İhaleye birden fazla katılmasına rağmen, tek geçerli teklif kalması sonucu rekabet ve kamu kaynaklarının etkin kullanımı gerekçesiyle ihale iptal edilebilir mi?
KAMU İHALE KURUL KARARI
Toplantı No : 2018/051
Gündem No : 43
Karar Tarihi : 12.09.2018
Karar No : 2018/UY.II-1672
BAŞVURU SAHİBİ:
Asem Grup En. San. ve Tic. A.Ş.-Şura Elek. İnş. Taah. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/263567 İhale Kayıt Numaralı “5.Bölge Müdürlüğü Sınırları İçerisinde Muhtelif Kesimlerde Enerji Nakil Hatları Deplase İşleri” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 26.06.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “5. Bölge Müdürlüğü Sınırları İçerisinde Muhtelif Kesimlerde Enerji Nakil Hatları Deplase İşleri” ihalesine ilişkin olarak Asem Grup En. San. ve Tic. A.Ş.-Şura Elek. İnş. Taah. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından 10.08.2018 tarih ve 42933 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.08.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1338 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 26.06.2018 tarihinde yapılan “5. Bölge Müdürlüğü Sınırları İçerisinde Muhtelif Kesimlerde Enerji Nakil Hatları Deplase İşleri” ihalesine teklif verdikleri, 24.07.2018 tarihli ihale komisyonu kararına göre tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, bunun üzerine idareye şikâyet başvurusunda bulundukları, başvuruda ihale üzerinde kalan Atc Özel Müh. A.Ş.-Akın Özel İş Ortaklığının pilot ortağı Atc Özel Müh. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere Taşkın Özel adına düzenlenmiş iş deneyim belgesinin sunulduğu ancak söz konusu şirketin ticari işletmeden nevi değişikliği yaparak anonim şirkete dönüştüğü ve anılan şirketin Taşkın Özel’e ait iş deneyim belgesini kullanabilmesi için nevi değişikliği olsa dahi söz konusu kişinin anılan şirketin en az 1 yıldır yarısından fazla hissesine sahip olması gerektiğinin iddia edildiği, yapılan değerlendirme üzerine idarenin şikâyeti uygun bularak, 06.08.2018 tarihli ihale komisyonu kararı ile Atc Özel Müh. A.Ş.-Akın Özel İş Ortaklığının teklifini değerlendirme dışı bıraktığı, bu durumda ihalede tek geçerli teklif olarak kendilerinin kaldığı,
İhalede tek geçerli teklif kalması, söz konusu teklifin ise yaklaşık maliyete yakın olması sebebiyle, ihale yetkilisince 4734 sayılı Kanunu’nun temel ilkelerinden rekabet, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkeleri göz önüne alınarak ihalenin iptaline karar verildiği, ancak idarenin iptal gerekçesinin somut bir dayanağının olmadığı, söz konusu ihalede 13 firmanın doküman aldığı ve 6 isteklinin teklif verdiği, yaklaşık maliyet tutarı göz önüne alındığında ise tekliflerinin %16,21 daha uygun olduğu, dolayısıyla rekabeti engelleyecek herhangi bir durumun olmadığı ve tekliflerinin yaklaşık maliyete yakın olduğu gerekçesinin de gerçek dışı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı:5BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SINIRLARI İÇERİSİNDE MUHTELİF KESİMLERDE ENERJİ NAKİL HATLARI DEPLASE İŞLERİ
b) Yatırım proje no’su/kodu:1993E040230
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 795.852 kg Mont.büyük aralıklı hava hattı direkleri (galv.civatalı ve galv.demir direk) ve Birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen cins ve miktarda Enerji Nakil Hattı Deplasesine ait İmalat ve Montaj İşleri
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer:5.BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SINIRLARI İÇERİSİNDE MUHTELİF KESİMLER
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde, bu durum bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
4734 sayılı Kanun’un temel ilkeleri belirleyen 5’inci maddesinde, idarelerin anılan Kanun’a göre yapılan ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu belirtilmiştir.
Öte yandan, anılan Kanun’un 39’uncu maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idare tarafından ihalenin iptali düzenlenmiştir. Bu çerçevede, idarelere ihalenin iptali konusunda takdir yetkisi tanındığı, ancak bu takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız bir yetki niteliği taşımayıp bu yetkinin anılan Kanun’un 5’inci maddesinde sayma suretiyle belirtilen temel ilkeler ile kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun şekilde hareket edilerek kullanılması gerektiği anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede, söz konusu ihalede 13 adet ihale dokümanı alındığı, bunlardan başvuru sahibi de dâhil olmak üzere 6 isteklinin teklif sunduğu, 23.07.2018 tarihli ihale komisyonu kararına göre bu isteklilerden dördünün teklifinin yapılan değerlendirme sonucunda değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Atc Özel Müh. A.Ş.-Akın Özel İş Ortaklığının üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise başvuru sahibi Asem Grup Enerji Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi-Şura Elektrik İnşaat Taahhüt Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının belirlendiği görülmüştür.
