerin açık ve anlaşılır bir şekilde ortaya konulmuş olması ve söz konusu belgelerin teklif aşamasında sunulup sunulmayacağı hususunda Teknik Şartname’de ve ihale dokümanında istekliler nezdinde tereddüt doğuran düzenlemelerin bulunmaması gerekmektedir. Aksi durumda, ilgili belgelerin sözleşmenin uygulanması aşamasında sunulacağı şeklinde değerlendirme yapmak gerekecektir.
Yukarıda aktarılan tespitler çerçevesinde; incelenen ihalede İdari Şartname, Teknik Şartname ve Sözleşme Tasarısı’ndaki düzenlemelerin söz konusu teknik resimlerin teklif kapsamında sunulup sunulmayacağı hususunda istekliler nezdinde tereddüt doğuran düzenlemeler olduğu, zira Teknik Şartname’nin “Genel Hususlar” başlıklı düzenlemesi ile Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddeleri incelendiğinde bu belgelerin yüklenici tarafından işe başlamadan önce idareye sunulacağı yönünde düzenlemeler bulunduğu, zira ihaleye teklif veren 7 istekliden sadece 2 isteklinin bu belgeyi teklif aşamasında sundukları, idarenin de sözkonusu belgeyi yeterlik değerlendirmesine esas almadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin bu hususlardaki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “Tekliflerin sunulma şekli” başlıklı 22’nci maddesinde“22.1. Teklif mektubu ve geçici teminat da dahil olmak üzere ihaleye katılabilme şartı olarak bu Şartnamede istenilen bütün belgeler bir zarfa veya pakete konulur. Zarfın veya paketin üzerine isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve ihaleyi yapan İdarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanarak, mühürlenir veya kaşelenir…” şeklinde düzenlemeye,
Anılan Şartname’nin “Teklif mektubunun şekli ve içeriği” başlıklı 23’üncü maddesinde“23.1. Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak sunulur.
23.2. Teklif mektubunda;
a) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi,
b) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması,
c) Kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması,
ç) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasının belirtilmesi,
d) Teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur…” şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.
Anılan Şartname’nin 30.2.2’nci maddesinde ise“30.2.2. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. Bu incelemede, zarfın üzerinde isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu, ihaleyi yapan İdarenin açık adresi ve zarfın yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanıp kaşelenmesi veya mühürlenmesi hususlarına bakılır. Bu hususlara uygun olmayan zarflar bir tutanakla belirlenerek değerlendirmeye alınmaz.” şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan Fırat İnş. End. San. ve Tic. A.Ş.nin teklif dosyası içinde sunduğu birim fiyat teklif mektubu incelendiğinde, teklif mektubunun 5’inci maddesinde“İhale konusu işi, bu teklifin ekindeki birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen her bir iş kalemi için teklif ettiğimiz birim fiyatlar üzerinden Katma Değer Vergisi hariç toplam 21.893.500,00 TL … bedel karşılığında yapmayı kabul ve taahhüt ederiz.” ibaresinin bulunduğu, teklif edilen bedelin ise yazı ile“Yirmibirmilyonsekizyüzdoksanüçbinbeşyüz Türk Lirası” şeklinde ifade edildiği, dolayısıyla teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazıldığı, birim fiyat teklif cetvelindeki toplam tutar ile teklif mektubundaki tutarın da birbiri ile uyumlu olduğu, birim fiyat teklif mektubunun üzerinde şirkete ait vergi kimlik numarası ve adresin bulunduğu, anılan istekliye ait birim fiyat teklif mektubu ve teklif cetvelinin şirket adına şirketi temsil ve ilzama yetkili yönetim kurulu üyesi Orhan Çöte tarafından imzalandığının anlaşıldığı, ayrıca birim fiyat teklif mektubunun standart forma uygun olduğu, ihale işlem dosyası içinde gönderilen teklif mektubunun üzerinde silinti veya düzeltme işlemi yapıldığına dair bir hususa rastlanılmadığı, idarenin de bu yönde bir tespitinin bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Setyol San. Tes. