Doğrudan veya dolaylı olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamayacaklardan kimler anlaşılmalıdır?
KAMU İHALE KURUL KARARI
Toplantı No : 2016/022
Gündem No : 69
Karar Tarihi : 30.03.2016
Karar No : 2016/UH.III-959
Şikayetçi :
Kaya Seyahat Turizm San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.
İhaleyi Yapan Daire:
Sincan Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı:
22.12.2015 / 98849
Başvuruya Konu İhale:
2015/144911 İhale Kayıt Numaralı “Personel Taşıma” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Kaya Seyahat Turizm San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.,
Ragıp Tüzün Mah. İvedik Cad. No:198/1 Yenimahalle/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Sincan Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü,
Adalet Mahallesi Ceza İnfaz Kurumları Kampüsü Sincan/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/144911İhale Kayıt Numaralı “Personel Taşıma” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Sincan Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü tarafından 26.11.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Personel Taşıma” ihalesine ilişkin olarak Kaya Seyahat Turizm San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin 11.12.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.12.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 22.12.2015 tarih ve 98849 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.12.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/3421 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1- Teklif sunmuş oldukları ihaleye ait kesinleşen ihale kararında özetle “AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş.’nin teklif dosyasında sunmuş olduğu iş deneyim belgesi ile ilgili olarak 30.11.2015 tarih ve 2015/1 sayılı yazı ile açıklık getirmesi istendiği, adı geçen firmanın verilen süre içinde komisyona gerekli belgeleri sunduğu, komisyonca bu belgelerin uygun bulunduğu, sınır değer altında kalan AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş. firmasına aşırı düşük sorgulaması 01.12.2015 tarih ve 2015/1-1560 sayılı yazı ile talep edildiği, AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş.nin sorgulamayı 03.12.2015 tarihinde sunduğu komisyonca yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda aşın düşük teklif açıklamalarının uygun görülerek en avantajlı teklif olarak belirlendiği firmalarının ise ikinci avantajlı teklif olarak belirlendiği”ninbelirtildiği, söz konusu ihale kararına ilişkin olarak ise ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu iş deneyim belgesi ile ilgili olarak ihale komisyonu tarafından açıklık getirilmesinin istenmesi neticesinde anılan isteklinin istenilen belgeyi sunduğu ve ihale komisyonunun ise istenilen belgeyi teklif dosyasına eklemek suretiyle karar aldığı, ancak iş deneyim belgelerine yönelik bir bilgi belge eksikliğinin tamamlatılmasının mümkün olmadığı, bu bilgilerin iş deneyim belgesini düzenleyen kuruluştan istenmesi gerektiği, bu nedenle söz konusu belgenin teklif dosyası kapsamında sunulduğu şekliyle değerlendirilmesi gerektiği,
2- İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu iş deneyim belgesinin AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş. ile Köker Tur. Taş. ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. arasında imzalanan sözleşme ve faturalardan oluştuğu ve bu sözleşmenin muvazaa niteliğinde olduğu, bu iki firmanın adreslerinin aynı olduğu ve ortaklarının her iki firmada hissesinin bulunduğu, anılan firmalar arasında düzenlenen bir başka sözleşmeye yönelik olarak Ankara 4. İdare Mahkemesi’nin kararının bulunduğu, bu kararda yer alan ifadeler doğrultusunda anılan firmanın iş deneyimini tevsik amacıyla sunmuş olduğu sözleşmenin tekrar incelendiğinde geçersiz olduğunun görüleceği, ayrıca bahse konu iş deneyim belgesini tevsik için sunulan sözleşmenin taraflarının sözleşme ekinde imza sirkülerinin yer almadığı, bunun nedeninin ise imzaların gerçeği yansıtmaması ve imzaların yetkililerce atılmaması olduğu,
3- Sunulan sözleşmenin Tepe Holding’e bağlı kuruluşların ve Bilkent Cyber park yerleşkesinin personel taşıma işine ilişkin olduğu ve bu sözleşmede işin yüklenicisinin Köker Tur. Taş. ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş.’nin alt yüklenici olarak çalıştırıldığı, ancak Tepe Holding ve Köker Tur. Taş. ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. arasında imzalanan sözleşmede alt yüklenici çalıştırılabileceğine dair bir maddenin bulunup bulunmadığının araştırılması ve sunulan iş deneyim belgesinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 45’inci maddesine uygun olup olmadığının belirlenmesi gerektiği,
4- İhale üzerinde bırakılan isteklinin ortakları olan Halim Köker ve Sacit Köker adlı şahısların hakkında kamu davası açıldığı bu nedenle yargılama sonuçlanana kadar 4734 sayılı Kanun’un 58’inci maddesine göre ihalelere katılmaması gerektiği, ortaklık durumunda sonradan değişiklik olsa dahi kamu davası açıldığı tarihteki ortaklık durumunun dikkate alınması gerektiği ve söz konusu ortakların katılmış oldukları ihalede 16.01.2015 tarihinden itibaren 2 yıl yasaklama aldıkları ve bu yasaklama çerçevesinde ve Kanun’da yer alan hükümler doğrultusunda işlem tesis edilmesi gerektiği,
5- İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin olarak;
a) Karar pulu, damga vergisi kik payı ve teminat mektubu giderleri için %4 sözleşme genel giderler kapsamında toplam gider öngördüğü ancak personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bu iş için her kalemin ayrı ayrı açıklanması gerektiği ve teminat giderlerine ilişkin maliyetlerin hesaplamalara dâhil edilmediği gerekçeleriyle açıklamaların kabul edilmemesi gerektiği,