23.07.2018 tarihli ihale komisyonu kararına karşı, başvuru sahibi Asem Grup Enerji Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi-Şura Elektrik İnşaat Taahhüt Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının 30.07.2018 tarihli dilekçe ile idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, başvuruda ihale üzerinde kalan Atc Özel Müh. A.Ş.-Akın Özel İş Ortaklığının pilot ortağı Atc Özel Müh. A.Ş.nin iş deneyimini tevsik etmek üzere Taşkın Özel adına düzenlenmiş iş deneyim belgesini sunduğu ancak söz konusu şirketin ticari işletmeden tür değişikliği yaparak anonim şirkete dönüştüğünden anılan şirketin Taşkın Özel’e ait iş deneyim belgesini kullanabilmesi için söz konusu kişinin anılan şirketin en az 1 yıldır yarısından fazla hissesine sahip olması gerektiğinin iddia edildiği, yapılan değerlendirme üzerine idarenin şikâyeti uygun bulduğu ve 06.08.2018 tarihli ihale komisyonu kararı ile Atc Özel Müh. A.Ş.-Akın Özel İş Ortaklığının teklifini değerlendirme dışı bıraktığı ve ihalede tek geçerli teklif olarak başvuru sahibinin teklifinin kaldığı belirlenmiştir.
08.08.2018 tarihinde EKAP üzerinden isteklilere gönderilen “Bütün tekliflerin reddedilmesi sebebiyle ihalenin iptali” konulu yazı ekinde gönderilen 06.08.2018 tarihli ihale komisyonu kararında iptal gerekçesi olarak “4734 sayılı Kanunun temel ilkeleri belirleyen 5 inci maddesine göre, idarelerin bu kanuna göre yapılan ihalelerde saydamlığı rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla idarelerin ihale sürecindeki bütün idari işlemleri anılan maddede belirtilen ilkelere uygun biçimde tesis edilmelidir. Nitekim anılan Kanun gerek ihale dokümanı hazırlanması gerekse teklif değerlendirmesi aşamasında temel ilkelerin sağlanması amacıyla idarelere belli bir takdir yetkisi tanımıştır.
İhale Komisyonumuzca yapılan inceleme neticesinde 2018/263567 İKN’li “5.Bölge Müdürlüğü Sınırları İçerisinde Muhtelif Kesimlerde Enerji Nakil Hatları Deplase İşleri” işine toplamda 6 firma teklif sunmuş olup 5 firmanın teklifi geçersiz sayılmıştır. İhalede tek geçerli teklifin kalması ve geçerli tek teklif olan Asem Grup Enerji Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Şura Elektrik İnşaat A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin yaklaşık maliyete yakın olması nedeniyle ihale komisyonumuz ve ihale yetkilisince 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerinden rekabet, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkeleri göz önüne alarak ihalenin iptaline karar verilmiştir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
İdarenin iptal gerekçeleri ve ihalede oluşan somut durum incelendiğinde; idarenin iptal gerekçesi ihalede tek geçerli teklif kalması ve geçerli teklif tutarının yaklaşık maliyete yakın olması nedeniyle rekabetin oluşması, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerinin sağlanmadığıdır.
Şikâyete konu ihalede on üç (13) adet ihale dokümanı satın alındığı, 26.06.2018 tarihinde yapılan ihaleye altı (6) isteklinin katıldığı belirlenmiş olup her ne kadar ihalede rekabet şartlarının tüm teklifler üzerinden değerlendirilmesi gerektiği, yapılan teklif değerlendirmeleri sonucunda ihalede tek geçerli teklifin kalmasının rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği anlaşılmışsa da yaklaşık maliyet tutarı ile başvuru sahibine ait olan tek geçerli teklif tutarı dikkate alındığında, idarelerin 4734 sayılı Kanun’un temel ilkeleri arasında yer alan “kaynakların verimli kullanılması” ilkesini gerçekleştirilmesini sağlamakla sorumlu olduğundan başvuru sahibinin teklifinin idarece uygun görülmeyerek, idarenin takdir yetkisini kullanmak suretiyle ihaleyi Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri arasında yer alan ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması, kaynakların verimli kullanılması ilkeleri çerçevesinde iptal etmesinin yerinde olduğu anlaşılmış olup, idare tarafından tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