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin teklif zarfı içinde sunduğu birim fiyat teklif mektubu incelendiğinde; teklif mektubunun 5’inci maddesinde“İhale konusu işi, bu teklifin ekindeki birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen her bir iş kalemi için teklif ettiğimiz birim fiyatlar üzerinden Katma Değer Vergisi hariç toplam 26.920.000,00 TL … bedel karşılığında yapmayı kabul ve taahhüt ederiz.” ibaresinin bulunduğu, teklif edilen bedelin ise yazı ile“YirmialtımilyondokuzyüzyirmibinTürkLirası” şeklinde ifade edildiği, dolayısıyla teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazıldığı, birim fiyat teklif cetvelindeki toplam tutar ile teklif mektubundaki tutarın da birbiri ile uyumlu olduğu, birim fiyat teklif mektubunun üzerinde şirkete ait vergi kimlik numarası ve adresin bulunduğu, ayrıca anılan istekliye ait birim fiyat teklif mektubu ve teklif cetvelinin şirket adına şirketi temsil ve ilzama yetkili müdür olan Özlem Poyraz tarafından imzalandığının anlaşıldığı, ayrıca birim fiyat teklif mektubunun standart forma uygun olduğu ve ihale işlem dosyası içinde gönderilen teklif mektubunun üzerinde silinti veya düzeltme işlemi yapıldığına dair bir hususa rastlanılmadığı, idarenin de bu yönde bir tespitinin bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin“Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde“İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,
a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,
teklif kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.
(2) Vekaleten ihaleye katılma halinde; vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesinin sunulması zorunludur…” hükmüne yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde de“7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri…” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan Fırat İnş. End. San. Tic. A.Ş.nin teklif dosyası incelendiğinde şirketi temsil ve ilzama yetkili yönetim kurulu üyeleri Baran Çöte ve Orhan Çöte’ye ait noter tarafından düzenlenen imza sirkülerinin sunulduğu, ayrıca teklif zarfı içinde şirketin tür değişikliğine ilişkin 10.01.2019 tarihli ve 9742 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinin sunulduğu, söz konusu ilanda Baran Çöte ve Orhan Çöte’nin 04.01.2019 tarihinden itibaren ilk üç yıl şirketi temsile yetkili oldukları, Fırat Çöte’nin ise bir yıl süre ile yönetim kurulu başkanı olarak seçildiği bilgilerinin yer aldığı, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün tescil işlemine ilişkin belgenin de sunulduğu, anılan istekliye ait birim fiyat teklif mektubu ve teklif cetvelinin şirket adına şirketi temsil ve ilzama yetkili yönetim kurulu üyesi Orhan Çöte tarafından imzalandığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Setyol San. Tes. Mak. Tic. Ltd. Şti.nin teklif zarfında sunduğu belgeler incelendiğinde ise şirket müdürleri Seyfettin Bulut ve Özlem Poyraz’a ait noter tarafından düzenlenen imza sirkülerinin sunulduğu, imza sirkülerinde 25.05.2011 tarih ve 7822 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayımlanan ortaklar kurulu kararı uyarınca şirket müdürleri Seyfettin Bulut’un ve Özlem Poyraz’ın 18.05.2011 tarihinden itibaren on (10) yıl süre ile şirketi münferiden temsil ve ilzama yetkili kılındıklarının belirtildiği ve imza sirküleri ekinde ilgili Ticaret Sicil Gazetesi suretinin sunulduğu, anılan istekliye ait birim fiyat teklif mektubu ve teklif cetvelinin şirket adına şirketi temsil ve ilzama yetkili müdür olan Özlem Poyraz tarafından imzalandığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin“Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde“İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,
a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,
teklif kapsamında sunulması zorunludur…” hükmüne yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde ise“7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri…” şeklinde düzenlemeye,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişiliğin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde“10/A.1İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.” şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde ise ayrıca“…46.2.1. İstekliler teklifleri ile birlikte Firma ortakları ve ortaklık oranları ile Teklif mektubunu imzalayanın, Anonim Şirketlerde Yönetim kurulu üyelerinin Limited Şirketlerde ise müdürlerin, müdür yoksa tüm ortakların Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarını gösterir listeyi sunmaları gerekmektedir…” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir.