b) Vergi, ruhsat, izin, egzoz muayene özel servis aracı uygunluk belgesi harçlarına ilişkin açıklamalarında İdari Şartname’de belirtilen 25 adet aracın MTV giderinin araçların model ve cinslerine göre ayrı ayrı hesaplanmadığı hizmetin 2016 yılında yapılacağı göz önünde bulundurulduğunda 2016 yılı için artış öngörülmediği,
c) Personel giderine ilişkin olarak yapılan açıklamaların Kik işçilik hesaplama modülüne uygun olmadığı 2016 yılı asgari ücret artışının göz önünde bulundurulmadığı, teknik şartname de belirtilen yedek sürüler ile koordinasyonu sağlayacak personelin personel giderlerine dâhil edilmediği, vardiyalı personele servis hizmetinde çalışacak olan personel için mesai saati dışında fazla çalışma ve hafta sonu çalışma ücretlerine ilişkin açıklama sunulmadığı,
d) Akaryakıt açıklamaları için sunulan açıklamaların uygun olmadığı, araçların yakıt tüketim bilgilerinin her aracın motor gücü tipi gibi unsurlar belirtilerek ayrı ayrı belgelendirilmesi gerekirken minibüs, midibüs, otobüs şeklinde açıklama sunulduğu ve yakıt maliyetinin şartnamede belirtilen güzergâhlar baz alınarak ayrı ayrı hesaplama yapılmadığı, vardiyalı personel servis hizmetinde çalışacak olan üç araç için akaryakıt hesabının günlük tek sefer üzerinden sunulduğu oysa 30 gün için günde iki sefer olarak hesaplanması gerektiği, yakıt maliyetine ilişkin olarak teknik şartnamede belirtilen güzergah uzatımı ve ilave araç kapasite değişikliğinin dahil edilmediği yine yakıt maliyetinin tek bir firmanın pompa satış tutarı üzerinden hesaplandığı oysaki bu hesaplamanın İhale ilan veya davet tarihi itibariyle EPDK’nın Ankara İli için belirlediği pompa satış fiyatları üzerinden yapılması gerektiği,
e) Sigorta giderlerine ilişkin olarak koltuk, trafik ve kasko sigorta giderlerinin acente kanalıyla teklif alınarak yapıldığı, bu fiyat tekliflerinin meslek mensubunca onaylanmadığı, işin süresinin dikkate alınmadığı, alınan tekliflerine bölge veya genel müdürlükten alınan çift imzalı teyit mektubunun eklenmediği, sunulan poliçelerin istenilen rakamın altında olduğu ve hizmetin tarihlerinin kapsamadığı,
f) Bakım onarım ve lastik giderlerine ilişkin olarak araçların cinsleri, tipleri, motor güçleri ve lastikler için yazlık-kışlık ayrımının dikkat alınmaksızın fiyat teklifi sunulduğu anılan tekliflerin yetkili servislerden alınmadığı, bu teklifler üzerinde meslek mensubu onayı ve yazılması gereken ibarenin bulunmadığı,
g) Kendi öz malı dışında sunmuş olduğu kiralama teklifinde “kiralanacak araçların tüm giderlerinin kiraya verene aittir” şeklinde teklif alındığı, tüm giderlerin kiraya verene ait olması durumunda dahi araçların şoför, bakım, lastik, sigorta akaryakıt giderlerinin kiraya veren tarafından belgelendirilmesi gerektiği, ayrıca kiralanan araçların tahditli ( C ) plakalı araçlar olduğu, Karayolları Taşıma Yönetmeliğinin “Taşıma İşlerinde İstihdam Edilenlerin Hakları Sorumlulukları” başlıklı 35’inci maddesine istinaden Ankara Büyükşehir Belediyesi Özel Servis Araçları Yönetmeliği’nin “Özel servis araçlarının mülkiyetlerinin devri” başlıklı 13. maddesinde “Özel servis araçlarına ait çalışma ruhsatının işletme hakları devredilemez, bir başkasına kiralanamaz” hükmünün bulunduğu ve “Özel servis araçlarında çalışacak personele ilişkin koşullar” başlıklı 17’nci maddesi ile Ankara Servisçiler Odası Tip Sözleşmesinin “Araç sahibinin sorumluluğu” başlıklı 13’üncü maddesinin hükümleri ayrı ayrı ve hep birlikte değerlendirildiğinde “tahditli plakalı araçların işletme hakkının devredilemeyeceği ve kiralanamayacağı, araçların bakım onarım, sigorta, çalıştırdığı araç sürücüsünün ücreti, sosyal güvenlik ve özlük hakları, vergi vb. giderlerle ilgili olarak doğrudan araç sahibi gerçek/tüzel kişilerin sorumlu tutulduğunun görüldüğü, sunulan fiyat teklifinin tahditli plakalı araç kiralama teklifi olması nedeniyle reddedilmesi gerektiği,
h) Kendi öz malı olan araçlar için amortisman hesaplamasının ve oranın Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen oranlara uygun olmadığı, yapılan hesaplamada ilgili meslek mensubu onayı ve açıklamasının olmadığı,
i) Anılan isteklinin teklif almak sureti ile sunduğu tekliflerde ilgili meslek mensubu onayı ve açıklamasının bulunmadığı gibi Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca ilgili meslek mensubundan bu belgelerin talep edilmesi sonucunda tekliflerin gerçeği yansıtmadığının görüleceği,
j) Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan meslek mensubu onaylı fiyat tekliflerinde yazılmasın gereken ibarenin Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen ibareyle birebir aynı olmadığı bu şekilde yapılan açıklamanın değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinin ikinci fıkrasında “Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36’ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi ve teknolojik ürün deneyim belgesinin düzenlenme koşulları” başlıklı 45’inci maddesinde “… (3) Alt yüklenicilerin iş bitirme belgesi almak amacıyla yapacakları başvurularda; yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan bedel içeren sözleşmenin ve bu sözleşme kapsamında düzenlenen fatura örneklerinin veya bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin veya serbest meslek makbuzu nüshalarının ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak alt yüklenici ile yüklenici arasında imzalanan sözleşme konusu işte personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin sunulması zorunludur.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz” hükmü,
“İhale komisyonlarının inceleme yetkisi” başlıklı 50’nci maddesinde “(1) İhale komisyonu, aday veya isteklilerce sunulan iş deneyimini gösteren belgelerde tereddüt duyulan hususlara ilişkin gerekli incelemeyi yapmaya yetkilidir.