İhale üzerinde kalan Fırat İnş. End. San. Tic. A.Ş.nin teklif zarfında sunduğu belgeler incelendiğinde şirketi temsil ve ilzama yetkili yönetim kurulu üyeleri Baran Çöte ve Orhan Çöte’ye ait noter tarafından düzenlenen imza sirkülerinin sunulduğu, imza sirkülerinde Baran Çöte ve Orhan Çöte’ye ait TC Kimlik no’larının yer aldığı, imza sirkülerinin ekinde şirket yetkililerini gösterir 04.01.2019 tarihli İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne ait Ticaret Sicil Tasdiknamesinin onaylı suretinin sunulduğu,
Ayrıca şirketin tür değişikliğine ilişkin 10.01.2019 tarihli ve 9742 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinin sunulduğu, söz konusu ilanda şirket kurucularının ve hissedarlarının Fırat Çöte, Orhan Çöte ve Baran Çöte olduğu, Baran Çöte ve Orhan Çöte’nin 04.01.2019 tarihinden itibaren ilk üç yıl şirketi temsile yetkili oldukları, Fırat Çöte’nin ise bir yıl süre ile yönetim kurulu başkanı olarak seçildiği hususlarının yer aldığı, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün tescil işlemine ilişkin belgenin de sunulduğu, söz konusu ilanda şirket hissedarlarının ortaklık oranlarının belirtildiği,
Teklif dosyasında sunulan 12.06.2017 tarih ve 9345 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nden yönetim kurulu başkanı Fırat Çöte’nin TC Kimlik no’sunun görüldüğü,
Ayrıca anılan istekli tarafından İdari Şartname’nin 46.2.1’inci maddesi kapsamında şirket ortakları, hisse oranları, ortaklara ait TC Kimlik numaralarını gösteren, üzerinde şirket kaşesi ve imzası bulunan belgenin de teklif zarfında idareye sunulduğu, söz konusu beyandaki bilgilerin teklif zarfında sunulan 10.01.2019 tarihli ve 9742 sayılı Ticaret Sicil Gazetesindeki bilgilerle uyumlu olduğu, dolayısıyla anılan istekli tarafından İdari Şartname’nin 7.1.b.2’nci maddesi kapsamında tüzel kişiliğe ait belgelerini sunduğu görüldüğünden başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Setyol San. Tes. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin teklif zarfında sunduğu belgeler incelendiğinde; şirket müdürleri Seyfettin Bulut ve Özlem Poyraz’a ait noter tarafından düzenlenen imza sirkülerinin sunulduğu, imza sirkülerinde 25.05.2011 tarih ve 7822 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayımlanan ortaklar kurulu kararı uyarınca şirket müdürleri Seyfettin Bulut’un ve Özlem Poyraz’ın 18.05.2011 tarihinden itibaren on (10) yıl süre ile şirketi münferiden temsil ve ilzama yetkili kılındıklarının belirtildiği ve imza sirküleri ekinde 25.05.2011 tarih ve 7822 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi suretinin sunulduğu, sözkonusu ilanda şirket ortaklarına ait ortaklık hisse oranlarının ve TC Kimlik no’larının yer aldığı,
Dolayısıyla teklif dosyasında sunulan belgelerde İdari Şartname’nin 7.1.b.2’nci maddesi uyarınca tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten bilgilerin yer aldığı, ayrıca söz konusu belgelerde şirket ortaklarına ait ortaklık oranları ile TC kimlik numaralarının da bulunduğu görüldüğünden başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin“Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde“26.1. İstekliler, teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.
26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde, toplam geçici teminat miktarı ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen tekliflere bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir.
26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 06.11.2019 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir…” şeklinde düzenlemeye yer verildiği,
İhale ilan tarihinin ise 20.03.2019 olduğu görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan Fırat İnş. End. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan belgeler incelendiğinde; Garanti Bankası A.Ş. tarafından 09.04.2019 tarihinde düzenlenen, teminat tutarı 810.000,00 TL, geçerlik tarihi 30.11.2019 olan geçici teminat mektubunun sunulduğu, sunulan teminat mektubunda ihalenin adı, idarenin adı, teminat tutarı ve teminat süresinin gösterildiği, teminat mektubunun ekinde bankaya ait teyit mektubunun da bulunduğu, geçici teminat tutarının isteklinin teklif ettiği bedelin %3’ünden fazla olduğu, geçici teminat süresinin yeterli olduğu ve idarece verilen standart forma uygun olduğu anlaşılmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Setyol San. Tes. Mak. Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu belgeler incelendiğinde ise; geçici teminat olarak Garanti Bankası A.Ş. tarafından 10.04.2019 tarihinde düzenlenen, teminat tutarı 960.000,00 TL, geçerlik tarihi 10.11.2019 olan geçici teminat mektubunun sunulduğu, sunulan teminat mektubunda ihalenin adı, idarenin adı, teminat tutarı ve teminat süresinin gösterildiği, teminat mektubunun ekinde bankaya ait teyit mektubunun da bulunduğu, geçici teminat tutarının isteklinin teklif ettiği bedelin %3’ünden fazla olduğu, geçici teminat süresinin yeterli olduğu ve idarece verilen standart forma uygun olduğu görülmüş olup, başvuru sahibinin bu hususlardaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde“… Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir…” hükmüne yer verilmiştir.
Yapılan incelemede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Setyol San. Tes. Mak. Tic. Ltd. Şti.nin Batman Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenen 08.03.2019 tarihli Oda Kayıt Sicil Sureti ile Faaliyet Belgesi’ni teklif zarfı içinde sunduğu görülmüş olup, ihale üzerinde bırakılan Fırat İnş. End. San. ve Tic. A.Ş. tarafından teklif zarfı içinde ilgili odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin sunulmadığı anlaşılmıştır.
Bununla birlikte Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 38’nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca söz konusu belgenin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sözleşme imzalanmadan önce mevzuata uygun şekilde sunulması gerektiği hüküm altına alındığından, sözkonusu belgenin ihaleye teklif verme aşamasında sunulma zorunluluğu bulunmadığı, bu nedenle teklif zarfında sunulmamasında mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerle ilgili yapılan incelemede;
İdari Şartname’nin“Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.4’üncü maddesinde“…7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y) sunmaları gerekmektedir.