(2) İhale komisyonunun, iş deneyimini gösteren belgelere ilişkin bilgi talepleri ilgililerce ivedilikle karşılanır.” hükmü,
“Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 56’ncı maddesinde “…(4) Başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler idarelerce tamamlatılamaz.
(5) Başvuru ve teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak, idare tarafından iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayanların başvuru veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin tamamlatılması” başlıklı 16.6’ncı maddesinde “16.6.1. İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,
a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,
b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,
İdarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re’sen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir.
16.6.2. İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, aday veya isteklinin başvuru veya ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi halinde kabul edilecektir.
16.6.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin belgelerin yazılı olarak istenilmesi ve aday ve isteklilerce bir dilekçe ekinde sunulması gerekmektedir. İdarece belirlenen sürede eksik bilgileri tamamlamayan aday ve isteklilerin başvuruları veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilir.
16.6.4. İlgili mevzuatına göre ihaleye katılma şartı olarak istenmesi gereken belge veya bilgilerin idarece istenmediği ve bu durumun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında tespit edildiği hallerde, idarelerce bu tür belge veya bilgiler başvuruların ya da tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aday veya isteklilerden talep edilemeyecek ve tamamlatılamayacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli Aks Araç Kiralama ve Taşımacılık Hizmetleri A.Ş.’nin teklif dosyası kapsamında, özel sektöre gerçekleştirilen bir işe ilişkin sözleşmenin sunulduğu, söz konusu sözleşmede araç kiralayanın Köker Tur. Taş. ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. olduğu, sözleşmenin “Bilkent Holding’e bağlı kuruluşların ve Bilkent Cyber park yerleşkesinde bulunan çeşitli şirketlerin personel servis hizmetleri” için düzenlendiği, anılan sözleşmenin birim fiyat üzerinden bağıtlandığı ve 25.12.2014 tarihinde taraflarca imzalandığı ve sözleşme ekinde söz konusu işe ilişkin SMMM onaylı 7 adet faturaya yer verildiği görülmüştür.
İhale komisyonu tarafından söz konusu belgeye ilişkin olarak 31.11.2015 tarihinde Ekap üzerinden Aks Araç Kiralama ve Taşımacılık Hizmetleri A.Ş.’ye gönderilen, “bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” konulu yazıda “… 01.01.2015 – 31.07.2015 tarihleri arasında Bilkent Holding’e bağlı kuruluşların ve Bilkent Cyber park yerleşkesinde bulunan çeşitli şirketlerin personel servisi işine ait yüklenicilik/taşeronluk sözleşmesi yapılan Köker Tur. Taş. ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. ile Bilkent Holding’e bağlı kuruluşların ve Bilkent Cyber park yerleşkesinde bulunan çeşitli şirketler arasındaki sözleşme ve faturaların ayrıca taşıma işinde çalıştırılan şoförleri (vasıflı personel) gösterir Sosyal Güvenlik sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerin en geç 02.12.2015 tarihine kadar idaremize teslim edilmesi” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.
İdarenin 31.11.2015 tarihli yazısına istinaden Aks Araç Kiralama ve Taşımacılık Hizmetleri A.Ş. tarafından, anılan yazıda belirtilen kuruluşlar arasında ve belirtilen tarihler arasında gerçekleştirilen taşıma işine ilişkin olarak sözleşmelerin, faturaları ile iş kapsamında çalıştırılan şoförleri (vasıflı personel) gösterir Sosyal Güvenlik sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerin sunulduğu belirlenmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde, idare tarafından bilgi eksikliğinin tamamlatılabileceği, ancak başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgelerin ve eklerinin tamamlatılamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemede ise, ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyimini tevsik amacıyla sunmuş olduğu sözleşmenin personel servis hizmetleri için düzenlendiği ve anılan isteklinin bilgi eksikliğinin tamamlatılması amacıyla sunmuş olduğu belgelerin içinde Aks Araç Kiralama ve Taşımacılık Hizmetleri A.Ş. tarafından iş deneyimine konu iş kapsamında çalıştırılan şoförleri (vasıflı personel) gösterir Sosyal Güvenlik sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerin sunulduğu, dolayısıyla sözleşme konusu işin sürücü dâhil gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
Ancak, anılan sözleşme metninde, sözleşmeye konu iş kapsamında çalıştırılacak olan sürücülerin sayısı, ücreti ve çalışma şartları vb. hususlarına dair herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, personelin tam zamanlı olarak çalışacağına dair bir düzenleme bulunmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu işin niteliği dikkate alındığında tam zamanlı olarak şoför istihdam edilmesini gerektiren bir iş olmadığı anlaşıldığından, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 47’nci maddesinde belirtilen sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilecek belgelerin sözleşme ve eki faturalarla birlikte sunulmasına gerek olmadığı sonucuna varılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde; gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgeler olduğu hüküm altına alınmıştır.
İdarece Kuruma gönderilen ihale işlem dosyasında, ihale üzerinde bırakılan istekli Aks Araç Kiralama ve Taşımacılık Hizmetleri A.Ş.’nin teklif dosyası kapsamında, özel sektöre gerçekleştirilen bir işe ilişkin sözleşmenin ve sözleşme ekinde söz konusu işe ilişkin SMMM onaylı 7 adet faturanın sunulduğu görülmüştür.
Aks Araç Kiralama ve Taşımacılık Hizmetleri A.Ş. tarafından sunulan belgeler incelendiğinde; anılan isteklinin Ankara Ticaret ve Sanayi Odası tarafından 10.11.2015 tarihinde düzenlenen Oda Kayıt Sicil suretini (Faaliyet belgesi) sunduğu, belge üzerinde anılan firmanın adresinin “Ziraat Mah. 655. Sokak No:23/B Altındağ ANKARA” olarak belirtildiği, odaya kayıt tarihinin 06.05.2004, ticaret sicil numarasının 189944 olduğu tespit edilmiştir.
Teklif dosyası kapsamında anılan firmanın tüzel kişiliğin yönetimindeki görevleri belirtilen son durumu gösterir ticaret sicil gazetesi olarak 25.08.2014 tarih ve 8638 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nin sunulduğu ve anılan ticaret sicil gazetesinde firma adresinin “Yeni Ziraat Mah. 655. Sokak No:23/A Altındağ ANKARA” olarak belirtildiği, Hasan Okan Önal’ın şirketin Yönetim Kurulu Başkanı sıfatında bulunduğu ve Yönetim Kurulu üyelerinin Halim Köker ile Sacit Hilmi Köker olduğu belirlenmiştir.
Başvuru sahibinin İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu sözleşmenin muvazaalı olduğu ve anılan sözleşmede araç kiralayan olarak belirtilen Köker Tur.Taş.ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. ile adreslerinin ve yönetim kurulu üyelerinin aynı olduğu iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede; Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin resmi internet sitesi (www.ticaretsicil.gov.tr) üzerinden ulaşılan 09.07.2015 tarih ve 8859 sayılı Ticaret sicil gazetesinde şirketin yönetim kurulunun Şafi Köker, Sacit Hilmi Köker ve Halim Köker olduğu, 06.11.2015 tarih ve 8941 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi’nde Halim Köker’in Yönetim Kurulu üyeliğinden istifa ettiği ve şirketin adresinin “Ziraat Mah. 655. Sokak No:23/A Altındağ ANKARA” olduğu görülmüştür.
Yapılan incelemeler neticesinde her ne kadar ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif dosyası kapsamında sunduğu en son durumu gösteri Ticaret Sicil gazetesinde yer alan adres ile Köker Tur. Taş.ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin resmi internet sitesi üzerinden ulaşılan en son tarihli Ticaret Sicil gazetesindeki adresin aynı olduğu ve her iki şirketin yönetim kurulunda Sacit Hilmi Köker’in üyeliğinin bulunduğu tespit edilmişse de, her iki şirketin farklı ticaret sicil numaralarıyla ve farklı tüzel kişilikler olarak faaliyet gösterdiği, iş deneyimini tevsik amacıyla incelemeye konu ihale kapsamında sunulan sözleşmenin ise Aks Araç Kiralama ve Taşımacılık Hizmetleri A.Ş.ni temsilen Hasan Okan Önal ve Köker Tur. Taş.ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti.ni temsilen Şafi Köker tarafından imzalandığı, imzası bulunan bu şahısların her iki şirkette birden yönetim kurulu üyeliklerinin bulunmadığı görüldüğünden sunulan sözleşmenin geçersiz olduğu yönündeki iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Ayrıca, başvuru sahibinin iddiasında belirtmiş olduğu Ankara 4. İdare Mahkemesi’nin kararının, Kamu İhale Kurulu’nun 2015/UH.III-1552 sayılı kararına ilişkin olduğu, anılan Mahkeme kararında dava konusu edilen belgenin Aks Araç Kiralama ve Taşımacılık Hizmetleri A.Ş. ile Köker Tur. Taş. ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. arasında 24.02.2014 tarihinde imzalanmış olan sözleşme olduğu ve şikâyete konu belge ile dava konusu belgenin aynı olmadığı tespit edilmiştir.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar” başlıklı 43’üncü maddesinde “(1) İş deneyim belgeleri; Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak yurt içinde veya yurt dışında gerçekleştirilen işler ya da denetlenen veya yönetilen yapımla ilgili hizmet işleri için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır.” hükmü bulunmaktadır.
Ayrıca, anılan Yönetmelik’in 47’nci maddesinde; gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemeyeceği, bu gibi durumlarda yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; serbest meslek mensubu onaylı fatura örnekleri veya onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin iş deneyimini gösteren belgeler olarak sayıldığı, aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunacağı hüküm altına alınmıştır.
İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri, sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 25’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
Her türlü personel ve öğrenci taşıma hizmeti benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu sözleşmede yüklenicinin AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş. olmadığı ve söz konusu sözleşmede alt yüklenici çalıştırılabileceğine dair hükmün bulunup bulunmadığının araştırılması gerektiği iddia edilmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden özel sektöre yapılan işler için iş deneyim belgesi düzenlemeyeceği, dolayısıyla alt yüklenici iş bitirme belgesinin yine iş deneyim belgesi düzenlenebilen koşullarda verilebileceği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin ise tek sözleşme kapsamında ihale konusu iş ile uyumlu belge sunduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye Katılımda Yeterlik Kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde“…Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
…
i) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan.