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur…” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan Fırat İnş. End. San. ve Tic. A.Ş. tarafından ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerden İdari Şartname’nin 7.4.2.b bendi kapsamında SMMM tarafından düzenlenen 08.04.2019 tarihli Bilanço Bilgileri Tablosunun sunulduğu, bilanço bilgileri tablosunda 2018 yılına ait cari oranın 5,43, öz kaynak oranının 0,56 ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,08 olduğu bilgisinin yer aldığı, söz konusu bilanço oranlarının İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesindeki bilançoya ilişkin kriterleri karşıladığı, anılan istekli tarafından ayrıca kurumlar vergisi beyannamesi kapsamında ayrıntılı bilanço ve gelir tablosunun da sunulduğu, istekliye ait ayrıntılı bilançodaki değerlerin bilanço bilgileri tablosundaki bilgilerle uyumlu olduğu, ayrıca ayrıntılı bilanço ve gelir tablosunun idareye SMMM onaylı olarak sunulduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu hususlardaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Setyol San. Tes. Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından ise SMMM tarafından düzenlenen 10.04.2019 tarihli Bilanço Bilgileri Tablosunun sunulduğu, bilanço bilgileri tablosunda 2017 yılına ait cari oranın 1,02, öz kaynak oranının 0,19 ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,23 olduğu bilgisinin yer aldığı, söz konusu bilanço oranlarının İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesindeki bilançoya ilişkin kriterleri karşıladığı, anılan istekli tarafından ayrıca kurumlar vergisi beyannamesi ekinde ayrıntılı bilanço ve gelir tablosunun da sunulduğu, istekliye ait ayrıntılı bilançodaki değerlerin bilanço bilgileri tablosundaki bilgilerle uyumlu olduğu, ayrıca ayrıntılı bilanço ve gelir tablosunun idareye SMMM onaylı olarak sunulduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu hususlardaki iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin “İş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 7.4.3’üncü maddesinde ise“İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.
İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.
Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur…” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan Fırat İnş. End. San. ve Tic. A.Ş.nin İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesi kapsamında sunduğu SMMM onaylı gelir tablosundan 2018 yılı net satışlar tutarının 46.305.843,24 TL olduğunun anlaşıldığı, söz konusu tutarın isteklinin teklif bedelinin %25’inden fazla olduğu, dolayısıyla anılan isteklinin ciroya ilişkin yeterlik kriterini karşıladığı,
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Setyol San. Tes. Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından ise 2017 yılına ait SMMM onaylı gelir tablosunun sunulduğu, söz konusu gelir tablosunda 2017 yılına ait net satışlar tutarının 18.026.578,81 TL tutarında olduğunun anlaşıldığı, söz konusu tutarın isteklinin teklif bedelinin %25’inden fazla olduğu, dolayısıyla anılan isteklinin de ciroya ilişkin yeterlik kriterini karşıladığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu hususlardaki iddialarının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin“Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde“7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl için de gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 50’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz…” şeklinde düzenlemeye,
Anılan Şartname’nin 7.6’ıncı maddesinde“Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:
11/06/2011 tarih ve 27961 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği” nde yer alan ve Tebliğ ekinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen
“Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesi – (A) Alt Yapı İşleri” ana başlığı altındaki;
III. GRUP: BORU VE İLETİM HATTI İŞLERİ
grubuna ait “İş deneyim belgesi” benzer iş olarak kabul edilecektir.