j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen…” hükmü,
“İhaleye Katılamayacak Olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:
a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar…” hükmü,
“Yasak Fiil veya Davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
…
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
“İhalelere Katılmaktan Yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinin ikinci fıkrasında “Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.” hükmü,
“İsteklilerin Ceza Sorumluluğu” başlıklı 59’uncu maddesinde “… Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelerden dolayı haklarında birinci fıkra gereğince ceza kovuşturması yapılarak kamu davası açılmasına karar verilenler ve 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlar yargılama sonuna kadar Kanun kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılamaz. Haklarında kamu davası açılmasına karar verilenler, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna bildirilir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 28.1.9.4’üncü maddesinde “Ortakları hakkında yasaklama kararı bulunan şahıs şirketlerinin ihalelere katılması halinde, yasaklı ortağın hisse oranına bakılmaksızın 4734 sayılı Kanunun 11 inci ve 17 nci maddeleri gereğince işlem tesis edilmesi gerekmektedir. Sermaye şirketlerinde ise, hakkında yasaklama kararı bulunan ortağın sermaye şirketinin yarıdan fazla hissesine sahip olması veya haklarında yasaklama kararı bulunan sermaye şirketi ortaklarının hisseleri toplamının şirketin sermayesinin yarısından fazlasını teşkil etmesi halinde, ihaleye katılan sermaye şirketi hakkında 4734 sayılı Kanunun 11 inci ve 17 nci maddeleri uyarınca işlemde bulunulacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda anılan Kanun hükümleri ve Tebliğ açıklamaları uyarınca, haklarında kamu davası açılan kişiler ile kamu davasının açıldığı tarihte Kanun’un 58’inci maddesinin ikinci fıkrasında sayılanların yargılama sonuna kadar 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılamayacakları, katılmaları durumunda ise tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılacağı, ancak geçici teminatlarının gelir kaydedilmeyeceği ve haklarında yasaklama kararı verilmeyeceği anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, anılan Kanunun 11’inci maddesinin giriş cümlesinde yer verilen “ doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına” ifadesinden anlaşılacağı üzere bu yasak sadece isteklinin kendi adına teklif verdiği durumları değil, istekli adına doğrudan veya dolaylı temsil ilişkisine veya alt yüklenici ilişkisine istinaden teklif veren organ, temsilci ve tüzel kişi isteklinin faaliyeti çerçevesinde görev üstlenen kişileri de kapsamaktadır.
Bu itibarla, Türk Ticaret Kanunu’nun 365’inci maddesinde yer alan “Anonim şirket, yönetim kurulu tarafından yönetilir ve temsil olunur.” hükmü ile 367’nci maddesinde yer alan “(1) Yönetim kurulu esas sözleşmeye konulacak bir hükümle, düzenleyeceği bir iç yönergeye göre, yönetimi, kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine veya üçüncü kişiye devretmeye yetkili kılınabilir. Bu iç yönerge şirketin yönetimini düzenler; bunun için gerekli olan görevleri, tanımlar, yerlerini gösterir, özellikle kimin kime bağlı ve bilgi sunmakla yükümlü olduğunu belirler. Yönetim kurulu, istem üzerine pay sahiplerini ve korunmaya değer menfaatlerini ikna edici bir biçimde ortaya koyan alacaklıları, bu iç yönerge hakkında, yazılı olarak bilgilendirir.
(2) Yönetim, devredilmediği takdirde, yönetim kurulunun tüm üyelerine aittir.” hükmü uyarınca anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeleri ve yönetimin devredildiği kişiler hakkında da kamu davası açılmış olması halinde de söz konusu şirketlerin ihalelere katılamayacağı anlaşılmaktadır.
Teklif dosyası kapsamında anılan firmanın tüzel kişiliğin yönetimindeki görevleri belirtilen son durumu gösterir 25.08.2014 tarih ve 8638 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nin sunulduğu ve anılan Ticaret Sicil Gazetesi’nde Hasan Okan Önal’ın şirketin Yönetim Kurulu Başkanı sıfatında bulunduğu ve Yönetim Kurulu üyelerinin Halim Köker ile Sacit Hilmi Köker olduğu görülmüştür.
Yine ihale işlem dosyasında gönderilen ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif dosyası kapsamında sunmuş olduğu, Tek Düzen Hesap Ayrıntılı Bilanço ve Ayrıntılı Gelir Tablosu’nda sermaye payı oranlarının “Hasan Okan Önal-%77- 488.950,00 TL, Sacit Hilmi Köker- %11,5 -73.025,00 TL- Halim Köker -%11,5- 73.025,00 TL” şeklinde yer aldığı görülmüştür.
İhale analiz modülü üzerinde 06.01.2016 tarihinde yapılan incelemede şirketin ortaklarından ve yönetim kurulu başkan yardımcısı Halim Köker hakkında 05.07.2012 tarihinde Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi nezdinde kamu davası açıldığı ve davanın sonuçlandırılmadığı, şirket ortaklarından Sacit Hilmi Köker hakkında ise açılmış herhangi bir kamu davasının bulunmadığı ve yine anılan şahıslar hakkında herhangi bir yasaklama kararı alınmadığı tespit edilmiştir.
Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin resmi internet sitesi (www.ticaretsicil.gov.tr) üzerinden ulaşılan 06.11.2015 tarih ve 8941 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi’nde Halim Köker’in AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş.’nin Yönetim Kurulu üyeliğinden istifa ettiği ve teklif dosyası kapsamında sunulan herhangi bir belge üzerinde Halim Köker’in imzasının yer almadığı belirlenmiştir.
Başvuru sahibinin bu iddiasına ilişkin incelemenin tamamlanabilmesi amacıyla 27.01.2016 tarih ve 247-2114 sayılı yazı ile Tek Düzen Hesap Ayrıntılı Bilanço ve Ayrıntılı Gelir Tablosu’nda imza ve kaşesi SMMM Halil Tunç’dan, Halim Köker hakkında kamu davası açıldığı tarih (05.07.2012) itibariyle şirketin yönetim kurulu üyelerinin sermaye payı oranları bilgileri sorulmuştur.
Söz konusu yazıya cevaben SMMM Halil Tunç tarafından gönderilen ve 08.02.2016 tarih ve 8129 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan yazıda AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş. 05.07.2012 tarihli sermaye yapısına ilişkin tablonun;
Hissedar Adı Sermaye Tutar Sermaye Payı
SACİT HİLMİ KÖKER 73.025,00 11,50%
HULKİ KARAGÜLLE 146.050,00 23,00%
BERRİN KARAOĞUZ 73.025,00 11,50%
SUAT KARAOĞUZ 73.025,00 11,50%
HALİM KÖKER 73.025,00 11,50%
AHMET ÖZDOĞAN 146.050,00 23,00%
ŞAKİR KEREM 50.800,00 8,00%
Toplam 635.000,00 100%
şeklinde olduğu belirtilmiştir.
Ayrıca, 24.02.2016 tarihli ve 2016/013 sayılı Kurul toplantısı sonrasında 26.02.2016 tarihli ve 4261 sayılı yazımız ile Ankara Ticaret İl Müdürlüğü’nden, Halim Köker hakkında kamu davası açıldığı tarih (05.07.2012) itibariyle AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş.nin yönetim kurulu üyelerinin sermaye payı oranları bilgilerini içeren belgelerin Kuruma gönderilmesi talep edilmiştir.
Ankara Ticaret İl Müdürlüğü tarafından söz konusu bilgilerin temini için anılan yazımızın 02.03.2016 tarihinde Ankara Ticaret Odası Başkanlığı Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne iletildiği belirtilmiştir.
Söz konusu yazımıza cevaben gönderilen Ankara Ticaret Odası Başkanlığı Ticaret Sicili Müdürlüğü’nün 11.03.2016 tarihli ve 189944/017609/016177 sayılı yazısında “24.12.2012 tarihinde Müdürlüğümüz arşivinde çıkan yangın nedeniyle yukarıda bilgileri verilen firmanın dosyası yanmış olup, detay bilgilere ulaşılamadığından yazınız gereği yerine getirilememektedir. Yukarıda unvan ve sicil numarası yazılı şirket bilgileri Müdürlüğümüz tarafından oluşturulan şirket geçici dosyasından verilmiştir.” ifadeleri yer almaktadır.
Anılan yazı ekinde yer alan belgelerde ise ihale üzerinde bırakılan istekli AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş.nin yönetim kurulu üyelerinin sermaye payı oranları bilgilerinin yer aldığı ancak bu belgelerin Halim Köker hakkında kamu davası açıldığı tarihteki (05.07.2012) yönetim kurulu üyelerinin sermaye payı oranları bilgilerini içermediği tespit edilmiştir.
Yapılan tüm bu tespitler neticesinde, her ne kadar Halim Köker hakkında açılmış ve halen devam eden kamu davası bulunduğu görülmüşse de, ihale tarihi (26.11.2015) itibarıyla anılan şahsın AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş.’nde herhangi bir temsil görevinin bulunmadığı ve teklif dosyası kapsamında sunulan belgelerde imzasının yer almadığı hususları göz önünde bulundurulduğunda, AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş.’nin şikâyete konu ihaleye katılmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
a) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Tüm ulaşım ve sigorta giderleri ile vergi resim ve harç giderleri teklif fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. Tüm ulaşım ve sigorta giderleri ile vergi resim ve harç giderleri teklif fiyata dahildir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir…” düzenlemesine,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
İdarenin 01.12.2015 tarih ve 2015/1-1560 sayılı aşırı düşük teklif sorgulama yazısında, akaryakıt giderleri, araç bakım onarım giderleri, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri ile işin maliyetine ilişkin her türlü proforma fatura ve fatura vb. giderlerinin önemli teklif bileşeni olarak belirtildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi tarafından, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamalarında karar pulu, damga vergisi, kik payı ve teminat mektubu giderleri için %4 sözleşme genel giderler kapsamında toplam gider öngörüldüğü ancak personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bu iş için her kalemin ayrı ayrı açıklanması gerektiği ve teminat giderlerine ilişkin maliyetlerin hesaplamalara dâhil edilmediği iddia edilmektedir.
Yapılan inceleme neticesinde, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemlerine ait fiyatların gösterildiği hesap cetvelinin sunulduğu, anılan belge üzerinde karar pulu, sözleşme pulu, damga vergisi, kik payı giderleri için ilgili mevzuatta belirlenen oranlar doğrultusunda toplam teklif bedeli üzerinden ayrı ayrı hesaplama yapılarak toplam maliyete dâhil edildiği görülmüştür.
Ayrıca, idarenin aşırı düşük teklif sorgulama yazısında teminat giderlerine ilişkin maliyetlerin açıklama istenilecek iş kalemleri arasında belirtilmediği tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
b) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde “Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması bulunmaktadır.
İdari Şartname de ekte yer alan tablonun;
Sıra No Açıklama Birimi Miktarı
1 BATIKENT-ÇAKIRLAR(EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
2 SERHATLAR-BATIKENT(EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
3 ETLİK (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
4 NATOYOLU (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
5 AKDERE (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
6 ESAT (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
7 MAMAK (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
8 KARAPÜRÇEK (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
9 DİKMEN (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
10 AKTEPE (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
11 PURSAKLAR (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
12 BAĞLUM (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
13 AKTEPE-2 (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
14 ESERTEPE (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
15 ETİMESGUT(EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
16 ETİMESGUT ALSANCAK (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN gün 249
17 ELVANKENT (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
18 ERYAMAN-DEVLET MAHALLESİ (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
19 FATİH-3.ETAP (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
20 ELVANKENT GİMSA (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
21 ELVANKENT İSTASYON CADDESİ (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
22 SİNCAN SİNCAN BELEDİYESİ (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 249
23 KEÇİÖREN VARDİYA (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 365
24 ULUS VARDİYA (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 365
25 ETİMESGUT VARDİYA (EKLİ ZAMAN VE GÜZERGAH ÇİZELGESİNE UYGUN) gün 365
şeklinde ve ihale dokümanında yer alan birim fiyat teklif cetveliyle uyumlu olduğu görülmüştür.
Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında yukarıda yer verilen 25 güzergâh için kullanılacak her bir araca ilişkin olarak plaka, marka, model, koltuk sayısı ve kimden temin edileceğine dair bilgilerin yer aldığı listenin sunulduğu, bu araçların temin edileceği firmalardan fiyat teklifleri alındığı, fiyat teklifleri üzerinde araç bakım, lastik, ferdi kaza sigortası, trafik sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, muayene, egzoz emisyon ölçüm ve kira bedelinin ayrı ayrı belirtildiği,
Bu bedelleri tevsiken, ihale konusu işte kullanılacak olan araçlara ilişkin olarak modelleri ayrı ayrı belirtilmek suretiyle bakım onarım fiyat teklifinin, motorlu taşıtlar vergisi için koltuk sayısına göre internet veri dairesinden alınan çıktıların, Tüvtürk araç muayene istasyonları internet sitesinden alınan araç muayene fiyat listesinin fiyat teklifine eklendiği görülmüştür.
Özel servis aracı uygunluk belgesi harçlarıyla ilgili olarak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından herhangi bir bedel öngörülmediği görülmekle birlikte, idarenin İdarenin 01.12.2015 tarih ve 2015/1-1560 sayılı aşırı düşük teklif sorgulama yazısında söz konusu giderin teklifte önemli bileşen olarak belirlenmediği ve dolayısıyla isteklinin bu gider için açıklama yapma zorunluluğu bulunmadığı anlaşılmıştır.
Bu bağlamda başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
c) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.1’inci maddesinde “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.” şeklinde tanımlama yapılmıştır.
Anılan Tebliğ’in 79.3.3’üncü maddesinde “Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.” açıklaması bulunmaktadır.
İhale konusu işin yaklaşık maliyetin incelendiğinde anılan işin personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olmadığı tespit edilmiştir.
Yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında çalıştırılacak personele ilişkin işçilik maliyeti hesabında KİK İşçilik Hesaplama Modülü’nün kullanılması zorunlu tutulmuştur.
Yapılan incelemede, sürücü dâhil gerçekleştirilecek olan bu iş kapsamında istekli tarafından çalıştırılacak olan ve çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanmayacak personele ilişkin işçilik maliyetlerin teklif fiyatına yansıtıldığı ve bu gideri tevsiken maliyet ücret bordrosu listesinin eklendiği ve yapılan işçilik hesaplamalarında 3 adet vardiya servisi için 4 şoför olmak üzere toplam 26 şoför için açıklama yapıldığı görülmüştür.
Ayrıca, başvuru sahibinin iddiasında belirtmiş olduğu yedek sürücü ve koordinasyonu sağlayacak elemanın çalıştırılması gerektiğine dair herhangi bir düzenleme bulunmadığı anlaşıldığından, ihale konusu işte çalıştırılacak olan şoförlere ilişkin açıklamaların mevzuata uygun olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
d) Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından her bir servis hattında kullanılacak olan araçlara ilişkin yakıt tüketim giderlerinin ayrı ayrı belirlendiği ve güzergâh mesafesinin hesaplamaya dâhil edilerek teklif fiyatına yansıtıldığı görülmüştür.
İhale konusu iş kapsamında kullanılacak araçlara ilişkin yakıt tüketim değerlerinin araçların yetkili servisi tarafından düzenlenmiş belge ile belirlendiği, yetkili servisin ise bu belirlemeyi araçların yolcu taşıma kapasitesi üzerinden ve yolcu dolu haliyle yaptığı anlaşılmıştır.
Akaryakıt fiyatları için ise BP Türkiye akaryakıt pompa satış fiyatlarına ilişkin internet sayfası üzerinden alınan 26.11.2015 tarihli belgenin sunulduğu ve hesaplamanın KDV hariç olarak yapıldığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen Tebliğ açıklamaları doğrultusunda sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması gerektiği, ancak internet sayfası üzerinden alınan fiyatların ihale tarihi olan 26.11.2015 tarihine ilişkin olduğu ve Tebliğ’de yer alan açıklamaya aykırı olduğu görülmüşse de, ihale ilan tarihi ile ihale tarihi ( ihale tarihi hariç ) arasında EPDK tarafından il bazında yayımlanan akaryakıt fiyatları incelendiğinde, söz konusu tarihler arasında motorin fiyatının KDV dâhil 3,64 TL ile 3,85 TL arasında değiştiği, başvuru sahibince esas alınan KDV hariç 3,19 TL, KDV dâhil 3,77 TL tutarındaki birim fiyatın yayımlanan fiyatları karşıladığı görüldüğünden, akaryakıt giderine ilişkin yapılan açıklamanın uygun olduğu anlaşılmıştır.
e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.” açıklaması,
Teknik Şartname’nin “Taşıtlara Ait Giderler” başlıklı 2’nci maddesinde “ Taşıtlara ait her türlü vergi resim ve harç giderleri, her türlü sigorta bedelleri ve ferdi koltuk kaza sigortası, akaryakıt, madeni yağ, lastik, yedek parça, bakım onarım ve personel giderleri yükleniciye aittir.