7.6.1. Mezuniyet belgeleri/diplomalar: Makine Mühendisliği” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan Fırat İnş. End. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Malatya-Hekimhan-16.Bl.Hud.Yolu (2.Kısım) Km:53+570-103+100 Kesiminin Yapılması İşi”ne ait, işin asıl yüklenicisi Kolin İnş. Turz. San. ve Tic. A.Ş. olan, alt yüklenici sözleşme tarihi 02.07.2013, alt yüklenici sözleşme bedeli 6.413.306,28 TL, alt yüklenici tarafından yapılan işin kısmî kabul tarihi 02.10.2014, esas işin geçici kabul/tasfiye tarihi 21.12.2015 olan, 04.03.2016 tarihli ve 2012/60525-641718-1-3 sayılı 6.413.306,28 TL tutarında alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, alt yüklenici tarafından gerçekleştirilen işlerin “Malatya-Hekimhan-16.Bl.Hud.Yolu (2.Kısım) Km:53+570-103+100 kesiminde 6”NATO Petrol Boru Hattı Deplase Edilmesi İşi” olarak belirtildiği görülmüştür.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ise Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. tarafından gerçekleştirilen“Mardin Doğal Gaz Boru Hattı Yapımı, 2012/183317” işine ait, işin asıl yüklenicisi Vemak İnş. Taah. Mak. San. ve Tic. A.Ş. olan, alt yüklenici sözleşme tarihi 14.05.2013, alt yüklenici sözleşme bedeli 10.444.542,10 TL, esas işin geçici kabul/tasfiye tarihi 07.08.2015 olan, 22.03.2016 tarihli ve 2012/183317-641507-1-1 sayılı 10.191.400,10 TL tutarında alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, belgede alt yüklenici tarafından gerçekleştirilen işlerin“doğalgaz boru hattı yapımı, harita hizmetleri ve işletmeye alma” olarak belirtildiği görülmüştür.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belge düzenleme koşulları” başlıklı 44’üncü maddesinde“(1) İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak taahhüt edilen;
a) Geçici kabulü yapılmış işlerde, “yüklenici iş bitirme belgesi”,
b) Devam eden işlerde; işin, ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi halinde, “yüklenici iş durum belgesi”,
c) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmı kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla “alt yüklenici iş bitirme belgesi,… olarak düzenlenir…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde“…(5) İdare tarafından yükleniciye verilen ve işin imalatında fiilen kullanılan malzeme bedelinin yarısı, malzeme bedeli yüklenicinin hakedişinden kesilse bile, iş bitirme, iş denetleme ve iş yönetme belgelerinin tutarının tespitinde değerlendirilir…” hükmüne yer verilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin, yükleniciye karşı taahhütte bulunulan iş bölümünün tamamının bitirildiği ve idarece söz konusu işin kısmi kabulü yapılarak düzenlenen alt yüklenici iş bitirme belgesi olduğu, belgenin EKAP üzerinden teyidinin yapıldığı, belge tutarı güncellendiğinde 12.841.117,69 TL tutara tekabül ettiği, bu tutarın asgari iş deneyim oranını (teklif bedelinin %50’si) karşıladığı, ayrıca belgeye konu“petrol boru hattı deplase edilmesi işi”nin İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde belirlenen Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan (A) Alt Yapı İşleri III. Grup: Boru ve İletim Hattı İşleri”nden olduğu ve benzer iş tanımını karşıladığı, söz konusu belgenin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ndeki belge düzenleme koşullarına uygun olduğu, belge içeriğindeki bilgilerde birbiri ile çelişkili hususların bulunmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Setyol San. Tes. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin ise asıl işin geçici kabulü yapılarak düzenlenen alt yüklenici iş bitirme belgesi olduğu, belgenin EKAP üzerinden teyidinin yapıldığı, belge tutarı güncellendiğinde 20.909.999,46 TL’ye tekabül ettiği, bu tutarın asgari iş deneyim oranını (teklif bedelinin %50’si) karşıladığı, ayrıca belgeye konu“doğalgaz boru hattı yapımı, harita hizmetleri ve işletmeye alma” işlerinin İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde belirlenen Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan “(A) Alt Yapı İşleri III. Grup: Boru ve İletim Hattı İşleri”nden olduğu ve benzer iş tanımını karşıladığı, söz konusu belgenin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ndeki belge düzenleme koşullarına uygun olduğu, belge içeriğindeki bilgilerde birbiri ile çelişkili hususların bulunmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde“İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde“(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
…
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…” açıklamaları bulunmaktadır.