Hizmetin yürütülmesinde kullanılacak araçların Karayolları yolcu taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigorta Poliçesi süresi hizmetin süresini kapsayacak şekilde koltuk başına en az 25.000,00 TL üzerinden yaptırılacak ve poliçe süresi dolan araçların poliçesi yenilenmeden sefere çıkartılmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından zorunlu trafik sigortası ve ferdi kaza sigortasına ilişkin olarak Greco Jlt Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş.den alınan 03.12.2015 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu görülmüştür. Sunulan bu fiyat teklifinin ekinde ise herhangi bir teyit yazısının bulunmadığı tespit edilmiştir.
Anılan fiyat teklifinde koltuk ferdi kaza sigortası için koltuk başına teklif primlerinin 35 TL olarak ve zorunlu mali trafik sigortası için 2004-2015 yıllarına ait prim bedellerinin her yıl için ayrı ayrı belirtildiği ve anılan teklifin 01.01.2016-31.12.2016 tarihlerini kapsadığı belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen tebliğ açıklamaları gereğince herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesinin ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşımasının gerekli olduğu anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, anılan fiyat teklif ekine eklenmesi gereken teyit yazısının eklenmediği ve Teknik Şartname’de koltuk başına 25.000,00 TL olarak belirlenen fiyatı karşılamadığı hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
f) Teknik Şartname’nin “Taşıtlarda Aranan Nitelikler” başlıklı 1’inci maddesinde “Belirtilen güzergahlarda yüklenici firma 252 gün süreli gündüz personeli servis hizmeti için 12 adet en az 44+1 kişilik otobüs ve 10 adet en az 27 kişilik midibüs ile 365 gün süreli vardiya personeli için 3 adet en az 44+1 kişilik otobüs ile taşıma yapacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen Teknik Şartname maddesi uyarınca ihale konusu işte kullanılacak araçların midibüs ve otobüs olmak üzere iki ayrı cinste belirlendiği anlaşılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu araçların lastik giderlerine ilişkin olarak Yaşar Oto Lastik San. Tic Ltd. Şti.’den alınan iki ayrı fiyat teklifinin ve kullanılacak araçlara ait ruhsat belgelerinin sunulduğu, iş kapsamında kullanılacak midibüslerde 225/70 R 17,5, otobüslerde ise 295/80 R 22,5 ebatlarında lastikler için yazlık-kışlık olarak fiyat teklifi verildiği, anılan belge üzerinde yazılması gereken ibarenin yer aldığı ve SMMM tarafından kaşelenip imzalandığı görülmüştür.
Yine bakım ve onarıma ilişkin olarak Taşkent Ticaret’ten alınan fiyat tekliflerinde araçların modellerine göre teklif verildiği ve anılan belgeler üzerinde yazılması gereken ibarenin yer aldığı ve SMMM tarafından kaşelenip imzalandığı görülmüştür.
Yapılan incelemeler neticesinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmuş olduğu lastik ve bakım-onarım giderlerine ilişkin açıklamaların mevzuata uygun olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
g) Ankara Büyükşehir Belediyesi Özel Servis Araçları Yönetmeliği’nin “Özel servis araçlarının mülkiyetlerinin devri” başlıklı 13’üncü maddesinde “Özel servis araçlarına ait çalışma ruhsatının işletme hakları devredilemez, bir başkasına kiralanamaz” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Özel Servis Araçlarında Çalışacak Personele İlişkin Koşullar” başlıklı 17’nci maddesinde “ … Özel servis araçlarında çalışacak personelden o aracın işleticisi sorumludur…” hükmü yer almaktadır.
Başvur sahibi tarafında yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine atıfta bulunularak tahditli ( C ) plakalı araçların kiralanamayacağı iddia edilmektedir.
Yapılan inceleme neticesinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmuş olduğu fiyat tekliflerinin o araçların işletme hakkına sahip şirketlerden alınan fiyat teklifleri olduğu, fiyat teklifleri üzerinde “araçların tüm giderleri kiraya verene aittir” şeklinde bir ibarenin bulunmadığı ve anılan fiyat tekliflerin araçların kullanımın kiralanmasına ilişkin olduğu işletme hakkına yönelik olmadığı tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
h) Başvuru sahibinin iş kapsamında kullanılacak araçların tamamına ilişkin olarak kiralama fiyat teklifleri sunduğu dolayısıyla kendi öz malı hiçbir aracı kullanmayacağı belirlendiğinden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
i) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1 yer alan açıklamalardan, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği ancak idare tarafından gerekli görülmesi durumunda bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği anlaşılmaktadır.
İdare tarafından başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak verilen cevapta anılan belgelerin idarece gerekli görülmediği belirtilmiştir.
Bu bağlamda, yapılan inceleme neticesinde istekli tarafından sunulan fiyat teklifleri üzerinde meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibarelerin bulunduğu ve fiyat tekliflerinin SMMM tarafından kaşelenerek imzalandığı görülmüştür.
Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer alan açıklamalarında, meslek mensubu tarafından sunulması zorunlu tutulmayan Ek-O.5 ve Ek-O.6 belgelerinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulacağına ilişkin bir zorunluluk bulunmadığı, bu durumun idarenin tercihine bırakıldığı, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı, aksine bilgi, belge, bulgu veya ciddi şüphe durumunda daha detaylı inceleme yapılmasının 3568 sayılı Kanun’a ve 4734 sayılı Kanun’a uygun olacağı, başvuru sahibi tarafından ise iddiayı destekleyici herhangi bir bilgi, belge sunulmadığı hususları dikkate alınarak, açıklama kapsamında sunulan proforma fatura ve proforma faturaya dayanak teşkil eden belgelere ilişkin olarak ayrıca inceleme yapılmasına gerek görülmemiştir.
j) Fiyat teklifleri üzerinde yer alan ibarelerin incelenmesi neticesinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde belirtilen ibareyle aynı olduğu tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, AKS Araç Kiralama ve Taş. Hiz. A.Ş.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