Yapılan incelemede ihaleye 7 istekli tarafından teklif verildiği, ihale komisyonunca tekliflerin alınmasından sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1’inci maddesi uyarınca teklifi ilk oturumda geçerli kabul edilen 7 isteklinin teklif fiyatları ile ihaleye ait yaklaşık maliyet tutarı esas alınarak sınır değerin 23.247.798,03 TL olarak belirlendiği, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi uyarınca teklifi bu tutarın altında kalan iki istekliden 07.05.2019 tarihli yazılarla yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmını oluşturan iş kalemlerine ait maliyet bileşenleri ile tevsik edici belgelerinin 22.05.2019 tarihine kadar sunulmasının istenildiği, Hes Group Enerji İnş. ve San. Tic. A.Ş.-ASC Su Ürün.Oto İnş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından süresi içinde aşırı düşük teklif açıklamasının idareye sunulmadığı, bu nedenle teklifinin reddedildiği, Fırat İnş. End. San. Tic. A.Ş. tarafından ise süresi içinde teklif açıklamalarının idareye sunulduğu, idarece anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunarak ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede; idarece teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen 07.05.2019 tarihli yazılarla yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmını oluşturan 2, 3, 28, 11, 27, 10, 13, 12 ve 16 no’lu iş kalemleri/gruplarına dair maliyet bileşenlerinin tevsik edici belgeleriyle birlikte ihale mevzuatına uygun şekilde açıklanmasının istenildiği ve söz konusu iş kalemleri/gruplarına ait 9 adet analiz formatının isteklilere gönderildiği anlaşılmıştır.
Söz konusu analiz formatları incelendiğinde, iş kalemleri/gruplarının içinde kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyat analizleriyle uyuşmayan iş kalemleri ile birden fazla iş kalemini ihtiva eden ve “paçal iş kalemi” olarak adlandırılan iş kalemlerinin bulunduğu, ancak açıklanması istenilen bu iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerin temel girdi türleri (malzeme, makine, işçilik, nakliye vb.) ve girdi miktarlarının gösterildiği analiz formatları şeklinde hazırlanmadığı ve söz konusu analiz girdilerinin ihale dokümanında veya aşırı düşük teklif sorgulama kapsamında açıklama istenilen isteklilere verilmediği anlaşılmıştır.
Ayrıca açıklanması istenilen iş kalemlerine ilişkin sunulan tüm alt analizlerde ise girdi türlerinin (malzeme, işçilik, makine, nakliye vb.) isteklinin kendisi tarafından belirlendiği de anlaşılmıştır.
İsteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını mevzuata uygun şekilde yapabilmeleri ve açıklamaların sağlıklı değerlendirilebilmesinin ön şartının, idareler tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasının Tebliğ’in 45’inci maddesine uygun olarak yapılması olduğu anlaşılmaktadır.
Aşırı düşük teklif sorgulaması yapılırken gerçekleştirilen işlemler dikkate alındığında, mevcut durumun isteklilerce aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde iş kalemini oluşturan analiz girdilerinin farklı belirlenmesi sonucunu doğurabileceği, dolayısıyla istekliler tarafından belirlenen girdilerin kıyaslanabileceği herhangi bir temel kıstas bulunmadığından aşırı düşük teklif açıklamalarının diğer isteklilerle eşit koşullarda ve ihale dokümanına uygunluğunun değerlendirilebilmesinin mümkün olmadığı ve bu haliyle aşırı düşük teklif sunan isteklilere verilen söz konusu analiz formatlarının ve bu şekilde yapılan bir sorgulamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.2’nci maddesine aykırı olduğu anlaşılmıştır.
Bu çerçevede, idarece mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmeyen söz konusu aşırı düşük teklif sorgulamasına istinaden aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olup olmadığına ilişkin olarak sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesine imkân bulunmadığı anlaşılmış olup, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıklar göz önüne alınarak,
1)İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerinden, nitelik ve nicelik olarak kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile birebir uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemlerine (paçal iş kalemi) ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, makine amortismanı, mazot, makine ve diğer malzeme girdileri vb.) kadar ayrıştırılması,
2) Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının anılan poz miktarları dikkate alınarak toplanması (örneğin aynı iş kalemi analizi içerisinde yer alan işçilikle ilgili düz işçi girdilerinin söz konusu poz birim miktarı dikkate alınarak toplanması), farklı poz numarasına sahip girdilerinin ise ayrı ayrı gösterilmesi,
3) Yukarıdaki işlemlerden sonra anılan Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,
4) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alıyorsa ve eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde söz konusu mazot girdisi için açıklama istenilmesi),
5) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, sınır değerin altında teklif sunduğu tespit edilen isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.